Danıştay 13. Daire 2015/5395 Esas 2021/3342 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2015/5395
Karar No:2021/3342
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Pazarlama ve Dağıtım Tic. A. Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : .. İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: Davacı şirket ile ... noktaları arasında akdedilecek, muafiyetin geri alındığı ürünlere yönelik münhasırlık hükümleri içeren, franchise sözleşmelerine menfi tespit belgesi verilmesi veya muafiyet tanınması konusunda yapılan başvurunun reddine ilişkin Rekabet Kurulu'nun (Kurul) …. tarih ve …. sayılı kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce; ... Pazarlama Dağıtım ve Ticaret A.Ş. (...) tarafından yapılan başvuruda özetle; "ilgili sözleşmelerde yapılacak olan değişikliklerle, muafiyeti geri alınan teşebbüslerle münhasır sözleşmeler akdedebilme yetkisinini isteyerek Kurul’un … tarih ve … sayılı kararı üzerinden geçen yaklaşık 1 yıllık süre zarfında EFPA ürünleri hariç muafiyeti geri alınan tedarikçilerle yaşanan merkezi pazarlık gücü problemi, münhasırlık yapılamadığı için yeterince tüketici fazlası elde edilememesi, rakiplerle fiyat rekabeti yapılamaması, ...’un vazgeçme problemini haiz yatırımları üzerinde oluşturduğu bedavacılık problemi nedeniyle EFPA ürünleri de dahil muafiyeti koşulsuz olarak geri alınan tedarikçilerle münhasırlık içeren sözleşmeler akdedilmesinin sistemin ayakta kalabilmesi için kaçınılmaz olduğunu vurguladığı, söz konusu başvuruya neden teşkil edecek unsurların 1-Bira pazarı hariç, muafiyeti geri alınmış dört pazarda faaliyet gösteren hâkim durumdaki …, …, .. ve U….R ile münhasır çalışılamadığı için ölçek ekonomisine ulaşılamadığı ve bu eksiklik nedeniyle sistemin merkezi pazarlık gücünün istenilen seviyede kullanılamadığı,

2- Sayılan teşebbüslerden yüksek oranda iskonto alınamamış olması sebebiyle modern HTM perakendeciliği pazarındaki ulusal ve bölgesel rakipler (özellikle indirim marketleri) ile istenilen düzeyde fiyat rekabeti yapılamadığı,
3- Bira pazarında FV'nin rakibi olan … ve … Pazarlama A.Ş. (…)’ın (...), FV'nin önemli miktarda yatırım ve zaman harcayarak oluşturduğu franchise sistemi bünyesindeki “ekomini” noktalarında ürünlerini satmak için diğer teşebbüslerin merkezi tedarik görüşmelerinde FV'ye teklif ettikleri iskonto ya da yatırımların hiçbirisi için teklif vermediği, bir diğer ifade ile …, alt pazarda fiyat rekabeti için gerekli olan katkıyı yapmadan, sadece nokta sahiplerine bireysel çıkar sağlayarak ve Kurul'un … tarih ve …. sayılı kararına dayanarak “ekomini” noktalarına girdiği ve bir bedavacılık sorununun gündeme geldiği,

4-Bedavacılık sorununun aşılmasının ancak Kurul kararıyla yasaklanan münhasırlığın, “ekomini” modeli için esnetilmesi ile mümkün olduğu, aksi durumda “ekomini” noktalarına yapılan yatırımın geri dönüşünün tek kaynağı olan bira satış gelirlerinin azalması ve yatırımların geri dönüşünün neredeyse 3 yıl ötelenmesinin söz konusu olacağı" hususlarına yer verildiği;

Dava konusu Kurul kararı ile dava dosyasının incelenmesinden, rekabet yasağı hükümleri içeren sözleşmelerin muafiyeti geriye alınan ürünler bağlamında bireysel muafiyet alamayacağının anlaşıldığı, pazarın genel rekabetçi yapısına anlamlı bir katkı sağlamayacak olan “Ekomini” kapsamında muafiyeti geri alınan teşebbüslerle ilgili ürünler bağlamında yapılacak münhasır sözleşmelerin rekabetin zorunlu olandan daha fazla kısıtlanmasına yol açacağının aşikâr olduğu, muafiyetin geri alınması kararlarına istisna teşkil edecek herhangi bir düzenleme yapılmasına, “Ekomini” sistemiyle tüketici faydasını anlamlı ölçüde artıracak herhangi bir fayda oluşmayacağından hareketle yer olmadığının anlaşıldığı; bu durumda, rekabetin zorunlu olandan daha fazla kısıtlanmasına yol açacak olması ve pazarın genel rekabetçi yapısına anlamlı bir katkı sağlamayacak olması nedenleriyle, davacı şirketin başvurusunun reddine ilişkin kararda hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, Ekomini sisteminin "geleneksel perakende hizmetleri pazarı" kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, dava konusu Kurul kararında herhangi bir pazar tanımlaması yapılmadığı, Mahkeme kararında bu hususta eksik inceleme ile karar verildiği, EFPA tarafından Kurula daha önce verilen taahhütlerin dikkate alınmadığı, istisnalar olmasına rağmen münhasır satışa ilişkin talebin yeterli değerlendirme yapılmaksızın reddedildiği, franchise sisteminde yeknesaklığın korunması için münhasır anlaşmalara izin verilmesi gerektiği, bu konuda daha önce alınan Kurul kararlarının dikkate alınmadığı, bedavacılık sorunu bulunduğu ve bu konuda da yeterli bir incelemenin yapılmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu Kurul kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.


DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :

İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddi yolundaki .. İdare Mahkemesi'nin …. tarih ve E:…, K:.. sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
5 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 18/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.