Danıştay 6. Daire 2019/12461 Esas 2021/11756 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/12461
Karar No : 2021/11756

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … ve … Market İşl. Gıda Unlu Mam. Bilg. Bil. Tek. İnş. Tar. Hayv. Yemek İml. ve Lokantacılık San. Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete, 2872 sayılı Çevre Kanunu ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin ihlal edildiğinden bahisle, aynı Kanunun 20. maddesinin (r) bendi uyarınca 147.285,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin Bursa Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün … tarihli, … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:…, sayılı kararda; davacı şirkete ait işletmede oluşan ambalaj atıklarının belediye sistemine verilmediğine ilişkin Mudanya Kaymakamlığının yazısı üzerine bahse konu adreste yapılan denetim neticesinde düzenlenen tutanağa istinaden davacının ambalaj atıklarını düzenli olarak oluştuğu noktada belediye sistemine vermeyip şirketin Mudanya merkez deposuna göndererek Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 23. maddesinin 2. fıkrasının ihlal edildiğinden bahisle dava konusu işlemin tesis edildiği, işleme dayanak denetim tutanağında işletme çalışanının her ne kadar Mudanya belediyesi ile ambalaj atıklarının toplanması konusunda anlaşması bulunan firmanın hergün gelmemesi sebebiyle ambalaj atıklarının bir kısmının merkez depoya nakledilip oradan da yine aynı firmaya verildiği ifade edilmişse de davacı vekilinin aksi yöndeki iddiaları üzerine Mahkemelerince verilen ara karar neticesinde tutanağa geçen işletme çalışanının beyanı dışında davalı idarece dava konusu işleme esas teşkil edebilecek somut bilgi ve belgelerin sunulamadığı, yetersiz tespit ve tutanağa dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; dava konusu uyuşmazlıkta, Mudanya Belediye Başkanlığı Temizlik İşleri Müdürlüğünün … günlü, … sayılı yazısıyla, davacı şirketin ambalaj atıklarını belediyenin anlaşmalı olduğu … Geri Dönüşüm Sanayi ve Ticaret A.Ş.’ye vermesi gerektiği hususunda ikaz edildiği, davacı şirket tarafından bu yazıya karşı herhangi bir beyanda bulunulmadığı, … günlü ve … sayılı Mudanya Belediye Başkanlığı yazısı ile davacı şirkete ait … Marketin tüm satış noktalarının Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine aykırı olarak atıklarını lisanslı firmaya vermediği, sözlü ve yazılı ikazlara rağmen gereğinin yapılmadığı belirtilerek yazının Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne gönderilmesinin Mudanya Kaymakamlığından talep edildiği, Mudanya Kaymakamlığının yazısı üzerine Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce 30/03/2016 tarihinde yapılan denetimde, market olarak faaliyet gösteren işletmede oluşan ambalaj atıklarının Mudanya Belediyesi ile anlaşması bulunan … Geri Dönüşüm Sanayi ve Ticaret A.Ş. firmasına haftada bir gün verildiği, … firmasının haftada sadece bir gün gelmesi nedeniyle diğer günler oluşan ambalaj atıklarının, işletmenin Mudanya merkez deposu olan ve Bademli’de bulunan deposuna gönderildiği ve buradan da … firmasına verildiğinin tespit ve market çalışanınca beyan edildiğine ilişkin çevre denetim tutanağının düzenlendiği, davacı vekilince, market personeli tarafından merkez depoya gönderildiği beyan edilen malzemelerin atık olmayıp, bozuk olduğu düşünülen gıda maddeleri olduğu öne sürülmekte ise de, şirket yetkilisi/temsilcisi sıfatıyla market çalışanı tarafından da bizzat imzalanan … günlü, … sayılı çevre denetim tutanağındaki tespitin, davacı şirket tarafından işletilen markette oluşan “ambalaj atıklarının”, oluştuğu noktada belediyenin toplama sistemine bedelsiz verme yükümlülüğünün haftanın bir günü yerine getirildiği, diğer günler oluşan ambalaj atıklarının, işletmenin Bademli’de bulunan deposuna gönderilerek buradan … firmasına verildiği şeklinde olduğu ve market çalışanı olduğu belirtilen personel tarafından verilen beyana göre düzenlenen tutanağın davacı şirket temsilcisi/yetkilisi sıfatıyla imzanlamış olması karşısında, aksi yöndeki davacı iddialarına itibar edilemediği, davalı idarenin istinaf başvurusuna cevap dilekçesinde “kendi ürettiği ambalaj atıklarını taşımanın 2872 sayılı Çevre Kanununun 20/r maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceğinin” ileri sürülmesi ile Mudanya Belediye Başkanlığı Temizlik İşleri Müdürlüğünün … günlü, … sayılı ikaz yazısına cevap verilmemesi ve itirazda bulunulmamış olması karşısında, çevre denetim tutanağının ihlalin tespiti için yeterli olduğu, bu suretle Yönetmelikte öngörülen usûl ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı davrandığı sabit olduğundan davacıya 2872 sayılı Kanunun 20. maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi uyarınca idari para cezası verilmesinde hukuka aykırılık, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet olmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi kararının eksik inceleme ile usul ve yasaya aykırı olarak verildiği, … Geri Dönüşüm Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile imzalanan 25/12/2015 tarihli sözleşmede davacı şirket tarafından market olarak işletilen sözkonusu tesiste ortaya çıkan ambalaj atıklarının oluştuğu yerde verileceğinin düzenlendiği, işletmede oluşan ambalaj atıklarının işletmenin Mudanya merkez deposuna gönderildiğine ilişkin işletmenin çalışanının beyanı dışında bir bilgi ya da belgeye yer verilmediği, çevre denetim tutanağını imzalayan kişinin market personeli olduğu, şirketi temsil yetkisinin olmadığı, merkez depoya gönderilen malzemelerin atık olmadığı, bozuk olduğu düşünülen gıda maddeleri olduğu, şirketlerinin çevreye zarar verebilecek şekilde ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan veya dolaylı şekilde alıcı ortama verildiğine, depolandığına, taşındığına, uzaklaştırıldığına dair yapılmış herhangi bir tespit olmadığı, davacı şirket tarafından taşındığı iddia edilen atıkların “karton kutu” tabir edilen tehlikeli olmayan atık olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyiz istemine konu kararının usul ve hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Bursa İli, Mudanya İlçesi, … Mahallesinde faaliyet gösteren davacı şirkete ait işletmenin çevre denetim tutanağında yer verilen adresinde yapılan denetimde; market olarak faaliyet gösteren işletmede oluşan ambalaj atıklarının Mudanya Belediyesi ile anlaşması bulunan … firmasına haftada bir gün verildiği, anılan firmanın haftada sadece bir gün gelmesi nedeniyle diğer günler oluşan ambalaj atıklarının işletmenin Mudanya merkez deposunun olduğu Bademli deposuna gönderildiği ve buradan da yine aynı firmaya verildiğinin beyan edilmesi üzerine, … tarih ve … sayılı denetim tutanağının düzenlenmesiyle davacı şirketin, ambalaj atıklarını düzenli olarak oluştuğu noktada belediye sistemine verilmeyip Mudanya merkez deposuna gönderilerek Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 23. maddesinin 2. fıkrasının ihlal edildiğinden bahisle, Çevre Kanununun 20. maddesinin (r) bendi uyarınca 147.285,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin Bursa Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce … günlü, … sayılı işlem tesis edilmiş, bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2872 sayılı Çevre Kanununun ''Tanımlar'' başlıklı 2. maddesinde; ''Atık: Herhangi bir faaliyet sonucunda oluşan, çevreye atılan veya bırakılan her türlü maddeyi'' ifade edeceği, ''Kirletme yasağı'' başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasında; ''Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır.''; ''İdari nitelikli para cezaları'' başlıklı 20. maddesinin (r) bendinde; ''Bu Kanunda ve yönetmeliklerde öngörülen usûl ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan veya bertaraf edenlere 24.000 Türk Lirası, ithal edenlere 60.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir.'', anılan maddenin 2.fıkrasında ise; ''Bu maddenin (k), (l), (r), (s), (t), (u), (v) ve (y) bentlerinde öngörülen idarî para cezaları kurum, kuruluş ve işletmelere üç katı olarak verilir'' hükmüne yer verilmiştir.
24/08/2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği'nin ''Tanımlar'' başlıklı 4. maddesinde; ... ee) Satış noktası: Toptan ve/veya perakende olarak ambalajlı ürünlerin satışını yapan iki yüz metrekareden büyük kapalı alana sahip mağaza, market, süpermarket, hipermarket ve benzeri satış yerlerini'' olarak tanımlandığı, ''Ambalaj Atıklarının Kaynağında Ayrı Biriktirilmesi'' başlıklı 23. maddesinde, ... 2) Apartman, site yönetimleri, okullar, üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları, hastaneler, oteller, lokantalar, büfeler, şehirlerarası otobüs terminalleri, demiryolu istasyonları, limanlar, sağlık kuruluşları, spor kompleksleri, marketler, satış noktaları, iş ve alışveriş merkezleri, stadyumlar gibi ambalaj atığının oluştuğu benzeri yerler, ambalaj atıklarını, oluştuğu noktada belediyenin toplama sistemine bedelsiz vermekle yükümlüdür'' hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan, 3/4/2007 tarihli ve 26482 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununa Göre Verilecek İdarî Para Cezalarında İhlalin Tespiti ve Ceza Verilmesi ile Tahsili Hakkında Yönetmeliğin "Çevre denetim ekibinin görevleri" başlıklı 8. maddesinde; "Planlı ya da plansız/ani denetimlerde veya ihbar, şikâyet üzerine ya da herhangi bir nedenle çevre kirliliğinin ve/veya bozulmanın ortaya çıkması durumunda görevlendirilen çevre denetim ekibi; a) Denetim mahalline, özellikle ihbar, şikâyet ya da kirliliğin ve/veya bozulmanın görüldüğü durumlarda en seri şekilde olay yerine ulaşmak, b) Çevre mevzuatı çerçevesinde; denetimi gerçekleştirmek ve çevre kirliliğinin ve/veya ihlalin nedenini belirlemek,... d) Eğer mümkün ise, ihlali fotoğraf, film ya da video çekimi, hava fotoğrafı, uydu görüntüsü ile belirlemek, e) Durum tespitine ve/veya ihlaline ilişkin, yapılan işlemleri denetim/Tespit Tutanağı ile belirlemek,... ile görevlidir." hükmüne, "İhlalin tespiti" başlıklı 10. maddesinde; "(1) Kanunda belirtilen ihlalin belirlenmesinde, fotoğraf, hava fotoğrafı, kamera, uydu görüntüleri ve diğer teknik cihazlardan yararlanılabilir... (5) Çevre mevzuatı ihlalinin belirlenmesi için fotoğraf, kamera ve diğer teknik cihazlardan yararlanılması veya numune alınması işlemi; ilgililerin olay mahallinden ayrılması, olayın kendine özgü mahiyeti gibi fiili imkânsızlıklar nedeniyle yapılamadığı durumlarda Çevre Denetim Tutanağının veya Tespit Tutanağının düzenlenmesi ihlalin tespiti için yeterlidir." hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirketin Mudanya Belediyesi sınırları içerisinde yer alan tüm şubelerinde yer alan ambalaj atıklarının toplanması için … Geri Dönüşüm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi ile 25/12/2015 tarihli üç yıl süreli sözleşme akdettiği, söz konusu sözleşmede haftada en az bir gün davacı şirketin ambalaj atıklarının toplanacağının taahhüt edildiği, dava konusu işleme dayanak olan çevre denetim tutanağında yer verilen şekliyle, denetimin yapıldığı adreste market olarak faaliyet gösteren işletmede oluşan ambalaj atıklarının Mudanya Belediyesi ile anlaşması bulunan … Geri Dönüşüm Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketine haftada bir gün verildiği, şirketin haftada sadece bir gün gelmesi nedeniyle diğer günler oluşan ambalaj atıklarının işletmenin Mudanya merkez deposunun olduğu Bademli deposuna gönderildiği ve buradan da yine aynı şirkete verildiği yönünde çalışan beyanı dikkate alınmak suretiyle uyuşmazlık konusu idari işlemin tesis edildiği, ambalaj atıklarının, oluştuğu noktanın dışında belediyenin toplama sistemine dahil edilmeyip, denetimin yapıldığı adresin dışında başka bir adreste mevzuata aykırı olarak depolandığına ilişkin, depolama adresi olarak belirtilen mahalde de tespit yapmak dahil olmak üzere, dayanak çevre denetim tutanağı dışında, somut bilgi ve belgenin bulunmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddi yolunda verilen temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 21/10/2021 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X) :
2872 sayılı Çevre Kanunu ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerinin ihlal edildiğinden bahisle, aynı Kanunun 20. maddesinin (r) bendi uyarınca verilen idari para cezasının dayanağı olan … tarihli ve … sayılı denetim tutanağında yer alan tespitler ve denetim öncesi Mudanya Belediye Başkanlığınca davacı şirkete ait … Marketin tüm satış noktalarının Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine aykırı olarak atıklarını lisanslı firmaya vermediğine ilişkin sözlü ve yazılı ikazlara rağmen gereğinin yapılmadığı tespitiyle eylemin sabit olduğu anlaşılmakta olup, davacı şirketin denetimin gerçekleştiği şubesinde, market adına beyanda bulunmaya yetkili kişi tarafından, işletmede oluşan ambalaj atıklarının Mudanya Belediyesi ile anlaşması bulunan … Geri Dönüşüm Sanayi ve Ticaret A.Ş firmasına haftada bir gün verildiği, … firmasının haftada sadece bir gün gelmesi nedeniyle diğer günler oluşan ambalaj atıklarının, işletmenin Mudanya merkez deposu olan ve Bademli’de bulunan deposuna gönderildiği ve buradan da … firmasına verildiğine ilişkin beyanının, davaya konu idari para cezasının verilmesi için yeterli olduğu, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, Bölge idare Mahkemesi kararının onanması gerektiği oyuyla aksi yöndeki Daire Kararına katılmıyoruz.