Danıştay 10. Daire 2019/4939 Esas 2021/4689 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4939
Karar No : 2021/4689

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... İdare Mahkemesi Başkanlığı
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığı'nın ... tarih ve ... sayılı işlemi ile bu işleme karşı yapılan itirazın zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince; ... Vergi Mahkemesi Hakimi'nin yurt dışında görevlendirildiği sürede genel sağlık sigortası primlerinin görev yaptığı kurumca düzenlenip ödenmesi gerekirken, davacı tarafından ilgili dönemde genel sağlık sigortası prim ve hizmet belgeleri düzenlenip prim tutarları ödenmediğinden dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından; 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 60. maddesi uyarınca, “ikametgahı Türkiye'de olan kişiler” ve “başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma hakkı bulunmayan vatandaşların genel sağlık sigortasından yararlanacağı" hükmünün yer aldığı; ilgili hakimin dosyaya sunulan 29/01/2015 tarihli ikametgah nakil belgesinden anlaşılacağı üzere ikametgahının yurt dışı olduğu ve Fransız sosyal sağlık sistemine zorunlu sağlık sigortası yaptırdığı; dolayısıyla Türkiye’de genel sağlık sigortasından yararlanamayacağından davalı Kuruma genel sağlık sigortası primi bildirgesi verilmesi zorunluluğu bulunmadığı, bu iddialarının mahkemece değerlendirmeye alınmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun "Uyuşmazlıkların Çözüm Yeri" başlıklı 101. maddesi uyarınca görevli yargı yerinin iş mahkemesi olması sebebiyle ... İdare Mahkemesi kararının görev yönünden bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulunun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dosyanın İncelenmesinden; Adalet Bakanlığının 31/01/2011 tarihli oluru ile ... Vergi Mahkemesi üyesi olarak görev yapan hakim ...'nün, 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca ücret ve sigortasının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesince (AİHM) karşılanması kaydıyla 01/03/2011 - 28/02/2012 tarihleri arasında herhangi bir maaş ödenmeksizin aylıksız izinli sayılmak suretiyle AİHM'de görevlendirildiği; Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun 17/01/2012 tarih ve 3809 sayılı yazısı ile 28/02/2015 tarihine kadar sözleşmesinin uzatıldığı; anılan hakimin yurtdışı görevlendirme süresinin bitmesinden sonra yeniden göreve başlaması üzerine, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca, Sosyal Güvenlik Kurumu üzerinden göreve başlayışının yapılması için aylıksız izinli sayıldığı süre için de genel sağlık sigortası primlerinin ödenmesi gerektiğine ilişkin ... tarih ve... sayılı dava konusu işlemin tesis edildiği; bu işleme karşı yapılan itirazın zımnen reddi üzerine de her iki işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinin 3. fıkrasında, dava dilekçelerinin görev ve yetki, idari merci tecavüzü, ehliyet, idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, süre aşımı husumet ve 3 ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırasıyla inceleneceği; 15. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde de, 14. maddenin 3/a bendine göre adli yargının görevli olduğu konularda açılan davaların reddine karar verileceği hükme bağlanmıştır.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun genel sağlık sigortalısı sayılanların düzenlendiği 60. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde, "İkametgahı Türkiye'de olan kişilerden; ... yukarıdaki bentlerin dışında kalan ve başka bir ülkede sağlık sigortasından yararlanma hakkı bulunmayan vatandaşlar, genel sağlık sigortalısı sayılır." hükmü ve aynı Kanunun uyuşmazlıkların çözüm yerinin düzenlendiği 101. maddesinde ise, "Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görülür." hükmü bulunmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bakılmakta olan uyuşmazlık, davacı kurumda görev yapmakta iken 2802 sayılı Hakimler ve Savcılar Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca ücret ve sigortasının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde aylıksız izin verilmek suretiyle görevlendirilen hakimin buradaki görev süresinin dolarak tekrar davacı kurumda göreve başlaması üzerine, aylıksız izinli sayıldığı dönemde 5510 sayılı Kanun'un 60. maddesinden doğan genel sağlık sigortası prim borçlarının tamamlanması isteminden kaynaklanmakta olup, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde, yukarıda anılan 5510 sayılı Kanun'un 101. maddesi uyarınca iş mahkemesi görevli bulunmaktadır.
Bu durumda, idare mahkemesince, davanın görev yönünden reddi gerekirken, uyuşmazlığın esasının incelenmesi suretiyle karar verilmesinde hukuka uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davanın reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının görev yönünden BOZULMASINA,
2. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
3. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 12/10/2021 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığı'nın dava konusu edilen işlemi ile 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 77. maddesi uyarınca aylıksız yurt dışı görevlendirmesi yapılan kişi ile ilgili olarak davacı idareden ilgilinin aylıksız izinli sayıldığı dönemde genel sağlık sigortasına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerinin internet ortamında düzenlenip kuruma gönderilerek muhteviyatı prim tutarlarının ödenmesi istenilmektedir.
Bu işlem bir kamu kurumu olan Sosyal Güvenlik Kurumu'nun tek taraflı ve re'sen düzenlediği bir işlem olup, idari işlem mahiyetinde olduğu için söz konusu uyuşmazlığın da idari yargı mahkemeleri tarafından incelenmesinin gerektiği gerekçesiyle temyiz istemi hakkında uyuşmazlığın esasının incelenerek bir karar verilmesi gerektiği oyuyla davanın görev yönünden reddi gerektiği yönünde oluşan Daire kararına katılmıyoruz.