Danıştay 6. Daire 2020/4924 Esas 2021/11503 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/4924
Karar No : 2021/11503

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : … Mirasçıları
1- …
…
5- …

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ :Davacılara ait İstanbul ili, Çatalca ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazı da kapsayan alanda yapılan ve 08.11.2010 tarihinde onaylanan 1/1000 ölçekli Çatalca Merkez ve Yakın Çevresi Revizyon Uygulama İmar Planının iptali istemiyle açılan davanın reddi yolunda ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, Danıştay Altıncı Dairesinin 17.05.2016 tarih ve E:2012/2604, K:2016/2838 sayılı kararıyla onanması üzerine, anılan karara karşı davacılar tarafından yapılan kararın düzeltilmesi isteminin Danıştay Altıncı Dairesinin 12.06.2019 tarih ve E:2016/13007, K: 2019/5490 sayılı kararıyla uyuşmazlık konusu taşınmazın konut, park ve 7 metre yol alanı olarak belirlenen kısmı yönünden reddine, 10 metre yol alanı olarak belirlenmesine ilişkin kısmı yönünden kabulü ile ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K: … sayılı kararının bu kısmının bozulması üzerine, bozma kararına uyularak, uyuşmazlık konusu taşınmazın 10 metre yol alanı olarak belirlenmesine ilişkin kısmı yönünden iptali yolunda ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın ve anılan kararın süresinde temyiz edilmediği gerekçesi ile temyiz isteminin süre yönünden reddine dair ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:…, Temyiz No:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin süre aşımı yönünden reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ve ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

LGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı Yasaya eklenen Geçici 8. maddenin 1. fıkrası uyarınca, uygulanmasına devam edilen 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 46. maddesinin 2. fıkrasında; "Özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde, Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarına karşı tebliğ tarihini izleyen otuz gün içinde Danıştay'da temyiz yoluna başvurulabilir." hükmü yer almış, 48. maddenin 6. fıkrasında da; temyizin kanuni süre geçtikten sonra yapılması halinde, kararı veren mahkeme, ilk derece mahkemesi olarak davaya bakan Danıştay dairesince temyiz isteminin reddine karar verileceği Mahkemenin veya Danıştay dairesinin bu kararlarına karşı teblig tarihini izleyen günden itibaren yedi gün içinde temyiz yoluna başvurulabileceği hükme bağlanmıştır.
26/03/2020 tarih ve 31080 Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun Geçici 1. maddesinde; "Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle yargı alanındaki hak kayıplarının önlenmesi amacıyla; a) Dava açma, icra takibi başlatma, başvuru, şikayet, itiraz, ihtar, bildirim, ibraz ve zamanaşımı süreleri, hak düşürücü süreler ve zorunlu idari başvuru süreleri de dahil olmak üzere bir hakkın doğumu, kullanımı veya sona ermesine ilişkin tüm süreler; 06/01/1982 tarihli ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu, 04/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve 12/01/2011 tarihli Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile usul hükmü içeren diğer kanunlarda taraflar bakımından belirlenen süreler ve bu kapsamda hakim tarafından tayin edilen süreler ile arabuluculuk ve uzlaştırma kurumlarındaki süreler 13/03/2020 (bu tarih dahil) tarihinden itibaren 30/04/2020 (bu tarih dahil) tarihine kadar durur. Bu süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden itibaren işlemeye başlar. Durma süresinin başladığı tarih itibarıyla, bitimine on beş gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere on beş gün uzamış sayılır. Salgının devam etmesi halinde Cumhurbaşkanı durma süresini altı ayı geçmemek üzere bir kez uzatabilir ve bu döneme ilişkin kapsamı daraltabilir. Bu kararlar Resmi Gazete'de yayımlanır." hükmüne yer verilmiş; söz konusu durma süreleri, 29/04/2020 tarih ve 2480 sayılı Cumhurbaşkanı kararı ile, 4734 sayılı Kamu İhale Kanununda öngörülen zorunlu idari başvuru yoluna ilişkin süreler hariç, 15/06/2020 (bu tarih dahil) tarihine kadar uzatılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
… İdare Mahkemesince temyiz isteminin süre aşımı nedeniyle reddine dair verilen … tarihli ve E:…, K:…, Temyiz No: … sayılı karara ilişkin temyiz isteminin incelenmesinden:
Temyize konu … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın davalı idare vekiline elektronik ortamda 11/02/2020 tarihinde tebliğ edildiği ve tebligatın 16/02/2020 tarihinde otomatik olarak okunmuş sayıldığı, durma süresinin başladığı tarih itibarıyla bitimine on beş gün ve daha az kalmış olan süreler, durma süresinin sona erdiği günü takip eden günden başlamak üzere on beş gün uzamış sayıldığından, sürenin tekrar işlemeye başladığı 16/06/2020 tarihinden itibaren kalan on beş gün içerisinde en geç 30/06/2020 tarihine kadar temyiz isteminde bulunduğunun 18/03/2020 tarihinde kayda giren dilekçe ile anlaşıldığından, davalı Çatalca Belediye Başkanlığınca yapılan temyiz başvurusunun süre aşımı yönünden reddine karar verilmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla temyiz isteminin süre aşımı nedeniyle reddine yönelik karar kaldırılarak ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın temyiz isteminin esasının değerlendirilmesinden ise:
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
… İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesince verilen … tarihli ve E:…, K:…, Temyiz No: … sayılı temyiz süre ret kararının oybirliğiyle kaldırılmasına, …. İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karara ilişkin temyiz isteminin reddi ile anılan kararın oyçokluğuyla onanmasına, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 18/10/2021 tarihinde karar verildi.

KARŞI OY (X) :Uyuşmazlıkta, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında taşınmazın güneyinden geçen 10 metrelik imar yollarının 1/5000 ölçekli nazım imar planında yer almadığı anlaşılmaktadır.
3194 sayılı Kanunun Tanımlar başlıklı 5. maddesindeki nazım ve uygulama imar planlarının tanımları gözönünde bulundurulduğunda, ana ulaşım sisteminin, bu bağlamda birinci ve ikinci derecedeki ulaşım yollarının nazım imar planı ile daha alt düzeydeki tali nitelikte üçüncü derece ve daha altındaki yolların ise uygulama imar planları ile düzenlenmesi gerekeceği görülmektedir.
Ayrıca ana ulaşım sistemi dışındaki hangi enkesitli yolun nazım imar planında gösterilmesi gerekeceği hususu yolun enkesitinden ziyade, imar planı içerisinde ulaşım sistemi bakımından üstlendiği fonksiyonla ilişkili olması gerekir.
Bu kapsamda özellikle yapı adaları arasındaki ulaşım ihtiyacının karşılanmasına yönelik yolların uygulama imar planı kararı ile getirilebileceğinde hiçbir duraksama bulunmamaktadır.
Uyuşmazlıkta, daha önce var olan yolların genişletilmesi sonucu oluşturulan 10 metrelik yolun, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında ana yolla bağlantı sağlanacak şekilde devam ettirildiği, 10 metre yolun ulaşım ağı içindeki fonksiyonu gereği 1/5000 ölçekli nazım imar planında gösterilmediği, benzer şekildeki imar adalarını ayıran ya da kısa mesafeli bağlantı yollarının uygulama imar planında gösterildiği, kentin ana ulaşım sistemi dışında kalan 10 metrelik taşıt yolları ve bağlantılarına ilişkin öngörülerin 1/5000 ölçekli nazım imar planında düzenlenmeden uygulamaya esas 1/1000 ölçekli uygulama imar planında düzenlenebileceği, yapılan düzenlemenin nazım imar planının ulaşım sistemi bakımından ana kararlarını, sürekliliğini bozduğu hususu uzman bilirkişi incelemesi sonucu ortaya konulmadığı sürece plan hiyerarşisine aykırı bir durum oluşturmayacağı, bu nedenle uyuşmazlık konusu uygulama imar planının nazım imar planına, planların kademeli birlikteliği bakımından, diğer bir deyişle şekil bakımından aykırı olmadığı sonucuna varılmaktadır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, dava konusu uygulama imar planı ile getirilen yol fonksiyonunun anılan nazım imar planı ana kararlarını ve sürekliliğini bozup bozmadığı, nazım imar planının genel kurgusuna aykırı olup olmadığı, ulaşım sistemi açısından gerekli olup olmadığı hususlarının incelenerek ulaşılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, belirtilen şekilde bir inceleme yapılmaksızın,dava konusu uygulama imar planının taşınmazın 10 metre yol alanı olarak belirlenmesine ilişkin kısmı yönünden iptali yolunda verilen kararda eksik incelemeye dayalı karar verilmiş olması nedeniyle isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabul edilerek, İdare Mahkemesi kararının açıklanan gerekçeyle bozulması gerektiği oyuyla Dairemiz kararının bu kısmına katılmıyorum.