9. Hukuk Dairesi 2019/500 E. , 2019/5307 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davalı işveren nezdinde 01/05/1998 tarihinden 02/05/2014 tarihine kadar forklift operatörü olarak çalıştığını, müvekkilini iş akdine davalı işveren tarafından hiçbir gerekçe gösterilmeksizin haksız ve dayanaksız olarak tek taraflı olarak son verildiğini iddia ederek; feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalının Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının iş akdinin 4857 Sayılı İş Kanununun 18. maddesi gereği işletmenin işyerinin veya işin gereklerinden kaynaklanan nedenle geçerli sebebe dayandırılarak 29. madde kapsamında toplu çıkış yapıldığını, müvekkili olduğu şirketin son yıllarda alkol ürünlerinin satışına ilişkin mevzuatta yapılan değişiklikler nedeniyle üretim ve satış hacimlerinin düştüğünü, bunun sonucu olarak önce yurt dışındaki Moskova ve Rostov"da bulunan 2 fabrikanın kapandığını, yurt içinde de üretim sayısı olarak en küçük işletme olan Lüleburgaz Fabrikası"nda üretimi durdurma kararının alındığını, davacının çalıştığı deponun da kapatıldığını işten çıkarmaların olumsuz etkilerini en aza indirmek adına fabrika işyerinde örgütlü bulunan Tek Gıda İş Sendikası"nın toplantıya davet edildiğini, müvekkili olduğu şirkete ait diğer işyerlerinde bulunan boş pozisyonlara işçilerin başvurabilmesi için 02/04/2014 tarihinde işyerinde ilan yapıldığını, ilan neticesinde 37 işçinin bu bos pozisyonlara başvurduğunu, buna karşılık 16 işçinin bu boş pozisyonlara yerleştirildiğini, müvekkili olduğu şirketin işçilerinin 02/04/2014 tarihinden itibaren yıllık izinlerinden de düşülmeden 1 ay ücretli izin sayılması ve akabinde kıdem, ihbar ve yıllık izinlerinin peşin ödenmesinin müvekkil şirketin iyi niyetini ortaya koyduğunu davacının boş kadrolara başvurmadığını Efes Pazarlama ve Dağıtım A.Ş. tarafından yeniden yapılanmaya gidilmesinden önce toplam 38 kişi çalışmakta olup bunların 23"ü satış elemanları olduğunu, gerek Müvekkil Şirket ve gerekse Efes Pazarlama ve Dağıtım A.Ş."nde satış faaliyetlerinin aynen korunmasına karar verildiğinden Efes Pazarlama ve Dağıtım A.Ş. tarafından satış elemanları dışındaki 3 kişi satış faaliyetine destek için kaldığını, diğer 12 kişiden 4 kişi sendika ile yapılan görüşme neticesinde başka lokasyonlarda değerlendirildiğini, 8 çalışan ile son çare olarak yolların ayrılmasına karar verildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre, mahkemenin davanın reddine dair ilk kararının davacı vekili tarafından temyizi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesi"nin 24/04/2017 tarih, ... esas, 2017/7082 karar sayılı ile "Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda ve karar gerekçesinde; davacı işçinin çalıştırılabileceği pozisyonlara işçi alımı yapılmadığı tespitinde bulunulmuş ise de davalının grup şirketlerinden birisi olduğu ve Adana, Ankara, İstanbul, İzmir Afyon gibi farklı illerde birçok fabrikasının bulunduğu, yargılama sırasında dinlenen tanıkların beyanlarından da diğer fabrikalarda bazı işçilerin çalışmaya başladığı anlaşılmıştır.
Mahkemece yukarıdaki ilke ve esaslar doğrultusunda, içerisinde insan kaynakları uzmanı bir bilirkişi heyeti raporu alınarak davalıya ait tüm fabrikalarda fesihten önce ve sonraki 6 aylık dönemlerde işe alınanların ve yaptıkları görevlerin net bir biçimde (imzalı iş sözleşmeleri, işe giriş bildirgeleri vb belgelerle) tespit edilerek, davacının çalıştığı veya çalışabileceği pozisyona işçi alımı olup olmadığı, davacının eğitim durumu ve görevine göre çalıştırılabileceği bir pozisyonunun bulunup bulunmadığı belirlenmeli ve işletmesel kararın objektif ve tutarlı olarak uygulanıp uygulanmadığı ayrıca feshin son çare olması ilkesine uyulup uyulmadığı hiçbir tereddüde mahal vermeyecek şekilde tespit edilmelidir. Eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, bozma nedenidir. Davacının işten ayrılış bildirgesinde ve fesih bildirgesinde işvereninin Efes Pazarlama ve Dağıtım Tic. A.Ş olmasına rağmen davacının davalının unvanında yanıldığı anlaşılmakla davanın davalı Efes Pazarlama ve Dağıtım Tic. A.Ş."ye yöneltilmesi gerekirken aynı gruba ait şirketlerden Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayi A.Ş.’nin davalı olarak gösterilmesi hatalıdır.“ şeklinde belirterek mahkeme kararı bozulmuştur.
Bozularak gelen davanın, esasın mahkemenin 2017/240 esas sırasına kaydının yapıldığı, duruşmada taraf vekillerinin beyanı alındıktan sonra bozma ilamına uyulmasına karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkemece uyulan bozma ilamı uyarınca, tarafların beyanı alınarak , bilirkişi raporu aldırıldığı, Anadolu Etap unvanlı iş yerine ait işe alınanların iş sözleşmeleri ve işe - giriş bildirgelerinin incelenmesinden; fesih öncesi 6 aylık süreçte 15, fesih sonrası süreçte 33 kişi olmak üzere toplamda 48 kişilik yeni istihdam yapıldığı, davacının pozisyonu olan "Depo Elemanı" pozisyonuna işe alım yapılmamış olsa da Efes Pazarlama"ya ait işe giriş - çıkış bildirgeleri ve iş sözleşmeleri incelendiğinde fesih öncesinde ve sonrasında farklı lokasyonlarına "dolum işçisi, üretim işçisi" pozisyonunda, davacının da çalıştırılabileceği işe alımların yapıldığı, davalı şirket iştiraklerinden Anadolu Etap unvanlı iş yerine; fesih öncesinde ve sonrasında davacının pozisyonu olan Depo Memuru pozisyonuna yakın olarak nitelendirilebilecek bazı pozisyonlara (Ambar Memuru, Kantar Memuru, Lojistik ve Satın Alma Uzmanı, Satınalma Uzmanı, işçi... unvanları ile) işe alım yapıldığı, Anadolu grubuna ait şirketlerden olan davalı şirketin, Depo Memuru/Endüstri Mühendisi pozisyonunda 1998 yılından beri görev alan davacıyı, grubun diğer şirketlerinden birinde değerlendirilme imkanının araştırılmadığı, feshin son çare olması ilkesi gereğince davacıya bu hususta herhangi bir teklifin yapılmadığı, bu bağlamda; davacının istihdamına yönelik davalı tarafından herhangi bir çaba gösterilmediği, dolayısıyla feshin son çare olması ilkesine uyulmadığı, böylece feshin geçerli nedene dayanmadığının tespitine ilişkin dosyaya sunulan 24/09/2018 tarihli ek heyet bilirkişi raporu; gerekçeleriyle dosya kapsamına uygun, usul ve denetime açık olduğu anlaşılmakla davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar süresinde, davalı tarafça temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
Mahkemece Dairemizin bozma ilamına uyulmak suretiyle bilirkişi incelemesi yaptırılıp rapor alınarak davalı işyerine davacının pozisyonuna alım yapıldığı, feshin son çare olması ilkesine uyulmadığı ve feshin geçersiz olduğuna karar verilmiş ise de, bozma ilamının 2. numaralı bozma gerekçesindeki açıklama karşısında davacının işten ayrılış bildirgesinde ve fesih bildirgesinde işvereninin Efes Pazarlama ve Dağıtım Tic. A.Ş olduğunun anlaşılmasına rağmen davanın HMK.nın 124. maddesine göre gerçek işveren olan davalı Efes Pazarlama ve Dağıtım Tic. A.Ş."ye yöneltilmesi gerekirken aynı gruba ait şirketlerden Anadolu Efes Biracılık ve Malt Sanayi A.Ş.’nin davalı olarak gösterilmesi hatalıdır.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 11/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.