Danıştay 6. Daire 2019/2035 Esas 2021/10924 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/2035
Karar No : 2021/10924

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : … Mirasçıları
1- … 2- … 3- …

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

2- … Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … . İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sakarya ili, Adapazarı ilçesi, … Sokağı, … Mevkii, … pafta, … sayılı parseli de kapsayan alanda Sakarya Büyükşehir Belediyesi Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli Erenler Revizyon Uygulama İmar Planının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … . İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararda; dosyadaki bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İmar planlarının uygulanmasına yönelik bir işlem (parselasyon, ifraz, tevhid, imar durumu vb.) tesis edilmesi halinde, uygulama işlemi ile birlikte dayanağı 1/1000 ölçekli uygulama imar planına veya uygulama imar planı ile birlikte bu planında dayanağı nazım imar planına karşı yeniden dava açılması mümkün ise de, sadece bilgi edinme mahiyetinde olan başvuru üzerine davalı idare tarafından tesis edilen işlemin dava açma süresini ihya etmeyeceği, dosya içerisinde yer alan 09.11.2015 ve 13.11.2015 tarihli başvuruların incelenmesinden söz konusu başvuruların, imar durumu verilmesi istemine yönelik olmadığı aksine taşınmazın imar durumu hakkında bilgi edinme mahiyetinde olduğu, bu itibarla anılan başvurular üzerine davalı idare tarafından tesis edilen işlemlerin, uygulama işlemi niteliğinde olduğu kabul edilemeyeceğinden, askı süresi içinde plana itiraz etmeyen davacılar tarafından imar planının son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 günlük süre geçtikten sonra açılan davada süre aşımı bulunduğu sonucuna varılarak davanın süre aşımı nedeniyle reddi gerekirken, İdare Mahkemesince işin esasına girilmek suretiyle verilen kararda sonucu itibariyle isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın bozulması istenilmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI :
... Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından, Temyize konu kararın onanması istenilmektedir.
... Belediye Başkanlığı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Sakarya ili, Adapazarı ilçesi, … Sokağı, … Mevkii, … pafta, … sayılı parseli de kapsayan alanda Sakarya Büyükşehir Belediyesi Meclisinin 30/05/2002 tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan Erenler 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planının 01.06.2002-01.07.2002 tarihleri arasında, 1/1000 ölçekli uygulama imar planının ise 11.07.2002-11.08.2002 tarihleri arasında ilan edildiği, askı süresi içinde davacılar tarafından söz konusu plana itiraz edilmediği, ancak davacı ... tarafından 09.11.2015 tarihinde davalı Erenler Belediye Başkanlığına başvurularak; taşınmazın bulunduğu alanda yapı nizamının bitişik nizam mı, yoksa ayrık nizam mı olduğunun bildirilmesinin, taşınmazın bulunduğu mahale ilişkin imar planının bir örneğinin ayrıca taşınmaz bölgesinde mahallin bitişik nizama dönüştürülmesi hususunda yeni imar planı yapılmış ise buna ait belediye encümeni kararının tarih ve sayısı ile anılan kararın kendisine verilmesinin talep edildiği, 12.01.2015 tarih ve 117 sayılı Erenler Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemi ile, davacılara ait taşınmazın 30.05.2012 tarihli imar planlarında bitişik nizam olarak gözüktüğünün belirtildiği, bu kez 13.01.2015 tarihli dilekçe ile, 12.01.2015 tarihli cevabi yazıda bitişik nizam uygulamasının varlığı izah edilmiş ise de, bu konuda alınan belediye encümeni kararının kendisine verilmediği belirtilerek söz konusu belediye encümeni kararının verilmesinin talep edildiği, 21.01.2015 tarih ve … sayılı Erenler Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü işlemi ile, taşınmazın 30.05.2002 tarih ve 8/129 sayılı Adapazarı Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planında bitişik nizamda olduğu, bu tarihten önceki planlarda da bitişik nizam olarak gözüktüğü belirtilerek, parselin bulunduğu bölgeye ilişkin plan örneklerinin davacıya gönderilmesi üzerine taşınmazını kapsayan alana ilişkin Adapazarı Büyükşehir Belediye Meclisinin 30.05.2002 tarih ve … sayılı kararı ile onayalanan 1/5000 ölçekli Erenler Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Erenler Revizyon Uygulama İmar Planının iptali istemiyle 02.02.2015 tarihinde bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7.maddesinde, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililerin düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilecekleri hüküm altına alınmakla, ilanı gereken düzenleyici işlemler yönünden ilgililere uygulama üzerine dava açma olanağı tanındığı tartışmasızdır.
İmar mevzuatı ve 2577 sayılı Yasanın 7.maddesi ile üst makamlara başvurmayı düzenleyen 11.maddesi hükümleri karşısında, imar planlarına karşı, bir aylık askı süresi içinde 2577 sayılı Yasa'nın 11.maddesi kapsamında başvuruda bulunulması ve bu başvuruya idari dava açma süresinin başlangıç tarihi olan son ilan tarihinden itibaren işlem tarihi itibariyle 60 gün içinde cevap verilmeyerek isteğin reddedilmiş sayılması halinde, bu tarihi takip eden 60 günlük dava açma süresi içinde veya son ilan tarihini izleyen 60 gün içinde cevap verilmek suretiyle isteğin reddedilmesi halinde bu cevap tarihinde itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde idari dava açılabileceği; imar planlarına askı süresi içinde bir itirazda bulunulmamış ise, davanın, 2577 sayılı Yasanın 7.maddesi uyarınca imar planının son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde açılması gerektiği, ancak bu süreler içerisinde dava açılmamış olması halinde imar planının uygulanmaya konulması ile birlikte uygulama işlemi üzerine işlem ile birlikte imar planına veya doğrudan işlemin dayanağı olan imar planına karşı yeniden dava açma hakkının bulunduğu ve bu aşamada dava açma süresinin uygulama işleminin süresine tabi olduğunda tartışma bulunmamaktadır.
3194 sayılı İmar Kanununun 8.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinde, imar planlarının, nazım imar planı ve uygulama imar planından meydana geldiği, mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, planların, belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, bu planların onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edileceği, bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebileceği, belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazların ve planların belediye meclisince on beş gün içinde incelenerek kesin karara bağlanacağı, onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerin de yukarıdaki usullere tabi olduğu, kesinleşen imar planlarının bir kopyasının, Bakanlıkça oluşturulan elektronik ortamdaki Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi Altyapısı üzerinden, ilgili idaresi tarafından, arşivlenmek üzere Bakanlığa gönderileceği hükümlerine yer verilmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun 14.maddesinin son fıkrasında da, "Büyükşehir kapsamındaki ilçe belediye meclisleri tarafından alınan imara ilişkin kararlar, kararın gelişinden itibaren üç ay içinde büyükşehir belediye meclisi tarafından nazım imar plânına uygunluğu yönünden incelenerek aynen veya değiştirilerek kabul edildikten sonra büyükşehir belediye başkanına gönderilir. Üç ay içinde büyükşehir belediye meclisinde görüşülmeyen kararlar onaylanmış sayılır." hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosya içeriğinden uyuşmazlığa konu parselin bulunduğu alanda 1/1000 ölçekli Erenler Revizyon Uygulama İmar Planının Sakarya Büyükşehir Belediyesi Meclisinin 08.12.2014 tarih ve … sayılı kararı ile onaylanarak 07.01.2015-07.02.2015 tarihleri arasında askıya çıkarılarak ilan edildiği ve parselin yapılaşma koşulunun (kat adedinin 2'den 3'e çıkarıldığı) değiştirildiği görülmektedir.
Her ne kadar, davacılar tarafından, Sakarya Büyükşehir Belediyesi Meclisinin 30/05/2002 tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile birlikte 1/1000 ölçekli Erenler Revizyon Uygulama İmar Planının iptali istenmiş ise de, davanın açıldığı tarihte uyuşmazlığa konu parselin bulunduğu alanda Sakarya Büyükşehir Belediyesi Meclisinin 30/05/2002 tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli Erenler Revizyon Uygulama İmar Planının yürürlükte olmadığı açıktır.
Bu hale göre, Bölge İdare Mahkemesince Sakarya Büyükşehir Belediyesi Meclisinin 08.12.2014 tarih ve 13/394 sayılı kararı ile onaylanarak 07.01.2015-07.02.2015 tarihleri arasında askıya çıkarılan 1/1000 ölçekli Erenler Revizyon Uygulama İmar Planı incelenmesi gerekirken yürürlükte bulunmayan bir planın incelenmesinde isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, 1/1000 ölçekli Erenler Revizyon Uygulama İmar Planı, Sakarya Büyükşehir Belediyesi Meclisinin 30/05/2002 tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planının uygulaması niteliğinde bir işlem olduğundan uygulama imar planı ile birlikte nazım imar planına karşı da süresi içinde dava açılabileceği tabiidir.
Bu itibarla, Sakarya Büyükşehir Belediyesi Meclisinin 08.12.2014 tarih ve … sayılı kararı ile onaylanarak 07.01.2015-07.02.2015 tarihleri arasında askıya çıkarılan 1/1000 ölçekli Erenler Revizyon Uygulama İmar Planı ve dayanağı Sakarya Büyükşehir Belediyesi Meclisinin 30/05/2002 tarih ve 8/129 sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planına karşı uygulama imar planının askı ilan süresinin son günü olan (07.02.2015) tarihinden itibaren 60 günlük yasal dava açma süresi içinde 12.02.2015 tarihinde açılan süresinde olduğundan eksik incelemeye dayalı … Bölge İdare Mahkemesi … . İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacıların temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … . İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 06/10/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.