Danıştay 6. Daire 2018/7465 Esas 2021/11869 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/7465
Karar No : 2021/11869


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararın iptale ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Malatya ili, Battalgazi ilçesi, … Mahallesi, … Mezarlığı mevkiinde bulunan … ve … parsel sayılı taşınmazları da kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca parselasyon yapılmasına ilişkin … tarihli, … sayılı Malatya Büyükşehir Belediye Encümeni kararının iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarihli E:… , K:… sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen rapor ile dosyada yer alan diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu … , … ve … nolu parsellerin 3. kişilere ait olduğu, … parsel sayılı taşınmazın ise parselasyon işlemine dahil edilmediği, bu parseller yönünden davacının kişisel, meşru, güncel bir menfaatinin bulunmadığı, … ve … parsel sayılı taşınmazların tamamının 30 metre enkesitli imar yolu ile 80 metre enkesitli çevre yolunun kesişim noktasında 2 yapraklı yonca kavşak olarak planlanan kavşak içerisinde kaldığı, … parsel sayılı taşınmazın büyük bir bölümünün imar yolu ve kavşak alanı içerisinde, bir kısmının konut alanında kaldığı, … parsel sayılı taşınmazın konut alanı ve ticaret alanı olarak planlandığı, bu nedenle 1/1000 ölçekli revizyon uygulama imar planına göre dava konusu edilen taşınmazlardan sadece … ve … parsel sayılı taşınmazların kadastral altlığına isabet eden alandan imar parseli tahsis edilebilme olanağının bulunduğu, diğer kadastral parsellerin tamamının kamuya ayrılması gereken alanlara rastlaması sebebiyle altlığından imar parseli tahsis edilme olanağının teknik, hukuki ve fiili zorunluluktan dolayı mümkün olmadığı, davacının maliki olduğu taşınmazlardan gelen imar hak edişinin, bu parsellerin bulunduğu alan dışında, uygulama sahasının başka bölgelerinde oluşturulan imar parsellerinden tahsis edildiği, bunun da teknik, hukuki ve fiili zorunluluktan kaynaklandığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, … , … , … ve … parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın ehliyet yönünden reddine, … ve … parsel sayılı taşınmazlar yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: Mahkeme kararının davanın ehliyet yönünden reddine yönelik kısmının usul ve hukuka uygun olduğu, kararın bu kısmının kaldırılmasını gerektirecek bir nedenin bulunmadığı, 1/100000 ölçekli çevre düzeni planına işlenmiş olan kuzey çevre yolu projesi kapsamında bulunan diğer taşınmazlara ilişkin olarak 1/5000 ölçekli nazım imar planlanmasının büyükşehir belediyesince, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve parselasyon işleminin ise ilgili ilçe belediyesince yapılması gerektiğinden dava konusu parselasyon işleminin doğrudan büyükşehir belediyesince yapılmasında yetki yönünden hukuka uyarlık, mahkeme kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu edilen … , … , … ve … parsel sayılı taşınmazlar bakımından davanın ehliyet yönünden reddine yönelik mahkeme kararına karşı yapılan istinaf isteminin reddine, … ve … parsel sayılı taşınmazlar yönünden davanın reddine ilişkin kısma karşı yapılan istinaf isteminin kabulü ile, mahkeme kararının kaldırılmasına, bu taşınmazlar yönünden parselasyon işleminin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davanın konusuz kaldığı, dava konusu işlemin kanuna uygun tesis edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … 'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yapılan 1/100000 ölçekli çevre düzeni planında dava konusu alanın kuzey çevre yolu projesi kapsamında kaldığı, bu kapsamda Malatya Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ve 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliklerinin yapıldığı ve bu planlara dayalı olarak davacıya ait, Malatya İli, Battalgazi İlçesi, … Mezarlığı mevkiinde bulunan … ve … parsel sayılı taşınmazları da kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca parselasyon yapılmasına ilişkin … tarihli, … sayılı Malatya Büyükşehir Belediye Encümeni kararının alınması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun "Büyükşehir, İlçe ve İlk Kademe Belediyelerinin Görev ve Sorumlulukları" başlıklı 7. maddesinin , 1 fıkrasının (b) bendinde; çevre düzeni plânına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5.000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon planlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak, (c) bendinde; kanunlarla büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği proje, yapım, bakım ve onarım işleriyle ilgili her ölçekteki imar plânlarını, parselasyon plânlarını ve her türlü imar uygulamasını yapmak ve ruhsatlandırmak, 20.7.1966 tarihli ve 775 sayılı Gecekondu Kanununda belediyelere verilen yetkileri kullanmak, (f) bendinde; Büyükşehir ulaşım ana planını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini planlamak ve koordinasyonu sağlamak.., (g) bendinde; büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki mahalleleri ilçe merkezine bağlayan yollar, meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak.., büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlıkta, öncelikle parselasyon yapma yetkisinin hangi belediyeye ait olduğunun tespiti gerekmektedir.
Yukarıdaki yasa hükümlerinin birlikte değerlendirildiğinde; imar planlarına uygun parselasyon yapma yetkisinin kural olarak ilçe belediyesine ait olduğu ancak 5216 sayılı Kanunun 7. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendi uyarınca büyükşehir belediyesine verilmiş görev ve hizmetlerin gerektirdiği parselasyonu yapma yetkisinin büyükşehir belediyesinin sorumluluğunda olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, büyükşehirin ulaşım ana planını yapmak, yaptırmak, uygulamak ve ana yolları yapmak, yaptırmak görevinin büyükşehir belediyesinin sorumluluğunda olduğu düzenlendiğinden, dava konusu parselasyon işlemine konu düzenleme alanının kentin ana ulaşım planı içerisinde yer alıp almadığı araştırılmadan dava konusu işlemin yetki yönünden hukuka aykırı bulunarak iptali yolunda verilen Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun, ehliyet bakımından davanın reddine ilişkin kısmının reddine, davanın reddine ilişkin kısmının kabulü ile anılan kararının bu kısmının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin iptaline dair temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:… , K:… sayılı kararın temyiz edilen kısmının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 27/10/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.