Danıştay 6. Daire 1988/2044 Esas 1988/1481 Karar Sayılı İlamı

Daire : ALTINCI DAİRE
Karar Yılı : 1988
Karar No : 1481
Esas Yılı : 1988
Esas No : 2044
Karar Tarihi : 21/11/988

3194 SAYILI İMAR KANUNUNUN 18.MADDESİNDE, DÜZENLEME ORTAKLIK PAYININ DÜZENLEMEYE TABİ TUTULAN ARAZİ VE ARSALARIN %35 İNİ GEÇEMEYECEĞİ ÖNGÖRÜLMÜŞ BULUNMASINA KARŞIN BELEDİYECE DÜZENLEME ORTAKLIK PAYININ BU ORANIN ALTINDA BELİRLENEMEYEEĞİ GEREKÇESİYLE DÜZENLEME ORTAKLIK PAYININ %35'E TAMAMLANMASI İÇİN DAVACIDAN ARSA KARŞILIĞI BİR BEDEL İSTENMESİ KONUSUNDAKİ BELEDİYE ENCÜMENİ KARARININ İPTALİ İSTEMİYLE AÇILAN DAVANIN İDARE MAHKEMESİNCE İNCELENMESİ GEREKTİĞİ HK.
Dava, davacı kooperatife ait arsanın imar düzenlenmesine tabi tutulması sonucunda düzenleme ortaklık payı olarak terkedilen bölümün yasada öngörülen %35 oranının altında kalması nedeniyle, eksik alınan arsa karşılığı ... nın kooperatifce ödenmesine ilişkin belediye encümeni kararının iptali ile, bu karar uyarınca düzenlenmiş bulunan vergi ihbarnamesiyle tahsil edilmek istenen verginin kaldırılması isteğiyle açılmış, Vergi Mahkemesince, encümen kararı ile tesbit edilen ve vergi ihbarnamesi ile tahsil edilmek istenen paranın vergi, resim ve harç niteliğinde olmayıp 3194 sayılı İmar Kanununun 18.maddesinde gerçekleştirilen arazi ve arsa düzenlenmesinden kaynaklandığı, aynı yasanın 17.maddesinin son fıkrası ve ilgili yönetmeliğin 10.maddesinde bedel takdirleri için 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun uygulanacağının belirtildiği ve kamulaştırma kanununun uygulanacağının takdirlerine ilişkin davaların adliye mahkemelerinde çözümlenmesinin öngörüldüğü gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiş, karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden davacı kooperatifi ait arsada istek üzerine 3194 sayılı İmar Kanununun 18.maddesine göre düzenleme yapıldığı, düzenleme ortaklık payı olmakla bedelsiz terkedilen bölümün yasada belirtieln %35 oranından az olamıyacağı düşünülerek iptali istenen encümen kararı ile terkedilen yerle bu oaranın arasında kalan 686 m2 arsa bedeli karşılığı hesaplanan ... liranın kooperatiften alınmasına karar verildiği ve bu karar uyarınca paranın tahsili amacıyla 4.8.1986 günlü, vergi ihbarnamesi düzenlenip tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık konusu paranın, vergi, resim harç ve bunlara benzer nitelikte bir yükümlülük olmayıp İmar Kanununun 18.maddesinin uygulanmasından kaynaklandığı açıktır. Bu madde uyarınca yapılacak arazi ve arsa düzenlemesi ile ilgili yönetmeliğin 10.maddesinin son fıkrasında, imar parsellerinin oluşturulması ve dağıtımından doğan bedel takdirleri ve bu bedellere itiraz biçimlerinin 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun bağlı olduğu ve sözü geçen yasanın 4.maddesinde de bedele ilişkin davaların adli yargıda çözümleneceği öngörülmüş bulunmaktadır. Ancak dava konusu olayda, yönetmelik hükmünde öngörüldüğü gibi, parselin zemin durumu ve üzerindeki yapının özelliği itibariyle düzenleme ortaklık payı alınamaması ve ilgili kooperatifin onayı ile düzenleme ortaklık payının bedele dönüştürülmesi söz konusu değildir.
Diğer bir anlatımla, uyuşmazlık bedele dönüştürülen bir ortaklık payının miktarından doğmayıp, belediyenin düzenleme ortaklık payının en az %35 olacağı ve bu miktarda bedelsiz arsa terki sağlanmıyorsa farkının ödenmesinin istenmesinden kaynaklanmaktadır. Sonuç olarak ortada bedel uyuşmazlığı ve adli yargıyı ilgilendiren bir durum değil, imar yasasının belediyece yanış yorumlanmasından doğan bir encümen kararı mevcut bulunmaktadır.
Dava konusu uyuşmazlığın esasını belediye encümeni kararı teşkil ettiğine ve bu karar iptal edildiği takdirde vergi ihbarnamesi adı altında düzenlenen belgenin hukuksal dayanağı kalmayacağına göre davanın idari işlemlerden doğan uyuşmazlıkları çözümlemeye yetkili İdare Mahkemesinde çözümlenmesi gerekir.
Açıklanan nedenlerle temyize konu Vergi Mahkemesinin kararının bozulma sına karar verildi.