Danıştay 13. Daire 2021/2264 Esas 2021/3094 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/2264
Karar No:2021/3094



TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … İnşaat Lojistik Temizlik İnsan Kaynakları Peyzaj Oto Kiralama Kırtasiye Tarım Hayvancılık Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu


İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Satın Alma ve Stok Koruma Servis Müdürlüğü'nce gerçekleştirilen … tarih ve … ihale kayıt no.lu, … tarih ve … ihale kayıt nolu ile … tarih … ihale kayıt nolu hemzemin geçit işletme görevlisi hizmet alım ihalelerinde davacı şirketin tekliflerinin "en avantajlı teklif tutarından yüksek olması" nedeni ile reddedilmesi üzerine davacı şirket tarafından yapılan şikâyet başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Satın Alma ve Stok Koruma Servis Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davacı şirket tarafından dava konusu ihaleler için verilen tekliflerin değerlendirme dışı bırakılmasına ilişkin işlemlerin iptali istemiyle davalı idareye yapılan başvurunun reddedilmesinin akabinde, itirazen şikâyet yolu ile Kamu İhale Kurumu'na başvurulup Kamu İhale Kurumu’nca verilen icrai ve nihai karara karşı dava açma yoluna gidilmesi gerekirken, mevzuatın öngördüğü bu yola başvurulmadan doğrudan davalı idare tarafından tesis edilen işleme karşı açılan işbu davada, idarî merci tecavüzü bulunduğu anlaşıldığından, dava dilekçesi ve eklerinin merciine tevdi edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava dilekçesi ve eklerinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15/1-e maddesi uyarınca Kamu İhale Kurumu'na tevdiine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Mahkeme'nin hasım düzeltme kararı yerine merciine tevdi kararı vermesinin kanuna aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

USUL YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Satın Alma ve Stok Koruma Servis Müdürlüğü'nce gerçekleştirilen hemzemin geçit işletme görevlisi alım ihalelerin davacı şirketin tekliflerinin "en avantajlı teklif tutarından yüksek olması" nedeni ile reddine karar verilmiştir. Bunun üzerine, davacı şirket tarafından yapılan şikâyet başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Satın Alma ve Stok Koruma Servis Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 3. maddesinin (g) bendinde, 2. maddenin birinci fıkrasının (b) ve (d) bentlerinde sayılan kuruluşların, ticari ve sınai faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları Hazine garantisi veya doğrudan bütçenin transfer tertibinden aktarma yapmak suretiyle finanse edilenler dışındaki yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli ikitrilyon üçyüzmilyar Türk Lirasını (ihale tarihinde altımilyon altıyüzyirmidokuzbin yüzellidört Türk Lirası) aşmayan mal veya hizmet alımları, bu Kanun'un istisnaları arasında sayılmış; son fıkrasında, ceza ve ihalelerden yasaklama hariç bu Kanun'a tâbi olmadıkları belirtilmiş, anılan Kanun'un Geçici 4. maddesinin üçüncü fıkrasında, bu Kanun'un 3. maddesinin (g) bendi kapsamındaki mal ve hizmetlerin, ilgili kuruluşların talebi üzerine Kurum tarafından belirleneceği kurala bağlanmış; aynı maddenin beşinci fıkrasında ise "Enerji, su, ulaştırma ve telekomünikasyon sektöründe faaliyet gösteren teşebbüs, işletme ve şirketler, özel kanunları yürürlüğe girinceye kadar bu Kanun'un 3. maddesinin (g) bendi hükmüne, bu bent kapsamında yer almayan mal ve hizmet alımları ile yapım işlerinde ise Kanun'un diğer hükümlerine tâbi olurlar..." kuralına yer verilmiştir.
Öte yandan, 4734 sayılı Kanun'un "Kamu İhale Kurumu" başlıklı 53. maddesinin (b) fıkrası ile aynı fıkranın birinci bendinde, bu Kanun'a göre yapılacak ihalelerle ilgili olarak, ihalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde idarece yapılan işlemlerde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığına ilişkin şikâyetleri inceleyerek sonuçlandırmak Kamu İhale Kurumu'nun görev ve yetkileri arasında sayılmış; "İhalelere yönelik başvurular" başlıklı 54. maddesinin 1. ve 2. fıkrasında, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, bu Kanun'da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabileceği, şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularının dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yolları olduğu belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirket tarafından, Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Satın Alma ve Stok Koruma Servis Müdürlüğü'nce 4734 sayılı Kanun'un 3. maddesinin (g) bendi uyarınca gerçekleştirilen hemzemin geçit işletme görevlisi hizmet alım ihalelerine teklifte bulunulduğu, davacı şirketin tekliflerinin TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Satın Alma ve Stok Koruma Servis Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı, … tarih ve .. sayılı ile … tarih ve … sayılı işlemleri ile "en avantajlı teklif tutarından yüksek olması" nedeni ile reddedildiği, davacı şirket tarafından işbu işlemlere karşı yapılan şikâyet başvurusunun Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü TCDD 3. Bölge Müdürlüğü Satın Alma ve Stok Koruma Servis Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işlemi ile reddedilmesi üzerine işbu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
4734 sayılı Kanun'un 54. maddesinde ihale sürecindeki işlemlere ilişkin olarak dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu şikâyet ve itirazen şikâyet idari başvuru yolları düzenlenmiş ise de Kanunun 3. maddesinde ceza ve ihalelerden yasaklama kararları hariç bu Kanun kapsamının dışında tutulan ihalelerin sayıldığı, uyuşmazlık konusu ihalenin de belirtilen istisna kapsamında yer aldığı anlaşıldığından, 4734 sayılı Kanun'a tâbi olmayan ihale ile ilgili olarak Kamu İhale Kurumu'nun inceleme görev ve yetkisinin bulunmadığı açıktır.
Bu itibarla, şikayet başvurusunun reddi üzerine açılan davada, Mahkemece işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken dava dilekçesinin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 15/1-e maddesi uyarınca Kamu İhale Kurumu'na tevdiine karar verilmesinde usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.
Öte yandan, Mahkeme'nin anılan kararı sonucu, itirazen şikâyet başvurusu hakkında Kamu İhale Kurumu'nca alınan 03/03/2021 tarih ve 2021/UH.IV-488 sayılı karar ile, 4734 sayılı Kanun'un 54. maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince başvurunun görev yönünden reddine karar verildiği görülmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 30/09/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.