BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 45. Hukuk Dairesi 2020/775 Esas 2022/702 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
45. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/775
KARAR NO: 2022/702
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2017/211
KARAR NO: 2018/818
DAVA TARİHİ: 20/02/2017
KARAR TARİHİ: 08/11/2018
DAVA: Tazminat (Sigorta Poliçesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 08/06/2022
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353. Maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkiline ait waffle ürünü satan kafe işletmesinin paket servis işlerinde kullanılan motosikletinin 28/07/2015 sabahı ... Cad. No:... Hatay/İZMİR adresi önünden kilitli vaziyetteyken çalındığını, bu hususta Yeşilyurt Polis Merkezi Amirliğine aynı gün başvuruda bulunduklarını, müvekkili ile davalı sigorta şirketi arasında 06/10/2015-06/10/2016 tarihleri arasında geçerli olmak üzere ... poliçe numaralı özel restorant paket sigorta poliçesi akdedildiğini, hırsızlığın bu poliçe kapsamında olduğunu, paket servis sağlayan motosikletin restoranın demirbaşı olduğunu, davalı sigorta şirketine olay günü 28/07/2016 tarihinde başvurulduğunu, eksper tarafından iş yerinde inceleme yapıldığını, 2016/116249 sayılı başvurunun olumsuz sonuçlandığını, bu güne kadar taraflarına bir ödeme yapılmadığını, dava konusu zararı oluşturan ... marka, ... motor numaralı elektrikli motosiklet 12/11/2014 tarihinde satın alındığını, 3.600,00 TL karşılık ödendiğini, işyeri için önem arz eden bu taşınırın poliçe kapsamında değerlendirilmeyişinin yerinde olmadığını, müvekkilinin poliçeye rağmen karşılanamayan zararı oluştuğunu, fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydıyla poliçe kapsamındaki 3.600,00 TL zararlarının 28/07/2016 sigortacıya başvuru tarihinden itibaren ticari faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davaclı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; motorlu araçların iş yeri poliçesi ile değil, kasko sigortası ile sigortalı olduğunu, davacı taraf ile müvekkili şirket arasında düzenlenen işyeri poliçesiyle sigortalı işyerinde yangın, hırsızlık, deprem gibi nedenlerle meydana gelen hasarların teminat altına alındığını, davacı tarafın ise işyerinde meydana gelen bir hasarı değil, iş için kullandıkları motosikletin çalınmasından kaynaklanan zararın tazminini talep ettiği, işyeri sigortası ile motosiklet, otomobil gibi motorlu taşıtların sigortalanmadığını, davacı tarafça motosikletin demirbaş olduğu iddia edilmiş ise de poliçede demirbaş tanımının "poliçe üzerinde belirtilen riziko adresinde bulunan ve resmi defterlere demirbaş adı altında kayıtlı olan taşınabilir değerler" olarak yapıldığını, işyerleri için "taşıtlar hesabı" ve "demirbaşlar hesabı" birbirinden ayrılmış olup, davaya konu motosikletin "254 taşıtlar hesabı" altında kaydedilen motorlu bir taşıt niteliğinde olup demirbaş kapsamına girmediğini, bu nedenle müvekkili tarafından davacının motosikleti için herhangi bir teminat verilmediğini, davacı ile müvekkili arasındaki sigorta genel şartlarında sigortalanan yerin kapalı bir yer olduğunu, öncelikle bu sigortalı yere girilmesinin gerektiğini, bu nedenle sokağa, umuma açık yere bırakılan menkullerin teminat kapsamında olmadığını beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece; "Dava, davacının, davalı sigorta şirketinden restorant paket sigorta poliçesi kapsamında meydana geldiği iddia edilen zararın tazmin talebine ilişkindir. Taraflar arasındaki uyuşmazlık; çalınmaya konu taşıtın "motosikiet"mi yoksa "motorlu bisiklet" mi olduğu, buna bağlı olarak kasko sigorta poliçesine konu olması gerekip gerekmediği, çalınmaya konu taşıtın çalınma hali için mevcut "restorant paket sigorta poliçesinin" nin teminat verip vermediği hususlarında olduğu anlaşılmıştır. Taraflar arasında düzenlenen poliçe, davacının yevmiye defterindeki ilgili bölümler dosyamız arasındadır. Mahkememizce bilirkişiden rapor alınmıştır.Bilirkişi raporunda özetle; davacı ... tarafından sunulan uygunluk belgesinden aracın yüksüz kütlesinin 114 kg, azami net güç veya sürekli beyan edilen gücün 2 kw, azami hızın ise 45.km olduğunun görüldüğü, bu nedenle hırsızlığa konu taşıtın tüm teknik özelliklerinin 2918 Sayılı KTK' nın 3.maddesinde tanımlanan "motorlu bisiklet" ile örtüştüğü, poliçede demirbaş tanımında iki unsurun belirlendiği, bunların "riziko adresinde bulunma" ve "resmi defterlere demirbaş adı altında kayıtlı olma" olduğu, çalınmaya konu motorlu bisikletin ise davacı ...' in yevmiye defterinde "255 demirbaş hesabı" nda değil, "254 araçlar hesabı" nda muhasebeleştirildiği, poliçede ise sadece "255 demirbaş hesabı" nda kayıtlı maddi varlıklar için hırsızlık teminatı verildiği, için hırsızlık teminatı verilmediği, mahkeme aksi kanaatte ise, dava konusu hırsızlığın "Hırsızlık Sigortası Genel Şartiarı" 1.1 maddesinde aranan usuller ile vuku bulmadığından hırsızlık nedeni ile oluşan zararın, davalı tarafından tanzim edilen İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili yasal süre içerisinde sunmuş olduğu istinaf dilekçesinde özetle; Tazmin talebine konu aracın, işyerinin demirbaşı olup, kanunen kasko yapılamadığı için davalı sigorta şirketinin sigorta poliçesine konu edildiğini, müvekkiline ait küçük dükkanda daha değerli bir alet bulunmadığını, sigorta poliçesi yapmasında bu aracın etkisinin büyük olduğunu, işyerini demirbaşlarıyla tüm olarak sigorta ettiren müvekkilimin dava konusu aracın kapsam dışı bırakılmasını baştan kabul etmeyeceğini bu nedenle poliçe içeriğini kapsaması sonucu ilgili sözleşmenin yapıldığını, paket servis sağlayan motosikletin restoranın demirbaşı olduğunu, motosiklet kilitli vaziyetteyken çalındığını, Hırsızlık sigortası genel şartları 1.1 maddesinden açıkça anlaşıldığı üzere ''kaybolan, çalınan veya haksız yere elde edilen asıl anahtarlarla veya anahtar uydurularak veya başka aletler veya şifre yardımıyla kilit açma suretiyle girilerek'' gerçekleşen hırsızlık sigorta konusunu oluşturmakla, olayın bu kapsama girdiğini beyan ederek kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında inceleme; 6100 sayılı HMK'nın 355.maddesi uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılmış, kamu düzenine aykırılık olup olmadığı ise re'sen gözetilmiş ayrıca HMK'nın 357. maddesindeki "İlk derece mahkemesinde ileri sürülmeyen iddia ve savunma istinafta dinlenemez ve istinafta yeni delillere dayanılamaz" kuralı nazara alınmıştır.Dava, davacıya ait işyerinde paket servis hizmetinde kullanılan elektrikli motosikletin, işyeri önünden çalınması sebebiyle hasar bedelinin işyeri sigorta poliçesi kapsamında ödenmesi istemine ilişkindir.Davacının hırsızlığa konu motosikletin işyerinin demirbaşı olduğu ve bu nedenle poliçe kapsamına girdiği iddiasına karşılık, davalı tarafça motosikletin demirbaş listesinde kayıtlı olmaması nedeniyle poliçe kapsamında olmadığı savunulmaktadır. Somut olayda ihtilaf, hırsızlığa konu aracın poliçe kapsamında olup olmadığının tespiti noktasında toplanmaktadır. Dava konusu 06/10/2015-2016 tarihlerini kapsayan ...Sigorta Poliçesinde riziko adresi ... Mad. ... Cad. No:... Daire No:... Merkez Beldesi Bucak Karabağlar/İzmir olup, rizikonun bulunduğu kat zemin veya giriş kat, demirbaş hırsızlık teminatı 65.000,00 TL olarak belirlenmiştir. Poliçede "Demirbaş Tanımı: Poliçe üzerinde belirtilen riziko adresinde bulunan ve resmi defterlere demirbaş adı altında kayıtlı olan taşınabilir değerler" olarak ifade edilmiş, "Açıktaki Muhteviyat Teminatı: Açıktaki muhteviyat; tesiste 24 saat bekçi ve çevre duvarı/tel örgü bulunması şartı ile ve dolu, seylap, fırtına, kar ağırlığı riskleri hariç olmak üzere olay başı ve vade süresince toplamda muhteviyat bedelinin %10'u ve her halükarda azami 10.000 EURO limit ile teminata dahil edilmiştir. İşbu poliçede sağlanan sorumluluk teminatlarıyla ilgili olarak meydana gelebilecek olan hasarlar, öncelikle sigorta konusu ile ilgili yaptırılması yasal olarak zorunlu olan sigortalardan karşılanacaktır. Zorunlu sigorta sözleşmesinin hiç yapılmamış olması, yapılmış fakat geçersiz hale gelmiş olması, süresinin bitmiş olması veya meydana gelen zararın bu sigorta teminatlarının üzerinde bulunması halinde, zorunlu teminatların üzerinde kalan kısım için işbu poliçe limitleri devreye girecektir. Riziko binasına sabitlenmiş tv-radyo antenleri ve uydu antenleri, gün ısılar, klima motorları, ışıklandırma sistemleri dahil reklam panoları, paratoner, tente v.b kıymetler demirbaş sigorta bedelinin içinde olmak kaydı ile teminata dahil edilmiştir. Y.S.G.Ş. hükümleri saklı kalmak kaydı ile fırtına hasarlarında bu kıymetlerde 250 TL'sından az olmamak kaydı ile hasarın %10'u oranında tenzili muafiyet uygulanacaktır.", ayrıca poliçede açıklamalar kısmına yer verilerek "açıklamalar: işbu poliçede verilen demirbaş teminatının 15.000 TL'si işyerindeki tente teminatı için verilmiştir. işbu poliçeye konu olan işyerinin ön tarafında bulunan katlanır cam, işyeri giriş kapısı camları, vitrin ve buzdolabı camları işbu poliçedeki cam teminatına dahil edilmiştir." şeklinde düzenlenmiştir. Mahkemece sigortacı bilirkişiden alınan raporda; hırsızlığa konu taşıtın 2918 Sayılı KTK' nın 3.maddesinde tanımlanan "motorlu bisiklet" ile örtüştüğü, poliçede demirbaş tanımında "riziko adresinde bulunma" ve "resmi defterlere demirbaş adı altında kayıtlı olma" şeklinde iki unsurun belirlendiği, hırsızlığa konu motorlu bisikletin davacıya ait yevmiye defterinde "254 araçlar hesabı"nda muhasebeleştirildiği, "255 demirbaş hesabı"nda yer almadığı, poliçede ise sadece "255 demirbaş hesabı" nda kayıtlı maddi varlıklar için hırsızlık teminatı verildiğinden teminat kapsamında olmadığı, mahkeme aksi kanaatte ise, ekspertiz raporunda hırsızlık olayının iş yerinin ön cephesinde yer alan yaya kaldırımı üzerindeki kendi sehpası üzerinde park halinde bulunduğu sırada bir erkek şahsın, herhangi bir yere (direk vb) kilitli olup olmadığı anlaşılamayan elektrikli motorsiklet üzerine oturarak ayakları yardımı ile yürütmek sureti ile götürme şeklinde gerçekleştiği tespit edildiğinden olay hırsızlık sigortası genel şartlarında aranan usuller ile vuku bulmadığından restorant paket sigorta poliçesi kapsamı dışında kaldığı yönünde görüş bildirilmiştir. 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 11/1 maddesinde "Sigorta sözleşmelerinin ana muhtevası, Müsteşarlıkça onaylanan ve sigorta şirketlerince aynı şekilde uygulanacak olan genel şartlara uygun olarak düzenlenir. Ancak, sigorta sözleşmelerinde işin özelliğine uygun olarak özel şartlar tesis edilebilir. Bu hususlar, sigorta sözleşmesi üzerinde ve özel şartlar başlığı altında herhangi bir yanılgıya neden olmayacak şekilde açık olarak belirtilir.", 11/4 maddesinde "Sigorta sözleşmelerinde kapsam dahiline alınmış olan riskler haricinde, kapsam dışı bırakılmış riskler açıkça belirtilir. Belirtilmemiş olan riskler teminat kapsamında sayılır." 6102 Sayılı TTK'nun aydınlatma yükümlülüğü başlıklı 1423. maddesinde; " (1) Sigortacı ve acentesi, sigorta sözleşmesinin kurulmasından önce, gerekli inceleme süresi de tanınmak şartıyla kurulacak sigorta sözleşmesine ilişkin tüm bilgileri, sigortalının haklarını, sigortalının özel olarak dikkat etmesi gereken hükümleri, gelişmelere bağlı bildirim yükümlülüklerini sigorta ettirene yazılı olarak bildirir. Ayrıca, poliçeden bağımsız olarak sözleşme süresince sigorta ilişkisi bakımından önemli sayılabilecek olayları ve gelişmeleri sigortalıya yazılı olarak açıklar. (2) Aydınlatma açıklamasının verilmemesi halinde, sigorta ettiren, sözleşmenin yapılmasına ondört gün içinde itiraz etmemişse, sözleşme poliçede yazılı şartlarla yapılmış olur. Aydınlatma açıklamasının verildiğinin ispatı sigortacıya aittir. (3)Hazine Müsteşarlığı, çeşitli ülkelerin ve özellikle Avrupa Birliğinin düzenlemesini dikkate alarak, tüketiciyi aydınlatma açıklamasının şeklini ve içeriğini belirler." hükümleri yer almaktadır. Poliçede açıkça riziko adresinde bulunup aynı zamanda resmi defterlere demirbaş adı altında kayıtlı olan taşınabilir değerlerin demirbaş teminatı kapsamına girdiği ifade edilmektedir. Hırsızlığa konu elektrikli motosikletin ise demirbaş listesinde yer almadığı, taşıtlar listesinde kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır. Bu nedenle teminat kapsamında olmadığı açıktır. Davacı tarafça istinaf dilekçesinde bu araç nedeniyle poliçe tanzim edildiği, kafenin en değerli varlığının hırsızlığa konu araç olduğu ifade edilmiş ise de tacir olan davacının dava konusu motosikletin kendi ticari defterlerinde ne şekilde kayıtlı olduğunu bilmesi, poliçeyi buna göre tanzim ettirmesi gerekmektedir. Poliçe düzenlendiği sırada teminat kapsamının sigortalının talebi doğrultusunda ve belirlenecek prim karşılığında genişletilmesi imkanı mevcut olup, poliçede yukarıda yer aldığı şekilde açıklamalar kısmında tente, işyerinin ön tarafında bulunan katlanır cam, işyeri giriş kapısı camları, vitrin ve buzdolabı camları yönünden özel olarak düzenleme yapılmış olması karşısında, dava konusu motosikletinde poliçede açıkça belirtilebilmesi mümkün iken poliçeye dahil edilmemiştir. Somut olaya bakıldığında, davacı sigortalının kurulan sigorta sözleşmesine itiraz ettiğine ilişkin bir iddia olmadığı gibi bu yönde bir bilgi veya belge de dosya kapsamında bulunmamaktadır. Bu durumda sigorta poliçesi mevcut şartlarda davacı yönünden bağlayıcı niteliktedir (Yargıtay 17. Hukuk Dairesinin 2016/10580 E. 2017/8051K. sayılı ve 21/09/2017 tarihli kararı). Ayrıca poliçede yer alan "Açıktaki Muhteviyat Teminatı" değerlendirildiğinde tesiste 24 saat bekçi ve çevre duvarı/tel örgü bulunması şartı ile riziko binasına sabitlenmiş demirbaşların teminat kapsamında olduğu açıklandığından, olayın bu kapsamda bulunmadığı da tespit edilmiştir. Yine davacı tarafça hırsızlığa konu aracın kasko poliçesine konu olamaması nedeniyle işyeri poliçesi kapsamında olduğu iddia edilmiş ise de poliçede gerek demirbaş tanımının açıkça yapılmış olması gerekse açıktaki muhteviyat teminatı yönünden poliçede yer alan kayıtlar nazara alındığında motosikletin poliçe kapsamına girmediği sabit olduğundan, kasko poliçesine konu edilip edilememesinin ise somut olay açısından bir ehemmiyeti bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle; dosya kapsamına göre ilk derece mahkemesi kararının gerekçesinde dayanılan delillerle, delillerin tartışılması sonucu ulaşılan maddi olay ve hukuki değerlendirme usul ve yasaya uygundur. 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık olup olmadığı hususunda re'sen ve istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak inceleme yapılmış, kamu düzenine aykırı herhangi bir husus tespit edilmemiştir. Davacı vekilinin istinaf dilekçesinde yer verdiği itirazların açıklanan gerekçeler yerinde olmadığı anlaşılmakla istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1.b.1 bendi gereğince esastan reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere;1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1.b.l bendi uyarınca ESASTAN REDDİNE,2-Davacı tarafından yatırılan istinaf 121,30 TL başvuru harcının Hazineye irat kaydına,3-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL istinaf karar harcından, davacı tarafından yatırılan 44,40 TL'nin mahsubu ile bakiye 36,30 TL harcın davacıdan tahsili ile Hazineye irat kaydına,4-İstinaf yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 5-Yatırılan gider avansından kalan kısmın davacıya ilk derece mahkemesince iadesine,6-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,7-Kararın ilk derece mahkemesince taraflara tebliğine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 362/1.a maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 08/06/2022