Danıştay 6. Daire 2019/18135 Esas 2021/11782 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/18135
Karar No : 2021/11782

TEMYİZ EDEN : I-(DAVACILAR) : 1- ..., 2- ...
3- ..., 4- ..., 5- ...
6- ..., 7- ..., 8- ...
9- ..., 10- ..., 11- ...
12- ..., 13- ...,
14- ..., 15- ..., 16- ...
VEKİLLERİ : Av. ... - Av. ...
II-(DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
III-(DAVALI YANINDA MÜDAHİL) : ... Üniversitesi Rektörlüğü
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF : I-(DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
II-(DAVALI YANINDA MÜDAHİL) : ... Üniversitesi Rektörlüğü
III-(DAVACILAR) ... ve diğerleri

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarihli, E:..., K:... sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Eskişehir ili, ... Mahallesi, ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ...,... ve ... parsel, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel, ... Mahallesi, ... ada, ... ve ... parseller, ... ada, ... parsel, ... ada, ... parsel ve ... Mahallesi ... ada, ... ve ... parsel sayılı taşınmazların yükseköğretim alanı olarak planlanmasını öngören ve "Eskişehir Metropoliten Alanı Merkez Bölgesi 1/25.000 ölçekli Nazım İmar Planı"nda değişiklik yapan ... tarih ve ... sayılı Eskişehir Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile bu karara yapılan itirazın reddine dair ... tarih ve ... sayılı belediye meclis kararının anılan taşınmazlara yönelik kısmının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Porsuk Çayı ve su kanalları çevresinde yer alan dava konusu taşınmazların bulunduğu alanda, açık ve yeşil alan sürekliliğinin sağlanmasının temel planlama ilkesi olması gerektiği, bu durumun taşınmazların üniversite mülkiyetinde olması halinde de sağlanabileceği, mülkiyet durumundan bağımsız olarak, plan notu veya notasyonlarla getirilmek suretiyle bu alanda açık ve yeşil alan sürekliliğinin sağlanarak taşınmazların yeşil alan olarak korunması gerektiği, dolayısıyla yükseköğrenim alanı kararının yanlış bir plan kararı olmadığı, ancak üniversiteye ait bu alanda ne tür kullanımların yer alabileceğini belirten ve açık alan–yeşil alan sisteminin kurgulanmasını sağlayabilecek bir plan notu veya notasyon eklenmeden yükseköğrenim alanı kullanım kararı getirilmesinin Porsuk Çayı doğal değerinin korunmasını ve buradaki yeşil alan sürekliliğinin güvence altına alınmasına olumsuz etkisinin olacağı, öte yandan işbu iptal kararının yükseköğrenim alanı kullanım kararının kaldırılmasını veya parsellerin park alanına ayrılmasını gerektirmediği, yeşil alan sürekliliğini koruyacak biçimde kullanım kararlarının belirginleştirilmeden ve yeşil alan sürekliliği ile Porsuk Çayının doğal değerlerinin korunmasına ilişkin plan notu getirilmesi zorunluluğunu ortaya koyduğu gerekçesiyle dava konusu işlemlerin anılan taşınmazlara yönelik kısmının iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:
Davacıların iddiaları: Dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen kararın, hüküm ve gerekçesinin birbiriyle bağdaşmadığı, yeşil alan olarak korunarak yapılaşmaya açılmaması gereken dava konusu parsellerin bulunduğu alanın üniversite alanı olarak planlanmasının uygun olduğu yolundaki gerekçenin hukuka aykırı olduğu, yerindelik denetimi niteliğindeki iptal kararına karşı yapılan istinaf isteminin reddi yolundaki kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı ve Davalı Yanında Müdahilin İddiaları: Dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen karara karşı yapılan istinaf isteminin reddi yolundaki kararın hüküm ve gerekçesinin bağdaşmadığı, plan notu eklenmesi gerektiği şeklindeki hüküm dolayısıyla yerindelik denetimi yapıldığı, yeşil alan sürekliliği alt ölçekli planlarda sağlanabileceğinden iptal kararının hukuka aykırı olduğu, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

SAVUNMALARIN ÖZETİ :
Davalı Yanında Müdahilin Savunması: Davacının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Davacıların ve Davalının Savunmaları: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Uyuşmazlık hakkında karar verilebilmesi için, Dairemizce verilen 25/10/2021 tarih ve E:2020/3878, K:2021/11781 sayılı karar üzerine Bölge İdare Mahkemesince verilecek karar dikkate alınarak yeniden değerlendirme yapılması gerektiği sonucuna ulaşıldığından tarafların temyiz istemlerinin kabulü ile kararın bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Dava konusu taşınmazların bulunduğu alanda Eskişehir Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararıyla Eskişehir Metropoliten Alanı Merkez Bölgesi 1/25.000 ölçekli Nazım İmar Planı onaylanmıştır. Bu planlara Osmangazi Üniversitesi Rektörlüğünce askıda yapılan itiraz neticesinde Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile uyuşmazlık konusu taşınmazlar yükseköğretim alanı olarak planlanmış, anılan imar planı tekrar askıya çıkarılmıştır. Davacı tarafından askı süresi içerisinde yapılan itirazlar ... tarih ve... sayılı belediye meclis kararı ile reddedilmiş, bunun üzerine, ... tarih ve ... sayılı ve ... tarihli ... sayılı Eskişehir Büyükşehir Belediye Meclisi kararının iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde, nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hali hazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları gösteren ve uygulama imar planının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile beraber bir bütün olan plan olarak tanımlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava, üniversite alanı planlamasının yalnızca mülkiyet durumu gözetilerek yapılmasının uygun olmadığı, kentin ortasından geçen Porsuk Çayı gibi önemli kamusal kullanımların bir arada bulunduğu bir alanın yalnızca üniversitenin yararlanmasına esas olacak şekilde planlanmasının sakıncalı olduğu, yeşil alan kullanımında olan dava konusu alanın üniversite alanına çevrilmesi nedeniyle bu alanda yapılaşma hakkının doğacağı, bu durumun su kaynağına zararlarının da olacağı, bu alandan yalnızca bir kesimin istifade edebileceği, kent halkı ile bütünleşik olmayan ve içe dönük bir alan oluşumunun söz konusu olacağı, dava konusu nazım imar planının açıklama raporunda Porsuk Çayı kıyısının rekreatif amaçlı olarak güçlendirileceğinin belirtildiği, ancak planda alanın üniversite alanına çevrilmesinin açıklama raporundaki amaç ve ilkelere aykırı olduğu, ayrıca üniversite alanı kullanım kararının, çay boyu yeşil alan sürekliliğini bozacak bir plan kararı olduğu, kaldırılan yeşil alan yerine eşdeğer alan ayrılmadığı, zaten bu alanda buna uygun eşdeğer büyüklükte bir alanın da bulunmadığı, mevcut üniversite alanının 1/4'ü büyüklüğündeki alanın üniversite alanı olarak planlanmasına gerek bulunmadığı, ayrıca yeşil alandan üniversite alanına çevrilen alanın stadyum yakınında yoğun trafik yükünün bulunduğu bir alanda olmasının da kullanım kararı bakımından uygun olmadığı, kaldı ki bu alanın üniversite kampüs alanından ayrı parçacıl bir alan niteliğinde olduğu, dolayısıyla dava konusu nazım imar planının üniversite alanına ilişkin kısmının uygun olmadığı iddialarıyla açılmıştır.
Dava konusu 1/25.000 ölçekli nazım imar planının iptali istemiyle TMMOB Şehir Plancıları Odası tarafından, dava konusu nazım imar planının üst kademedeki 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planına aykırı olduğu, alt ölçekli planlamaları yönlendirecek olan nüfus değerlerinin belirtilmediği, tarım alanlarına ilişkin plan notları ve rumuzlar dolayısıyla bu alanların plan ilke ve esasları ile imar mevzuatına aykırı biçimde yapılaşmaya açıldığı gibi genel iddiaların yanısıra planlama alanındaki bölgelere getirilen birtakım kullanım kararları ve dava konusu taşınmazlara getirilen üniversite alanı kararına ilişkin iddialar içeren dava dilekçesiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesince davanın kısmen reddi, kısmen dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen ... tarihli, E:..., K:... sayılı karara karşı yapılan istinaf başvurusunun kısmen kabulü, kısmen reddi yolunda ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı karar, Danıştay Altıncı Dairesinin 25/10/2021 tarih ve E:2020/3878, K:2021/11781 sayılı kararı ile bozulmuştur.
Dairemizin anılan bozma kararı temelde, idare mahkemesi ve bölge idare mahkemesince yapılan incelemeler neticesinde eksik hüküm kurulduğu ve bazı iddialara ilişkin olarak hukuki değerlendirmelerin hatalı yapıldığına dayanmaktadır. Dairemizin anılan kararında, üniversite alanı kullanımına ilişkin olarak ise 1/100.000 ölçekli çevre düzeni planına aykırılık iddiaları bakımından çevre düzeni planına ayırılık bulunup bulunmadığının terddüte yer vermeyecek biçimde açıklığa kavuşturulması, bunun için Bölge İdare Mahkemesince ek bilirkişi raporu alınması gerektiği sonucuna ulaşıldığı gerekçesine yer verildiği görülmektedir.
Bu durumda, görülen uyuşmazlık hakkında karar verilebilmesi için, Dairemizce verilen 25/10/2021 tarih ve E:2020/3878, K:2021/11781 sayılı karar üzerine Bölge İdare Mahkemesince verilecek karar dikkate alınarak yeniden değerlendirme yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacıların, davalının ve davalı yanında müdahilin temyiz istemlerinin kabulüne,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen ... tarih ve E:..., K:... tarih ve sayılı kararın BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine 25/10/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.