Danıştay 13. Daire 2021/4007 Esas 2021/3349 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/4007
Karar No:2021/3349


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … İdaresi
VEKİLLERİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Turizm İnşaat A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Tokat İl Özel İdaresi'nce 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 51/g maddesine göre 06/05/2021 tarihinde gerçekleştirilen ve 07/05/2021 tarihinde ita amirinin onayı ile kesinleşen Tokat ili, Niksar ilçesi, ... Mahallesi, Hacılı ve Yarbaşı Köylerinde yapılacak Jeotermal Kaynaklı Teknolojik Sera Projesi için kiralama ihalesinin iptal edilmesine ilişkin … tarih ve … nolu İl Özel İdaresi Encümeni kararı ile bu kararın bildirilmesine dair … tarih ve … sayılı Tokat İl Özel İdaresi Emlak ve İstimlak Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Tokat İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davalı idarenin özetle "imar planı yapılması gerektiğinden bahisle mevzuata aykırı hareket edildiği, tesislerin plan ve projesine uygun yapılmasında hukuki sorunlar olabileceği, taşınmazları kullanan yöre halkında huzursuzluğa yol açacağı" gerekçelerine dayanarak ihaleyi iptal ettiği, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu'nun 26. maddesinde, süresi üç yılı geçmemek üzere kiralamanın encümenin görevleri arasında sayılarak kira süresinin 10 yıla kadar olabileceğinin aynı Kanun'un 64. maddesinde belirtildiği, söz konusu ihale İl Özel İdaresinin uygulama organı olan Encümen tarafından tesis edildiğinden, kesinleşen ihalenin yine encümen kararıyla iptal edilmesinin yetki ve usulde paralellik ilkesinin gereği olduğu, bu açıdan davacının Encümenin ihalenin iptaline yönelik karar alamayacağı iddiasının yerinde olmadığı, hukuki ihtilaflar doğabileceği ya da bölge halkı arasında huzursuzluk doğma ihtimaline istinaden ihalenin iptal edilmesinin açık hata kapsamında olmadığı gibi, ihtimallere istinaden işlem tesis edilemeyeceği, idarenin bu gerekçesinin yerinde olmadığı; somut tespitler barındıran, objektif verilerle ispatlanmış, bilimsel verilere dayalı araştırma sonucunda ihalenin iptaline yönelik işlem tesis edilebileceği, davalı idarenin imar planı yapılması gerektiği yönündeki gerekçesinin dayanağı olan 324 sıra nolu Milli Emlak Genel Tebliği'nin 12. maddesinin (A) bendinin (2) nolu alt bendindeki düzenlemenin, ihale konusu taşınmazların bulunduğu alanı da kapsayan Samsun-Çorum-Tokat 1/10000 Çevre Düzeni Planı bulunmasının ön izin döneminde imar planı yapılmasının gerekli olduğu sonucunu doğurduğu, Tebliğ'de ön izin (İrtifak hakkı tesis edilmeden veya kullanma izni verilmeden önce; tescil, ifraz, tevhit, terk ve benzeri işlemlerin yapılması veya imar planının yaptırılması, değiştirilmesi ya da uygulama projelerinin hazırlanması ve onaylatılması gibi işlemlerin yerine getirilebilmesi için İdarece verilen izin) süresinin "bir yıl süreli ön izin verilecektir" şeklinde düzenlendiği görüldüğünden ön izin süresi içerisinde gerekli imar düzenlemeleri yapılabileceğinden idarenin bu gerekçesinin de yerinde olmadığı, ihalenin hatalı olarak yapıldığı ve mevzuatın açık hükmüne aykırı davranıldığından bahsedilemeyeceğinden ihalenin iptaline ilişkin işlemin Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu'nun 22/12/1973 tarih ve E:1968/8, K:1973/14 sayılı kararı kapsamında "geri alma" olmadığı, Tokat İl Özel İdaresi tarafından 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 51/g maddesine göre 06/05/2021 tarihinde Jeotermal Kaynaklı Teknolojik Sera Projesi için gerçekleştirilen kiralama ihalesinin iptaline ilişkin gerekçenin hukuken geçerli ve kabul edilebilir olmadığı, idarenin takdir yetkisinin kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda kullanılmadığı, bu nedenlerle dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, iptal sebeplerinin hukuki olduğu, kamu yararına ve kamu hizmetinin gereklerine dayandığı, ihalesi yapılan ve fakat sonradan iptal edilen kiralama işine konu taşınmazların tapuda maliye hazinesi adına kayıtlı iken il özel idaresi lehine irtifak hakkı tesis edildiği, bu taşınmazların üçüncü kişiye kiraya verilmesinin irtifak hakkı dâhilinde Tokat İl Özel İdaresi'nden plan ve projesine uygun yaptırılması istenilen yapı ve tesislerin il özel idaresi tarafından yapılmaması nedeniyle ileride hukuki sorunlar oluşturabileceği sonucuna varıldığı, imar planı yapılmadan Milli Emlak Müdürlüğü ile İl Özel İdaresi arasında irtifak hakkı tesis edilmiş olduğu için mevzuata uygun hareket edilmemiş olduğunun fark edilmiş olmasının da ihalenin iptal edilmesi için geçerli ve hukuki bir sebep olduğu, imar planı hazırlanması sürecinde, kurumlardan olumsuz görüşler çıkması, hazırlanacak imar planının onay için il genel meclisinde görüşülecek olması ve imar planı il genel meclisinde onaylansa dahi askı sürecinde itirazların olması ve yargıya taşınabileceği hususları dikkate alındığında ileride telafisi güç veya imkânsız durumların ortaya çıkma ihtimali bulunduğu, Niksar Milli Emlak Şefliği'nin … tarih ve … sayılı bilgi amaçlı yazısındaki tespit tutanaklarından ... Mahallesi ile Hacılı ve Yarbaşı köylerindeki parselleri hâlen çiftçilerin kullanmakta olduğunun ve ... Mahallesindeki bazı parsellerde yöre halkı tarafından satın alma talebinde bulunulduğunun anlaşıldığı, bu durumun sosyal huzursuzluklara yol açacağı hususunun kamu yararına son derece uygun bir ihale iptal sebebi olmasına rağmen Mahkemece bu durumun açık hata kapsamında olmadığının ve ihtimallere dayalı işlem tesis edilemeyeceğinin belirtilmesinin hatalı bir yorum olduğu, ayrıca davacı ile idare arasında kira sözleşmesi imzalanmadığı ve yer teslimi yapılmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, 06/05/2021 tarihinde yapılan ihalenin 07/05/2021 tarihinde ita amiri olan Vali tarafından onaylanarak tamamlandığı, bilahare bitirilmiş ihalenin keyfi şekilde iptal edildiği, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu gereği ihalenin hiçbir şekilde ita amirince onaylandıktan sonra iptal edilemeyeceği, Tokat İl Özel İdaresi İl Encümeninin 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun "İdarenin sözleşmeyi iptal etmesi" başlıklı 20. maddesindeki unsurlardan hiçbirisinin gerçekleşmemiş olmasına rağmen Kanun'a aykırı olarak ihaleyi iptal ettiği, kararın usul ve Kanun'a aykırı olduğu ve hiçbir hukuki dayanağı olmadığı, iptal sebebi olarak 1. maddede belirtilen işlerle ilgili olarak zaten Tokat İl Özel İdaresi Emlak ve İstimlak Müdürlüğü'nün 25/03/2021 tarihli cevap dilekçesi ile şirkete kabul verilerek 1. maddede belirtilen işleri şirketin hibe kapsamında yapacağını önceden kabul ettiği; Hazine Arazilerinin Teknolojik veya Jeotermal Seracılık ve Organik Tarım Yatırımlarına Tahsisinde Uygulanacak Esas ve Usullere İlişkin Tebliğ'in 6. maddesi gereğince 1 yıllık süre verilebileceğinden iptal sebebi olarak 2. maddede belirtilen hususların da usul ve Kanun'a uygun olmadığı; belirtildiği gibi satın alma isteği olmuş olsaydı, Milli Emlak Müdürlüğü'nün ilgili gayrimenkuller ile ilgili olarak, Tokat İl Özel İdaresine irtifak hakkı tesisi yapması olanaksız olacağından iptal sebebi olarak belirtilen 3. maddede belirtilen hususların da usul ve Kanun'a uygun olmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.


KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptali yolundaki … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:… , K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Kullanılmayan … -TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 18/10/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.