Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/510 Esas 2021/1921 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/510
Karar No : 2021/1921

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdarî Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıya ait … plakalı aracın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek 2. maddesinin 3. fıkrası uyarınca trafikten men edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlem ile davacıya 2.532,00-TL trafik idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek 2. maddesinin 3. fıkrasının düzenlenme amacının, korsan taşımacılığın engellenmesi olduğu, trafik ekiplerince yapılan denetim sırasında araca ait Turizm Servis Aracı Güzergah Kullanım İzin Belgesi bulunduğu, bu nedenle 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinin 3. fıkrası kapsamında ilgili belediyeden izin ve ruhsat almaksızın ticari bir taşımacılık yapıldığından bahsedilemeyeceği,
İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde çalışan servis araçlarına ilişkin kuralların, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Servis Araçları Yönergesi'nde düzenlendiği, anılan Yönerge'ye aykırı davranılması halinde Yönerge'de belirlenen yaptırımların uygulanmasının mümkün olduğu,
Dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdarî Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 06/12/2019 tarih ve E:2019/1909, K:2019/11482 sayılı kararıyla;
Belediye sınırları içinde karayolu taşımacılığı yapacak olan araçlarının güzergâh ile sayılarının UKOME tarafından tespit edileceği, UKOME'den bu hususta alınmış bir izin belgesi ile güzergâh belirleme kararı bulunmayan araçlarla yolcu taşımacılığı yapılmasının 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinin 3. fıkrasında belirtilen müeyyidelerin uygulanmasını gerektirdiği,
Davacıya ait aracın trafik tescil belgesinde kullanım amacının "Yolcu Nakli-Ticari" olarak belirtildiği ve davacı adına düzenlenen '"Turizm Servis Aracı Güzergah Kullanım İzin Belgesi'' mevcut olduğu anlaşılmakta ise de, dava konusu taşımacılığın söz konusu belgeler kapsamında yapılabilecek bir taşıma olmayıp korsan olarak tabir edilen ticari taksi taşımacılığı niteliğini taşıdığı, davacının sahip olduğu belgelerin yürütülen taşımacılık faaliyeti için yeterli olmadığı,
Bu nedenle, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, anılan işlemlerin iptali yönündeki Mahkeme kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdarî Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi … İdarî Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
2918 sayılı Kanun'un dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan Ek-2. maddesinin 3. fıkrasında, ilgili belediyeden izin veya ruhsat alınmaksızın ticari amaçlı yolcu taşımacılığının yasaklandığı ancak ticari amaçlı taşımacılık için alınan izin belgesinin niteliği ile konusu hususunda bir ayrıma gidilmediği ve alınan izin belgesinde belirtilen faaliyet konusu dışında yolcu taşıyanlara ne tür bir ceza verileceğinin düzenlenmediği,
Nitekim, yasa koyucu tarafından 26/10/2018 tarih ve 30557 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7148 sayılı Kanun'un 26. maddesi ile 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesi değiştirilerek, ilgili belediyeden çalışma izni/ruhsatı almadan yolcu taşımacılığı yapılması, alınan izin/ruhsatta belirtilen faaliyet konusu dışında yolcu taşımacılığı yapılması ve alınan izin/ruhsatta belirtilen çalışma bölgesi/güzergâh dışında yolcu taşımacılığı yapılması durumları için farklı yaptırımların öngörüldüğü,
Dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan yasa hükümleri dikkate alındığında, ilgili belediyeden herhangi bir izin/ruhsat alınmaksızın yapılan ticari yolcu taşımacılığı ile alınan izin/ruhsatta belirtilen faaliyet konusu dışında yapılan taşımacılığın aynı nitelikte değerlendirilmesi ve aynı yaptırıma tabi tutulmasının hukuka uygun olmadığı,
Tescil belgesinde kullanım amacı ticari olarak kaydedilen araç için belediyeden alınmış ve işlem tarihi itibarıyla geçerliliği devam eden turizm servis aracı güzergah kullanım izin belgesi bulunması nedeniyle, 2918 sayılı Kanun'un dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan Ek 2. maddesinin 3. fıkrası uyarınca tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk, dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında da hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesi eklenerek istinaf başvurusunun reddi yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu ve temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile …Bölge İdare Mahkemesi … İdarî Dava Dairesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Trafik ekiplerince 08/06/2016 tarihinde yapılan denetimde, … plakalı aracın hem sahibi hem de sürücüsü olan davacı hakkında, ilgili belediyeden izin ve ruhsat almaksızın ticari amaçla yolcu taşımacılığı yaptığı gerekçesi ile 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinin 3. fıkrası uyarınca dava konusu işlemler tesis edilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun -dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan- "Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması" başlıklı Ek 2. maddesinde; "Araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahipleri 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırırlar.
Ayrıca, araç onbeş gün süre ile trafikten men edilir.
(Ek fıkra: 31/5/2012-6321/3 md.) İlgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dâhilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezası üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanır. Ayrıca, araç her defasında altmış gün süre ile trafikten men edilir.
(Ek fıkra: 31/5/2012-6321/3 md.) Ayırıcı işareti bulunmayan üçüncü fıkra kapsamındaki araçlardan taşımacılık hizmeti alanlara da birinci fıkrada belirtilen cezanın üçte biri oranında idari para cezası uygulanır." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
2918 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen hükmü uyarınca, belediye sınırları içinde ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapılabilmesi için, ilgili belediyeden taşımacılığın niteliğine uygun olarak alınmış çalışma izni/ruhsatı veya güzergah belirleme kararı bulunması gerekmektedir. Bu şart yerine getirilmeksizin ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapılması halinde, ilgililer hakkında 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanması gerektiği hususunda duraksama bulunmamaktadır.
Bununla birlikte, 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanabilmesi için öncelikle, anılan düzenleme ile yasaklanan "ilgili belediyede izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dâhilinde ticari amaçlı yolcu taşıma" faaliyetinin yürütüldüğünün açık, somut ve her türlü şüpheden uzak bir biçimde ortaya konulması gerekmektedir. Bu husus, ilgililer hakkında uygulanan yaptırımların hukuka uygunluğunun denetiminde dikkate alınacak en temel olgu özelliği taşımaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, İdare Mahkemesince verilen 15/06/2016 tarihli ara kararı ile dava konusu işlemlerin dayanağı olan tüm bilgi ve belgeleri içeren işlem dosyası istenilmesine rağmen, davalı idare tarafından sadece trafik idari para cezası ve araç trafikten men tutanağının gönderildiği, bunun dışında dava konusu işlemlerin dayanağı olan diğer belgelerin (olay tespit tutanağı vb.) gönderilmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacıya isnat edilen ve dava konusu işlemlerin sebebi olarak gösterilen "ilgili belediyeden izin/ruhsat almadan ticari amaçlı yolcu taşımak" eyleminin, her türlü şüpheden uzak, açık ve kesin delillerle ortaya konulamadığından, dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen … Bölge İdare Mahkemesi … İdarî Dava Dairesinin temyize konu ısrar kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.


KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki …Bölge İdare Mahkemesi … İdarî Dava Dairesinin temyize konu … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi … İdarî Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 20/10/2021 tarihinde kesin olarak oyçokluğu ile karar verildi.




KARŞI OY
X- Uyuşmazlıkta, her ne kadar İdare Mahkemesi tarafından ara kararı ile istenilmesine rağmen, dava konusu işlemlerin dayanağı olan bilgi ve belgeler (olay tespit tutanağı vb.) davalı idare tarafından dosyaya sunulmamış ise de; dava dilekçesinde yer alan ifadeler ile polis ekiplerince tutulan ceza tutanaklarındaki tespitlerden, davacı tarafından ilgili belediyeden izin/ruhsat almaksızın, korsan olarak tabir edilen ticari amaçlı taksi taşımacılığı yapıldığı anlaşıldığından, olay tespit tutanağı vb. belgelerin dosyaya sunulmamış olmasının, dava konusu işlemleri hukuka aykırı kılmayacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, davalı idarenin temyiz istemi kabul edilerek, dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun reddi yolunda verilen …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin temyize konu ısrar kararının bozulması gerektiği oyuyla, karşıyız.