Danıştay 2. Daire 2021/13209 Esas 2021/3539 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/13209
Karar No : 2021/3539

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Valiliği
2-… Defterdarlığı
3- … Kaymakamlığı

DAVALI İDARELER VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Turistik Tesis İşletmeleri İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti.

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, dilekçede yazılı nedenlerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması isteminden ibarettir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava Konusu İstem : Dava; davacının kira sözleşmesiyle kullandığı taşınmazın belediyeye devrine ilişkin protokolün Maliye Bakanlığı tarafından iptal edildiğinden bahisle, Konyaaltı Belediyesinden taşınmazın 15 gün içinde Hazineye tesliminin istenilmesine ilişkin (mülga) Antalya Defterdarlığı Batı Antalya Emlak Müdürlüğünün … günlü ve … sayılı işleminin; protokolün iptaline dair Bakanlık oluru gereği tahliye işlemlerinin gerçekleştirilmesinin Konyaaltı Kaymakamlığından istenilmesine dair Antalya Çevre ve Orman İl Müdürlüğünün … günlü, … sayılı işleminin ve davacı şirketin bu yerden 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesine göre tahliyesine ilişkin Konyaaltı Kaymakamlığının … günlü, … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti : ... İdare Mahkemesinin Danıştay Onyedinci Dairesinin 29/02/2016 günlü ve E:2015/1231, K:2016/1306 sayılı bozma kararına uyarak verdiği temyize konu kararıyla; taşınmazın (mülga) Beldibi Belediye Başkanlığına tahsisine ilişkin protokolün Bakanlık Makamının oluruyla tek taraflı olarak feshedilmesinin davacı şirket ile imzalanan kira sözleşmesinin doğrudan feshi ve davacı şirketin fuzuli şagil sayılması için yeterli olmadığı, adliye mahkemesinde açılacak davayla sözleşmenin feshi sağlanmadıkça davacı şirketin kiracı olarak kabulünün gerektiği, bu nedenle, fuzuli şagil konumunda bulunmayan davacının tahliye edilemeyeceği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idareler tarafından, Kaymakamlık ile (mülga) Beldibi Belediyesi arasındaki protokolde; Kıyı Kanunu'nun esas alınacağı ve ihtiyaç duyulması halinde protokolün feshedilerek 2886 sayılı Kanun uyarınca 15 gün içinde taşınmazın tahliye edileceğinin belirtildiği, protokoldeki bu hükme aykırılık nedeniyle sözleşmenin feshedildiği, Kıyı Kanunu'na aykırı olarak yapılaşmalar olduğu, taşınmazın Milli Parklar sınırı içinde kaldığı ve Milli Parklar Kanununun 12. maddesi uyarınca milli parklar içindeki tesislerin ancak Tarım ve Orman Bakanlığınca yapılabileceği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen dosyada işin gereği düşünüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 9,5 km uzunluğunda ve sahil şeridinde yer alan taşınmazın, Maliye Bakanlığı Milli Emlak Müdürlüğünün izniyle, 10 yıl süreyle işletmesi ve işlettirmesi amacıyla, Kaymakamlık ile (mülga) Beldibi Belediye Başkanlığı arasında imzalanan 22/10/2002 günlü protokolle Belediyeye tahsis edildiği, anılan taşınmazın 2010 yılında Çamdağı Ormanı ve Beydağları Sahil Milli Parkı Sınırları içinde yer aldığından tasarruf hakkının Tarım ve Orman Bakanlığında bulunduğu, aynı zamanda taşınmazdaki yapı ve tesislerin kıyı ve imar mevzuatına aykırı olduğunu anlaşılmasıyla söz konusu protokolün Maliye Bakanlığınca 20/07/2010 tarihli Olur ile iptal edilmesi üzerine, (mülga Beldibi Belediyesinin Konyaaltı Belediyesine devredilmesi nedeniyle) Konyaaltı Belediye Başkanlığından taşınmazın 15 gün içinde Hazineye tesliminin istenilmesine ilişkin Antalya Defterdarlığı Batı Antalya Emlak Müdürlüğünün … günlü ve … sayılı işlemi ile tahliye işlemlerinin gerçekleştirilmesinin Konyaaltı Kaymakamlığından istenilmesine dair Antalya Çevre ve Orman İl Müdürlüğünün … günlü, … sayılı işlemi ve davacı şirketin taşınmazdan tahliyesine ilişkin Konyaaltı Kaymakamlığının … günlü, … sayılı işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı görülmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT :
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 75. maddesinde, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları, özel bütçeli idarelerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine işgal edilen taşınmaz malın idarenin talebi üzerine bulunduğu yer mülki amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 89. maddesinde de, kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen taşınmazlardan süresi dolduğu hâlde tahliye edilmeyen, sözleşmesi feshedilen veya herhangi bir sözleşmeye dayanmaksızın fuzuli olarak işgal edilen Hazine taşınmazlarının tahliyesi; hasat sezonu, iş ve hizmetlerin mevsimlik faaliyet dönemi de dikkate alınarak defterdarlık veya malmüdürlüğünün talebi üzerine, bulunduğu yer mülki amirince en geç 15 gün içinde sağlanarak, taşınmazın İdarece görevlendirilecek memurlara boş olarak teslim edileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Yukarıda aktarılan Yasa ve Yönetmelik hükümlerine göre, Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların gerçek ve tüzel kişilerce izinsiz kullanılması halinde fuzuli işgalden söz edilebileceği ve bu şekilde bir kullanımın tespiti halinde; ecrimisil alınabileceği gibi taşınmazın tahliyesinin de istenebileceği açıktır.
Dava dosyası incelendiğinde, Antalya ili, Konyaaltı ilçesi, Beldibi Beldesinde bulunan, 9,5 km uzunluğundaki kıyı vasıflı Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazın kullanımının, 10 yıl süreyle (mülga) Beldibi Belediyesine tahsisinin Maliye Bakanlığınca uygun bulunmasıyla, Kemer Kaymakamlığı ile (mülga) Beldibi Belediyesi arasında yapılan 22/10/2002 tarihli protokolle (mülga) Beldibi Belediyesinin kullanımına bırakıldığı, anılan taşınmaz üzerinde dört adet büfe, iki adet tuvalet, iki adet özürlü tuvaleti, iki adet emanet bürosu ve yan ekipmanlarının yapılan ihale sonucu 2004 yılında sözleşmeyle dava dışı … Turizm Tic. Ltd. Şti'ne kiraya verildiği, 2009 yılında söz konusu kira sözleşmesinin davacı firmaya devredilmesiyle 31/12/2011 tarihine kadar davacı şirket ile kira sözleşmesinin yapıldığı, ancak taşınmazın Tarım ve Orman Bakanlığına tahsisi gereken taşınmazlardan olduğu ve taşınmaz üzerine inşa edilen yapı ve tesislerin kıyı ve imar mevzuatına aykırı olduğunun anlaşılması üzerine, tahsise ilişkin protokolün Maliye Bakanlığının … günlü ve … sayılı oluruyla iptali üzerine dava konusu tahliyeye yönelik işlemlerin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; uyuşmazlık konusu taşınmaz, (mülga) Beldibi Belediyesince davacıya kiralanmış ise de, taşınmazın Beldibi Belediyesinin kullanımına tahsis edilmesine ilişkin Protokolün iptaliyle, anılan Belediyenin tasarruf hakkı ortadan kalktığından, davacının fuzuli şagil durumuna düştüğünün kabulü gerekmektedir.
Bu itibarla, sözü edilen Protokolün iptali isteğiyle herhangi bir dava açılmadığı da gözönüne alındığında, fuzuli şagil konumundaki davacının tahliyesine ilişkin işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığından, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVALI İDARELERİN TEMYİZ İSTEMLERİNİN KABULÜNE,
2. … İdare Mahkemesince verilen … günlü, E:…, K:… sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA,
3. Aynı maddenin 3622 sayılı Yasa ile değişik 3. fıkrası uyarınca, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Yasa'nın (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş (15) gün içinde Danıştay'da karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20/10/2021 tarihinde oy çokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki 9,5 km uzunluğunda ve sahil şeridinde yer alan taşınmazın, Maliye Bakanlığı Milli Emlak Müdürlüğünün izniyle, 10 yıl süreyle işletmesi ve işlettirmesi amacıyla,Konyaaltı Kaymakamlığı ile (mülga) Beldibi Belediye Başkanlığına 2886 sayılı Kanun' 51/g maddesi uyarınca kiralanmasına, Protokolde belirtile şartlar dahilinde Maliye Bakanlığınca karar verildiği, söz konusu Protokolün, Kemer Kaymakamı ve Beldibi Belediye Başkanınca yapılmasının öngörüldüğü ve bu Protokolün, anılan karar ekinde yer aldığı; taşınmazın ihale yapılmak suretiyle ile davacıya kiralandığı, daha sonra; taşınmazın 2010 yılında Çamdağı Ormanı ve Beydağları Sahil Milli Parkı Sınırları içinde yer aldığından tasarruf hakkının Tarım ve Orman Bakanlığında bulunduğu, aynı zamanda taşınmazdaki yapı ve tesislerin kıyı ve imar mevzuatına aykırı olduğunun anlaşıldığı nedeniyle, Protokolün iptal edilmesi üzerine, (Beldibi Belediyesi, Konyaaltı Belediyesine devredilmiş) Konyaaltı Belediye Başkanlığından taşınmazın 15 gün içinde Hazineye tesliminin istenilmesine ilişkin Antalya Defterdarlığı Batı Antalya Emlak Müdürlüğünün … günlü ve … sayılı işlemi ile tahliye işlemlerinin gerçekleştirilmesinin Konyaaltı Kaymakamlığından istenilmesine dair Antalya Çevre ve Orman İl Müdürlüğünün … günlü, … sayılı işlemi ve davacı şirketin taşınmazdan tahliyesine ilişkin Konyaaltı Kaymakamlığının … günlü, … sayılı işleminin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı görülmektedir.
2886 sayılı Kanun'un 75. maddesinde;" Kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm varsa ona göre hareket edilir. Aksi halde ecrimisil alınır.
İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir." yer almaktadır.
Uyuşmalıkta, taşınmazın ihale suretiyle kiraya verildiği ve kira süresi bitmeden, tahliyesinin istenildiği, yukarıda belirtilen Protokolün iptali dışında, kira sözleşmesinin feshedilmediği görülmektedir.
Bu durumda, Kemer Kaymakamı ve Beldibi Belediye Başkanınca yapılan Protokolün iptal edilmesi, belediye ile davacı arasında yapılan kira sözleşmesinin doğrudan feshi ve davacının fuzuli şagil sayılması için yeterli olmadığı, bu nedenle; 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesi uygulanmak suretiyle tahliye işlemi yapılmasına imkan bulunmadığından, dava konusu işlemlerde bu yönüyle mevzuata uyarlık bulunmamaktadır.
Nitekim, Danıştay Dava Daireleri Kurulunun 01/04/2019 tarih ve E:2017/728, K:2019/1476 sayılı kararı da bu yöndedir.
Açılanan nedenlerle, temyize konu kararın onanması gerektiği oyu ile Daire kararına katılmıyorum.