Danıştay 3. Daire 2020/2333 Esas 2021/4609 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2020/2333
Karar No : 2021/4609

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararınına yöneltilen istinaf başvurusuna ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, 2012 yılına ilişkin yabancı devlet vergi alacağının tahsili amacıyla düzenlenen … tarih ve … takip numaralı ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Romanya'da faaliyette bulunan ...'nin vergi borçlarından şirket yöneticisi olarak müşterek sorumluluğu bulunduğu yolundaki Romanya Cumhuriyeti ... Hukuk Mahkemesi'nin ... dosya numarası ilan edilen 21/01/2012 tarih ve 89 sayılı kararın uyarınca Ülkemiz ile Romanya Cumhuriyeti arasında imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme anlaşması kapsamında söz konusu borcun davacıdan tahsil edilmesi gerektiğinin Romanya makamları tarafından T.C. Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'na bildirilmesi üzerine ilgili anlaşma kapsamında davacı adına düzenlenen ödeme emrinin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığının anlaşıldığı olayda, Türkiye Cumhuriyeti ile Romanya Cumhuriyeti arasındaki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının 27.maddesinin 2.fıkrası gereğince Romanya Devletindeki tebliğ ve tahsiline uygulanan mevzuat hükümleri dikkate alınarak tahsil edilebilir hale gelip gelmediğine ilişkin hiçbir araştırma yapılmaksızın diğer bir deyişle borcun gerçekte diğer akit devlette tahsil edilebilir hale geldiğine ilişkin araştırma yapılmadan dolayısıyla alacağın cebren tahsil edilebilir aşamaya geldiği yönünde hiçbir tespitte bulunmaksızın salt mahkeme kararının varlığına dayanılarak düzenlenen ödeme emrinde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu ödeme emri iptal edilmiştir.
Bölge Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusunun, usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3.fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : İki ülke arasında akdedilmiş olunan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasında, tahsilatta yardımlaşmayı öngören hükümler dikkate alındığında Anlaşmaya taraf olan ülkelerden birinin alacağının kesinleşmiş olması halinde borcun esasına ilişkin durumların açılan davada dinlenemeyeceği, Romanya vergi idaresinden alınan ve birer örneği dosya içeriğinde bulunan Romanya Maliye Bakanlığı'nın 22/10/2015 tarihli yazısı eklerinden davacı adına anılan borcun ilgili devlette cebren takip ve tahsil edilebilir duruma geldiği, yani borcun kesinleştiği, Mahkemece istenilen ... Hukuk Mahkemesi kararının tercüme edilmiş halinin dosyaya sunulduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : ... Hukuk Mahkemesi kararının tercümesinin mahkeme kararından sonra dosyaya sunulduğu, sözü edilen kararda borcun kesinleştiğine yönelik bir bilgi bulunmadığı, Romanya'daki şirketle herhangi bir bağı olmadığı, kendisinin dolandırıldığı, 23/07/2007 ila 31/08/2007 tarihleri arasında turistik vizeyle Romanya'da bulunduğu, bu tarihten sonra yurt dışına çıkış yapmadığı, ödeme emrinin hukuka aykırı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Davacı adına, 2012 yılına ilişkin Romanya Cumhuriyeti vergi alacağının tahsili amacıyla, Türkiye Cumhuriyeti ile Romanya Sosyalist Cumhuriyeti arasında yapılan Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının "İdari Yardımlaşmaya" ilişkin 27.maddesi gereğince … tarih ve … takip numaralı ödeme emrinin düzenlendiği, Romanya devleti Kamu Maliye Bakanlığının borcun tahsili için Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına gönderdiği … tarih ve … sayılı yazısı ekindeki tahsilat talebi formunda borç miktarına, borcun doğduğu tarihe ve alacakların Romanya iç mevzuatı uyarınca 21/11/2012 tarihi itibariyle kesinleştiği/tahsil edilebilir aşamaya geldiğinin belirtildiği, … tarih ve … sayılı yazıyla da davacının …'nin vergi borcundan dolayı şirketin yöneticisi olarak müteselsilen sorumlu tutulduğunun bildirildiği anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın, "Milletlerarası Andlaşmaları Uygun Bulma" başlıklı 90. maddesinde, "Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası andlaşmalar kanun hükmündedir. Bunlar hakkında Anayasa'ya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesine başvurulamaz. Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası andlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda milletlerarası andlaşma hükümleri esas alınır." hükmü yer almaktadır.
Türkiye Cumhuriyeti ile Romanya Sosyalist Cumhuriyeti arasında yapılan 01/06/1988 tarih ve 19829 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve hükümleri 01/01/1989 tarihinden itibaren uygulanmakta olan 3456 sayılı Türkiye Cumhuriyeti ile Romanya Sosyalist Cumhuriyeti Arasında Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması'nın "İdari Yardımlaşma"ya ilişkin 27. maddesinde, anlaşma kapsamına giren vergilerin asıllarının zamlarının, eklerinin, faizlerinin, giderlerinin ve ceza hukuku sınırlarına girmeyen para cezalarının tebliğ ve tahsili amacıyla yetkili makamlar arasında karşılıklı yardımlaşma yapılması öngörülmüştür.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 55. maddesinde, kamu alacağını vadesinde ödemeyenlere, 7 gün içinde borçlarını ödemeleri veya mal bildiriminde bulunmaları gereğinin bir ödeme emri ile tebliğ olunacağı; 58. maddesinde de, kendisine ödeme emri tebliğ olunan kişinin, böyle bir borcu olmadığı veya kısmen ödediği veya zaman aşımına uğradığı iddialarıyla tebliğden itibaren 7 gün içerisinde idari dava açabileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden Romanya yetkili makamlarınca yapılmış olan tahsilat talebinin, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un tebliğ ve tahsilat hükümlerinin uygulanması suretiyle takip ve tahsilinin yapılması gerekmektedir.
Bu durumda davacı tarafından borcun doğmasına yönelik esasa ilişkin itirazlar ancak vergi borçlarının doğduğu ülkede savunulabilecek olup, Romanya Kamu Maliye Bakanlığı Bütçeye Ait Borçların Tahsilatını Düzenleme Müdürlüğü tarafından kendi ülke mevzuatlarına uygun biçimde kesinleştirildiği bildirilen vergi borçlarının tahsiline yönelik olarak davacı adına düzenlenerek tebliğ edilen uyuşmazlık konusu ödeme emrinde hukuka aykırılık bulunmadığından yazılı gerekçeyle ödeme emrini iptal eden Vergi Mahkemesi kararına yöneltilen istinaf başvurusunun reddine ilişkin Dava Dairesi kararının bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ilgili Vergi Dava Dairesine gönderilmesine,
4. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13. Maddesinin (j) bendi parantez içi hükmü uyarınca alınması gereken harç dahil olmak üzere yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 21/10/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.