Danıştay 8. Daire 2017/7666 Esas 2021/4417 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/7666
Karar No : 2021/4417


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E:... , K:... sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kocaeli İli,İzmit İlçesi, ... Mahallesi 60.836 m² yüzölçümlü ormanlık alanda davacı adına düzenlenen Maden İşletme, Maden Tesis ve Altyapı Tesis İzninin iptaline ilişkin Orman Genel Müdürlüğü Sakarya Orman Bölge Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E:... , K:... kararda; 3213 Sayılı Maden Kanunu mevzuat hükümleri doğrultusunda, ruhsat hukuku devam ettiği sürece ruhsatlı sahalar için verilmiş olan izinlerin devam edeceğinden, orman işletme izni süresinin sona ermiş olmasından dolayı davacıya ait orman işletme izninin iptal edilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı, arazi bedellerinin ödenmemesinin ise orman işletme izninin iptalini gerektiren nedenler arasında yer almadığı gerekçeleriyle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; İdare hukukunun temel prensiplerinde biri olan yetki ve usulde paralellik ilkesi uyarınca, yasada aksine bir düzenleme veya değişiklik yapılmadıkça, bir işlemin tesisinde uygulanan yetki ve usul koşullarının aynı işlemin geri alınması, iptal edilmesi ve kaldırılması işlemlerinde de aynen uygulanması zorunluğu, dava konusu işlemin Sakarya Orman Bölge Müdürü tarafından tesis edildiği görüldüğü, davacıya ormanlık alanda maden işletme, maden tesis ve altyapı tesis izninin 6831 sayılı Orman Kanununun 16. maddesi gereğince ... günlü ve ... sayılı işlem ile Çevre ve Orman Bakanı tarafından verilmiş olması karşısında, bu iznin iptal edilmesine ilişkin işlemin de usulde ve yetkide paralellik ilkesi uyarınca bakan tarafından tesis edilmesi gerekirken bölge müdürü tarafından tesis edilen dava konusu işlemde yetki unsuru yönünden hukuka uygunluk bulunmadığı, mahkeme tarafından işin esasına girilerek dava konusu işlem iptal edildiğinden mahkeme kararında sonucu itibariyle hukuka aykırılık görülmediği istinaf başvurusuna konu kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı
İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun belirtilen gerekçe eklenmek suretiyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, II. grup mermer işletme ruhsatına sahip olan davacıya 60.836 m² ormanlık alan için 27/06/2011 tarihinde orman izninin verildiğini ancak davacı tarafından izin iptalinin yapıldığı 06.01.2016 tarihine kadar maden işletme ruhsatının yanı sıra Maden İşleri Genel Müdürlüğü'nden alınması gereken işletme iznini alıp davalı idareye ibraz etmediğini, öte yandan 2012-2013-2014 yıllarına ait arazi izin bedellerini de ödemediğini; davacıya ait orman izni talebinin 6831 sayılı Orman Kanun'u ve 6831 sayılı Orman Kanunu Uygulama Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde değerlendirildiğini, maden ruhsatının bulunduğu ormanlık alanlarda idarenin kati surette ve her durum ile şartta izin vermesinin söz konusu olmadığını tüm bu nedenlerle dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ... 'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacıya, Kocaeli İli İzmit İlçesi ... Mahallesi ir:... nolu II. Grup Maden İşletme ruhsat alanında kalan ormanlık alanda kırma eleme tesisi yapılması için 22.06.2011 tarihinde, 31.12.2014 tarihine kadar geçerli olmak üzere 6831 Sayılı Orman Kanunu'nun 16'ncı maddesi uyarınca Maden İşletme, Altyapı Tesis ve Maden Tesis İzni verilmiştir.
Davacı tarafından maden işletme izni alabilmek için Maden İşleri Genel Müdürlüğü'ne müracaatta bulunulduğu ancak olumlu ya da olumsuz bir yanıt alamadığı, iş bu sebeple ikinci defa yapılması gereken saha tesliminin gerçekleştirilemediği, orman işletme izin süresinin bitimine yakın temdit talebinde bulunduğu, fakat temdit talebinin; saha tesliminin yapılmadığı, 2012-2013 ve 2014 yıllarına ilişkin arazi bedellerinin ödenmediği gerekçesiyle reddedildiği, Maden İşletme, Altyapı Tesis ve Maden Tesis İzninin de aynı gerekçelerle ve ayrıca işletme izin belgelerinin ibraz edilmemesi ve Maden İşletme, Altyapı Tesis ve Maden Tesis İzin süresinin sona erdiği gerekçesiyle Orman Genel Müdürlüğü Sakarya Orman Bölge Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı yazısı ile iptal edilmesi üzerine bu işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6831 sayılı Orman Kanunu'nun 16. maddesinde, devlet ormanları içinde maden aranması ve işletilmesi ile madencilik faaliyeti için zorunlu; tesis, yol, enerji, su, haberleşme ve altyapı tesislerine, Çevre ve Orman Bakanlığınca bedeli alınarak izin verileceği ve maddenin uygulanması ile ilgili tanım, şekil, şart ve esaslar yönetmelikle belirleneceği düzenlenmiştir.
18/04/2014 tarih ve 28976 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Orman Kanununun 16 ncı Maddesinin Uygulama Yönetmeliği'nin "Kesin izin " başlıklı 7. maddesinde; "(1) Bakanlıkça uygun görülenlere ruhsat süresi dikkate alınarak izin verilir. Ormanlık alandan verilen izin, müracaat sahibine tebliğ edilir. Tebligat tarihinden itibaren üç ay içerisinde izin sahibinden teminat, bedeller ve onaylı taahhüt senedi istenir. Tebligat tarihinden itibaren üç ay içerisinde bedellerin ödenmemesi, teminatın veya onaylı taahhüt senedinin verilmemesi halinde ise saha teslimi yapılmaz, her hangi bir bildirime gerek kalmaksızın izin iptal edilir. İptal işlemi ilgiliye bildirilir. Aynı yerle ilgili yeniden izin talep edilmesi yeni izin talebi olarak değerlendirilir.
(2) Maden işletme izinlerinde, izin sahibi; izne konu alanı kapsayan işletme izin belgesini orman idaresine vermeden saha teslimi yapılmaz.
(3) Madencilik faaliyetine başlanılmadan önce izin sahibine, maden işletme ile tesis izin alanları, maden stok alanı, pasa döküm alanı, verimli toprak depolama alanı ve atık barajı izin sahasının sınırlarının köşe noktalarına zeminden en az iki metre yükseklikte koordinat değerleri belirli sabit işaretler tesis ettirilir. İki nokta arası 25 metreden fazla olamaz. Sabit işaretler izin süresi ve rehabilite izleme sürecinde muhafaza edilir. Aksi halde madencilik faaliyetine müsaade edilmez.
(4) İzin verilmemesi halinde durum ilgiliye tebliğ edilir.
(5) Ruhsat alanında maden arama, maden işletme veya hammadde üretimi için ormanlık alanlarda Bakanlıkça veya ormanlık alan dışında ilgili kurumlarca izin verilmiş ise, bu ruhsata dayalı olarak madencilik faaliyetleri için gerekli ve orman alanı içinde yapılması zorunlu tesislere ve altyapı tesislerine ruhsat alanı içinde, talep edilen altyapı tesislerinin ruhsat alanı içinde yapılması için uygun alan bulunulmadığının heyet tarafından tespit edilmesi halinde ruhsat alanı bitişiğinde izin verilebilir.
(6) Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ile kamu kurum ve kuruluşlarınca yol, köprü, baraj, gölet, liman gibi projelerin inşasında kullanılacak yapı ve inşaat hammaddelerinin üretimi için hammadde üretim izin belgesine dayanarak orman alanları içinde bu amaçla yapılacak işletme faaliyetleri, tesis ve altyapı tesislerine bu Yönetmelik hükümlerine göre izin verilir.
(7) İzin başlangıç tarihi; izin olurunda izin başlangıç tarihi belirtilmemiş ise izin olurunun verildiği tarihtir. İzin süresinin tamamen veya kısmen uzatıldığı izinlerde izin başlangıç tarihi ilk iznin verildiği tarihtir. Farklı tarihlerde verilen izinlerin birlikte uzatılması halinde izin başlangıç tarihi yeni izin olur tarihidir." hükmü ile,
"İptal işlemleri " başlıklı 11. maddesinde ise;( dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan hali ile)
" (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre ruhsat veya hammadde üretim izin belgesine dayalı olarak verilen maden arama, işletme, tesis ve altyapı tesis izinleri;
a) Hak sahibinin vazgeçmesi,
b) Ruhsatın iptali,
c) ÇED belgesinin iptal edilmesi,
ç) Mevcut taahhüt senedi hükümlerini kabul ettiğine dair onaylı ek taahhüt senedi, bir yıllık arazi izin bedelini ödediğine dair evrak ve yenilenmiş ruhsat ya da ruhsat hukukunun yürürlükte olduğuna veya işletme ruhsatına geçişle ilgili işlemlerin devam ettiğine dair belge ile birlikte izin süresi son günü mesai bitimine kadar ilgili bölge müdürlüğüne iznin yenilenmesi talebinde bulunulmaması,
d) Bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin ikinci fıkrasında tanınan süre içinde yenilenmiş ruhsat, revize edilmiş rehabilitasyon projesi ve bu yönetmelik hükümlerine göre istenen evrak ile birlikte süre uzatımı için müracaat edilmemesi,
e) Bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında tanınan süre içinde verilen iznin yenilenmemesi veya bu süre içinde sahada çalışma yapıldığının tespit edilmesi,
f) Orman idaresine ödenmesi gereken arazi izin bedelinin veya ek Devlet hakkının idarelerden kaynaklanan nedenler hariç olmak üzere ödeme tarihinden itibaren bir yıl içerisinde ödenmemesi,
g) Orman idaresine ödenmesi gereken arazi izin bedelinin veya ek Devlet hakkının ödeme tarihinden itibaren bir yıl içerisinde ödenmemesinin izin süresince üç kez tekerrür etmesi,
ğ) Verilen izinlerin amacı dışında kullanılması, halinde Bakanlıkça iptal edilir." hükümleri yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere; Orman sahaları içerisinde yapılacak her türlü madencilik faaliyetine verilen izinler ile ilgili olarak, Bakanlıkça uygun görülenlere ruhsat süresi dikkate alınarak izin verilebileceği, ancak arazi izin bedelini ödediğine dair evrak ve yenilenmiş ruhsat ya da ruhsat hukukunun yürürlükte olduğuna veya işletme ruhsatına geçişle ilgili işlemlerin devam ettiğine dair belge ile birlikte izin süresi son günü mesai bitimine kadar ilgili bölge müdürlüğüne iznin yenilenmesi talebinde bulunulmaması, Orman idaresine ödenmesi gereken arazi izin bedelinin veya ek Devlet hakkının idarelerden kaynaklanan nedenler hariç olmak üzere ödeme tarihinden itibaren bir yıl içerisinde ödenmemesi ve ödeme tarihinden itibaren bir yıl içerisinde ödenmemesinin izin süresince üç kez tekerrür etmesi hallerinde her hangi bir bildirime gerek kalmaksızın iznin iptal edileceği açıktır.
Davacıya ... tarih ve ... nolu Olur işlemi ile izin verilmesinin uygun görüldüğü, ancak iş bu işlem tarihinden sonra davacı tarafından maden işletme izni alabilmek için Maden İşleri Genel Müdürlüğü'ne müracaatta bulunulduğu ancak olumlu ya da olumsuz bir yanıt alamadığı, bu sebeple ikinci defa yapılması gereken saha tesliminin gerçekleştirilemediği, orman işletme izin süresinin bitimine yakın temdit talebinde bulunduğu, fakat temdit talebinin; saha tesliminin yapılmadığı, 2012-2013 ve 2014 yıllarına ilişkin arazi bedellerinin süresi içinde ödemediği ve işletme ruhsatına geçişle ilgili işlemlerin devam ettiğine dair belgeleri teslim etmeyerek yasal zorunluluklarını yerine getirmediği açıktır.

Bu itibarla dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, ... tarih ve ... sayılı Bakan Olur'u ile yürürlüğe giren Orman ve Su İşleri Bakanlığı Yetki Devri-İmza ve İşbölümü Yönergesi'nin "Bakan tarafından imzalanacak yazılar" başlıklı 6. maddesinin (l) bendinin 1. ve 2. numaralı alt bentleri 15.01.2015 tarihinde yeniden düzenlenerek, " .. 6831 sayıl Orman Kanunun 16 ıncı maddesine göre maden arama ruhsatına dayalı olarak izin verilen maden arama, maden işletme, tesis ve altyapı tesis izin talepleri, maden işletme ruhsatına dayalı olarak izin verilen maden arama, maden işletme, tesis ve altyapı tesis izin taleplerinin iptal olurlarının.." Orman Bölge Müdürlüğü tarafından onaylanacağı belirtilmiştir.
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibariyle, Orman Bölge Müdürlüklerine yetki devri yapıldığı, 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 16. maddesine göre maden ruhsatına dayalı olarak verilen maden işletme, tesis ve altyapı tesis izinlerinin Orman Bölge Müdürlüklerince iptali hususunda yetkilendirildikleri açık olup, tesis edilen işlemde yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığından dava konusu işlemde bu yönden de hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yönündeki kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... gün ve E:... , K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 07/10/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.