Danıştay 8. Daire 2017/672 Esas 2021/4252 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/672
Karar No : 2021/4252

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : …
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davalı) : … Valiliği

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi :Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava; Tokat ili, Merkez ilçesi, …köyü muhtarlığına seçilen …'ın sınava tabi tutularak okur yazar olup olmadığının tespiti ile bu tespit sonucunda muhtarlık görevinden alınması istemiyle davacı tarafından yapılan başvurunun reddine ilişkin Tokat Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü'nün … tarih ve …sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; Tokat ili, Merkez ilçesi, … Köyü muhtarlığına seçilen …'ın okur yazar olmadığı ve köy muhtarı seçilemeyeceği iddiasıyla seçim kurullarına yapılan itirazların reddedilerek kesinleştiği, davacı tarafından idareye yapılan başvurunun anılan kişinin köy muhtarlığından alınmasına yönelik olduğu, ancak idarenin hangi hallerde bir köy muhtarının muhtarlık görevine son verebileceğinin 442 sayılı Köy Kanunu'nda tahdidi olarak sayıldığı, davacının iddiasının da özü itibariyle …'ın muhtarlık görevinden alınmasını gerektiren bir durumun varlığı iddiasından değil …'ın seçilebilme yeterliliğine sahip olmadığı iddiasından kaynaklandığı, bu iddianın da Yüksek Seçim Kurulu Kararı ile kesin olarak karara bağlandığı, bu haliyle dava konusu işleme dayanak teşkil eden başvuru konusunda davalı idarece yapılabilecek başkaca bir işlem olmadığından tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
T.C. Anayasasının ''seçimlerin genel yönetimi ve denetimi'' başlıklı 79. maddesinde, ''Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma, seçim süresince ve seçimden sonra seçim konularıyla ilgili bütün yolsuzlukları şikayet ve itirazları inceleme ve kesin karara bağlama ve TBMM üyelerinin seçim tutanaklarını ve Cumhurbaşkanlığı seçim tutanaklarını kabul etme görevi Yüksek Seçim Kurulunundur. Yüksek Seçim Kurulunun kararları aleyhine başka bir mercie başvurulamaz.'' hükmü yer almaktadır.
2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun'un ''seçimin veya tutanağın iptali'' başlıklı 25. maddesinin son fıkrasında, ''İl seçim kurullarının kararlarına karşı 26 Nisan 1961 tarihli ve 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun 130 uncu maddesinde tespit edilmiş süreler içinde, Yüksek Seçim Kuruluna itiraz edilebilir.'' hükmüne, muhtar ve ihtiyar meclisi ile ihtiyar heyet üyeliği seçimlerini düzenleyen 31. maddesinin 2. fıkrasında, "En az altı aydan beri o mahalle veya köyde oturmak şartıyla onsekiz yaşını dolduran her Türk vatandaşı, bu Kanunda ve bu Kanunun atıf yaptığı diğer kanunlarda öngörülen hükümlerce seçilmeye mani hali olmamak kaydıyla, muhtar, ihtiyar meclisi ve ihtiyar heyeti üyesi seçilebilir. Bunlar için ilkokul mezuniyeti şartı aranmaz; okur-yazar olmak yeterlidir." hükmüne; "Diğer İşlemler" başlıklı 34. maddesinde ise, muhtar seçimlerinde diğer işlemlerin bu Kanun ve bu Kanunun atıf yaptığı diğer Kanunlarda yazılı usul ve esaslara göre yürütüleceği düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının 30 Mart 2014 mahalli idare seçimlerinde Tokat ili, Merkez ilçesi, …köyü muhtarlığına aday olarak katıldığı, bahse konu seçimi …ın kazanması üzerine bu kişinin okur - yazar olmadığı, dolayısıyla seçilme yeterliliği bulunmadığından bahisle Tokat Merkez İlçe Seçim Kurulu, Tokat İl Seçim Kurulu ve Yüksek Seçim Kurulu'na silsile yoluyla itirazlarda bulunduğu, bu itirazların tamamının …'ın … tarih ve … sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğünce düzenlenmiş okur - yazarlık belgesine sahip olduğundan bahisle anılan kurullarca reddedilmesi üzerine, 04.07.2014 tarihli dilekçe ile Tokat Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü'ne yaptığı başvuru ile …'ın sınava tabi tutularak okur yazar olup olmadığının tespiti ile bu tespit sonucunda muhtarlık görevinden alınması talebinde bulunduğu, bu talebin dava konusu işlemle reddedilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dava konusu uyuşmazlığın çözümü için, seçilme yeterliliğini taşımadığı ileri sürülen muhtarın seçimine ilişkin itirazların hangi mercii tarafından değerlendirileceğinin ortaya konulması gerekmektedir.
T.C. Anayasasının 79. maddesi uyarınca seçimden sonra dahi seçim konularıyla ilgili itiraz ve şikayetleri inceleme ve kesin karara bağlama konusunda Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) görevli olduğu; 2972 sayılı Kanunun 34. maddesindeki yollama nedeniyle 25. maddesinde yer alan ve seçimlere itiraza ilişkin İl Seçim Kurulu kararına karşı YSK'ya şikayetin mümkün olduğu hüküm altına alınmış olduğuna göre; seçilme yeterliliğine, dolayısıyla da seçimlere ilişkin olduğu açık olan dava konusu işleme esas başvurunun değerlendirilmesi görevinin de Yüksek Seçim Kurulu'na ait olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, seçimlere ilişkin hususlardan olduğunda duraksama bulunmayan seçilme yeterliliğinin bulunmaması nedeniyle muhtarlık görevinin, dolayısıyla da seçimin iptaline ilişkin istemin değerlendirilmesinde, Tokat Valiliği İl Mahalli İdareler Müdürlüğü'nün bir yetki ve görevinin bulunmadığı; bu hususlara ilişkin itiraz ve şikayetleri kesin olarak karara bağlama yetkisinin Yüksek Seçim Kurulu'na ait olduğu anlaşıldığından, davaya konu edilen işlemin idari yargı yerlerince incelenmesine olanak bulunmadığı görülmekte ise de, sonucu itibariyle yerinde görülen kararın belirtilen açıklama ile onanması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesince verilen ve hüküm fıkrası itibariyle hukuka uygun bulunan kararın yukarıda belirtilen açıklama ile onanmasına, temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 30/09/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.