Danıştay 4. Daire 2018/9056 Esas 2021/4968 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2018/9056
Karar No : 2021/4968

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Gıda Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: Davacı adına, kayıt ve beyan dışı satış yaptığı ileri sürülerek vergi inceleme raporlarına istinaden tarh edilen vergi ziyaı cezalı 2011 yılı kurumlar vergisi ile 2011/10-12. dönemi geçici vergi ve Vergi Usul Kanunu'nun 353/1. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; 6736 sayılı Kanunun yürürlük tarihi 19/08/2016 tarihi olup izleyen ayın birinden itibaren bir aylık süre zarfında (01/10/2016) tarihine kadar davacı hakkında başlatılan incelemenin neticelendirilmesi gerekirken bu tarihten sonraki bir tarih olan 19/10/2016 tarihinde yapılan tarhiyatlarda usul açısından hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; dosyada mevcut dayanak vergi inceleme raporlarının kapak kısmında bulunan vergi dairesi gelen evrak kayıt tarihi dikkate alındığında, bu raporların vergi dairesi kayıtlarına 30/09/2016 tarihinde girdiği, dolayısıyla davacı hakkında başlatılan incelemenin 6736 sayılı Kanun'un 5. maddesinin 7. fıkrasına uygun bir şekilde sonuçlandırıldığı ve yine aynı fıkra gereğince davacının yasal süre içerisinde sonuçlandırılan vergi incelemesi ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma talebinin dikkate alınmamasının yerinde olduğu anlaşıldığından, istinafa konu kararın gerekçesi bu yönüyle hukuka uygun bulunmamış olup, bu sebeple işin esasına yönelik inceleme ve değerlendirme yaparak davacı şirketin ihtilaflı dönemde yüklü miktardaki kuruyemişi belgesiz sattığına ilişkin yapılmış somut bir tespitin (müşteri ifadesi, banka kaydı vs.) olmadığı, davacı şirketin toptan ve perakende kuruyemiş satışı faaliyetinde bulunduğu ve cüzi de olsa ambalajsız kuruyemiş satışı olduğu yönündeki beyanı da dikkate alındığında, asıl satış emtiası olmayan ve ancak satışa yardımcı malzeme olan koli ve torba miktarından hareketle bulunan hasılat farkı varsayıma dayalı olduğundan dava konusu cezalı tarhiyatlar ile kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Yapılan işlemlerin yerinde ve hukuka uygun olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin reddine,
2. Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de Vergi Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine, 11/10/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :

Davacı adına, kayıt ve beyan dışı satış yaptığı ileri sürülerek vergi inceleme raporlarına istinaden tarh edilen vergi ziyaı cezalı 2011 yılı kurumlar vergisi ile 2011/10-12. dönemi geçici vergisi ve Vergi Usul Kanunu'nun 353/1. maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemiyle açılan davayı kabul eden Mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunu gerekçeli reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararı temyiz edilmiştir.

213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 134. Maddesinde, "vergi incelemesinden maksadın, ödenmesi gereken vergilerin doğruluğunu araştırmak, tespit etmek ve sağlamak olduğu" belirtilmiş, vergi incelemelerinde randıman hesabı yöntemine başvurulabilmesinin hukuki dayanağını teşkil eden 3. maddesinde de, "İktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfeti bunu iddia eden tarafa aittir." hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre, vergi incelemesine yetkili olanlara "delil serbestisi ilkesi" kapsamında inceleme tekniklerinden faydalanma imkanı tanındığından, inceleme elemanınca, inceleme esnasında saptanan hususlara ve mükellefin faaliyetinin özelliğine göre vergi incelemelerinde, inceleme tekniklerinden birisi olduğu kabul edilen randıman hesabı yöntemiyle, üretilmesi veyahut satılması mümkün emtia ve hizmet miktarına ulaşılması mümkün olabilmektedir.

Dava dosyasının incelenmesinden, davacı şirket hakkında tanzimli VİR'in eki "tutanağın" 7.maddesinde, bizzat şirket yetkilisinin "firmalarının faaliyetinin kuruyemiş toptan ve perakende işi olduğu, genelde her hangi bir işleme tabi tutulmadan ambalajlı alıp sattıkları dışındaki kuruyemişlerin kendilerince ambalajlanıp satışının gerçekleştirdiği, .... dönem başı ve dönem sonu ambalaj stoklarının bulunmadığı, ambalaj ürünlerinde %5 fire ve zayiat olduğu,... her karton kutu içerisine 5kg kapasiteli 1 adet şeffaf naylon poşet koydukları....ihtilaflı 2010 yılında ürün yüzdesel dağıtım anahtarı bilgilerinin de ekli tablodaki gibi olduğu" yolundaki ifade ve beyanları esas alınarak, kuruyemiş çeşitleri bazında yapılan belgesiz kayıt dışı satış miktarına ve buradan da yine kuruyemiş satış fiyatlarına ilişkin şirket yetkilisi ifadesinden kayıtdışı hasılat tutarı hesaplanarak bulunan matrah farkı üzerinden ihtilaflı yıl esas alınarak yapılan cezalı kurumlar vergisi tarhiyatı ve geçici vergisine bağlı olarak dava konusu vergi ziyaı cezası ile VUK 353/1.maddesi uyarınca özel usulsüzlük cezası kesildiği anlaşılmaktadır.

Hal böyle iken, davacı şirket kuruyemiş satış faaliyetinin "karton kutu içinde 5kg'lık poşetlere konulması" suretiyle yapılması, faaliyetle ilgili kullanılması gerekli ambalaj poşet yada kutusunun, ticarete konu kuruyemiş satışı dışında kullanılmadığının taraflarca ihtilafsız olması, inceleme elemanınca randıman hesabında kullanılan yöntemin doğrudan davacı şirketin satış planı esas alınarak ve kuruyemiş satışı ile bağlantılı bulunması ve sadece bu yöntem dışında ikinci ve üçüncü bir seçenek olmaksızın satış miktarının ve hasılat tutarının saptanabilmesinin mümkün bulunması, üstelik; bir kısım kuruyemiş satışlarının kutusuz ve ambalaj poşetsiz satılmış olabileceğine ilişkin şirket yetkilisinin ifadesinin lehe hareketle hesaplamada dikkate alınmaması karşısında, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının özel usulsüzlükle ilgili hüküm fıkrasının onanmasına ilişkin kısma katılmakla birlikte, ihtilaflı yıl cezalı kurumlar vergisi tarhiyatı ile geçici vergi aslına bağlı kesilen vergi ziyaı cezasının kaldırılmasına yönelik kısmının hukuka uygun olmadığı ve belirtilen gerekçeyle bozulması gerektiği görüşüyle, söz konusu hüküm fıkrasının da onanmasına dair Dairemiz kararına katılmıyorum.