Danıştay 10. Daire 2016/13504 Esas 2021/4780 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/13504
Karar No : 2021/4780


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Türkiye ile Irak arasında ham petrol taşımacılığı yapan bir şirkette şoför olarak çalışan davacı tarafından, akaryakıt taşıma izni verilmesi talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince; davacı hakkında açılmış bir kamu davası ya da verilmiş bir mahkumiyet kararı bulunmamakla birlikte stratejik ve özel öneme sahip, risk taşıyan akaryakıt ürünlerinin istisnai bir yöntem olan karayolu ile yurda getirilmesinde davacının sürücü olarak görev almasının kamu düzeni ve kamu güvenliği yönünden sakıncalı olabileceğine yönelik ilgili kurum görüşü dikkate alınarak mevzuatla tanınan takdir yetkisi kullanılmak suretiyle tesis olunan davaya konu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, güvenlik soruşturmasının olumsuz olmasına yönelik hiçbir somut bilgi ve belge ortaya konulmadığı, sabıka kaydı bulunmadığı, hakkında açılmış bir dava olmadığı ve mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Türkiye ile Irak arasında ham petrol taşımacılığı yapan bir şirkette şoför olarak çalışan davacı tarafından, izin belgesi verilmediğinin veya iptal edildiğinin 20/04/2015 tarihinde sınır kapısında haricen öğrenilmesi üzerine akaryakıt taşıma izni verilmesi talebiyle 20/04/2015 tarihli dilekçeyle davalı idareye başvurulmuştur.
Davacının başvurusunun, izin işlemleriyle ilgili olarak ...tarih ve ...sayılı yazı ile izin sahibi firmaya bilgi verildiği, konunun firma nezdinde takip edilmesi gerektiğinden bahisle ...tarih ve ...sayılı işlem ile reddedilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
11/11/2011 tarih ve 28109 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 18/07/2011 tarih ve ...sayılı Ham Petrol ve Jet Yakıtının Türkiye Üzerinden Karayolu veya Demiryolu ile Taşınmasına İlişkin Bakanlar Kurulu Kararının 4. maddesinde, "LPG ile 5015 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde sayılan akaryakıt ürünleri ve ham petrolün Türkiye'den yabancı bir ülkeye, yabancı bir ülkeden Türkiye'ye veya Türkiye üzerinden üçüncü bir ülkeye karayolu veya demiryolu ile transitine, ithaline veya ihracına izin verilmez. Ancak, ülke menfaati açısından gerekli olan hallerde bu Karar kapsamındaki ürünün karayolu veya demiryolu ile transitine izin verilebilir."; 6. maddesinde, "Bakanlık; izin sahibi ve taşıyıcı firmalarla ilgili uygunluk değerlendirmesi yapmaya, taşınacak ürünün türü, miktarı, taşıma şekli ve taşıma güzergâhı ile izin sahibi ve taşıyıcı firmaların uyması gerekli usul ve esasları düzenlemeye, bu Kararın uygulanması amacıyla gerekli olan her türlü tedbiri almaya, özel ve zorunlu durumları incelemeye, verilen izinleri askıya almaya, durdurmaya ve gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşların görüşlerini alarak yapılan başvuruları sonuçlandırmaya yetkilidir." hükümlerine yer verilmiştir.
Anılan Bakanlar Kurulu Kararının uygulama usul ve esaslarını belirlemek amacıyla düzenlenen 3 Seri No'lu Gümrük Genel Tebliği'nin dava konusu işlem tarihi itibariyle yürürlükte olan haliyle 7. maddesinin 1. fıkrasında, "Başvuru sahibi firmalar ve taşıyıcı firmalar ile sürücüler hakkında nihai değerlendirme yapılmadan önce, kamu düzeni ve kamu güvenliği yönünden bu Tebliğde düzenlenen işlemleri yapmaya engel değerlendirmelerinin olup olmadığına dair ilgili kurumların görüşü alınır. Ancak, sürücülerin adli sicil belgelerinde herhangi bir arşiv kaydı bulunmaması şartıyla ilgili kurumların cevabi görüşü beklenilmeksizin sürücülerle ilgili gerekli işlemler yapılır."; 3. fıkrasında ise, "Bu Tebliğde düzenlenen işlemleri yapmaya engel bir hallerinin olup olmadığı hususunda sözleşme sahibi firmalar ve taşımacı firmalar ile sürücüler hakkında elde edilen veriler ile Bakanlıkta mevcut bulunan veriler tetkik edilerek nihai değerlendirme yapılır." düzenlemeleri bulunmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; niteliği ve önemi gereği akaryakıt ürünleri ve ham petrolün karayolu ile Türkiye'den ihracına veya Türkiye'ye ithaline ya da Türkiye üzerinden transit geçişine kural olarak izin verilmediği, yalnızca ülke menfaatinin gerektirdiği istisna hallerde karayolu ile transitinin mümkün olduğu; aynı doğrultuda stratejik önemi ve suistimale açık olması nedeniyle bu ürünleri taşıyacak firma ve sürücülerine yönelik olarak kamu düzeni ve güvenliği yönünden güvenlik soruşturması yapılması dahil ek kriterler getirildiği görülmektedir.
Akaryakıt ürünlerinin taşımacılığında istihdam edilecek kişiler bakımından, işin gerektirdiği niteliklere uygun olarak bir takım şartlar aranmasında ve bu kapsamda işin önem ve özelliğine binaen güvenlik soruşturmasının olumlu olması şartı getirilmesinde bir beis bulunmamakla birlikte; yapılan güvenlik soruşturması kapsamında davacı hakkında elde edilen istihbari nitelikteki bilgilerin, somut bilgi veya belgelerle desteklenmediği sürece, davacının yasadışı eylem içinde olduğunu kanıtlayan hukuken geçerli bir belge olarak kabulüne olanak bulunmadığı gibi, bu konuda davacı hakkında yapılmış adli bir işlem ya da bir kamu davası sonucunda verilmiş herhangi bir mahkumiyet kararı da mevcut olmadığından, davacının akaryakıt sevkiyatında şoför olarak çalışmaya devam etmesinin önünde hukuken kabul edilebilir bir engelinin bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda; hakkında hukuken geçerli kabul edilebilecek herhangi bir olumsuz tespit bulunmayan davacının, güvenlik soruşturmasının olumsuz sonuçlandığından bahisle hakkında tesis edilen akaryakıt taşıma izni verilmemesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık, aksi yönde verilen mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14/10/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.