Danıştay 6. Daire 2021/3683 Esas 2021/12027 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/3683
Karar No : 2021/12027

DAVACI : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı - ANKARA
VEKİLİ : …, Hukuk Hizmetleri

DAVANIN KONUSU : Datça ilçesi sınırları içinde bulunan tüm sahil/kıyı alanlarının Datça Belediyesine tahsisi, tahsisin kabul görmemesi halinde ilçe sınırları içerisinde yer alan kıyılara konu ihalenin içerik, gün, yer ve saatinin bir ay önceden Belediyelerine duyurulmasına ilişkin Muğla Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne yapılan … tarih ve … sayılı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlem ile işleme dayanak oluşturan 02/05/2013 tarih ve 28635 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tabiat Varlıkları ve Doğal Sit Alanları İle Özel Çevre Koruma Bölgelerinde Bulunan Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Yerlerin İdaresi Hakkında Yönetmeliğin tamamının veya dava dilekçesinde belirtilen maddelerinin iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ: Davanın derdestlik nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü ve Altıncı Daireleri müşterek heyetince 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun Ek 1. maddesi uyarınca birlikte yapılan toplantıda, 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Bakılan dava, Datça ilçesi sınırları içinde bulunan tüm sahil/kıyı alanlarının Datça Belediyesine tahsisi, tahsisin kabul görmemesi halinde ilçe sınırları içerisinde yer alan kıyılara konu ihalenin içerik, gün, yer ve saatinin bir ay önceden Belediyelerine duyurulmasına ilişkin Muğla Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne yapılan … tarih ve … sayılı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlem ile işleme dayanak oluşturan 02/05/2013 tarih ve 28635 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tabiat Varlıkları ve Doğal Sit Alanları İle Özel Çevre Koruma Bölgelerinde Bulunan Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Yerlerin İdaresi Hakkında Yönetmeliğin tamamının veya dava dilekçesinde belirtilen maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114. maddesinin 1. fıkrasının (ı) bendinde, "Aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması" kuralına yer verilmek suretiyle "derdestlik" dava açma şartları arasında sayılmış; 115. maddesinde ise, dava şartı noksanlığı tespit edildiğinde mahkemenin davayı usulden reddedeceği kurala bağlanmıştır.
6100 sayılı Kanun'un 114. maddesinin gerekçesinde, "... (ı) bendinde aynı davanın önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması hususu yani teknik bir ifadeyle derdestlik iddiası olumsuz bir dava şartı hâline getirilmiş ve bu suretle derdestlik itirazı bir ilk itiraz olmaktan çıkartılıp; dava şartına ilişkin usulü bir itiraza dönüştürülmesi sağlanmıştır. Açılmış ve hâlen görülmekte olan bir davanın davacısı, hukuki korunma sürecini başlatmıştır. Artık onun aynı davayı bir başka mahkeme önüne getirmesinde hukuken korunmaya değer güncel bir yararı kalmamıştır; bu bağlamda hukuken korunma ihtiyacı içerisinde bulunmamaktadır ve onun yapacağı tek iş, davanın sonucunu beklemekten ibarettir. ... Daha önce açılmış ve hâlen görülmekte olan bir davanın, hangi saikle olursa olsun ikinci kez açılması hâlinde, davacının bu ikinci davayı açmaktaki yararı hukuki değildir. O hâlde derdestlik itirazının korunmasının temelinde, aynı davanın tekrar açılıp görülmesinin sağlanmasında davacının hiçbir hukuki yararının bulunmadığı düşüncesi yatmaktadır. Hukuki yararın ise dava şartı olduğu konusunda, bu düzenlemeden önce dahi doktrin ve yargı uygulaması bağlamında bir görüş birliği mevcuttur." açıklamasına yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda "derdestlik" müessesesi düzenlenmemiş ve Kanun'un 31. maddesinde, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ve onun yerine çıkarılan Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun derdestlik ile ilgili maddelerine atıfta bulunulmamış olmakla birlikte, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir davanın daha önce aynı veya başka bir mahkemede açıldığının ve görülmekte olduğunun tespit edilmesi hâlinde, usul hukukunun temel kavramlarından olan derdestlik müessesesinin temelinde yatan, ilk davanın aynısı olan ikinci davanın açılmasında davacının hukukî yararı bulunmadığı olgusundan hareketle, ikinci davanın derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; Datça Belediye Başkanlığı vekili Av. … tarafından, Datça ilçesi sınırları içinde bulunan tüm sahil/kıyı alanlarının Datça Belediyesine tahsisi, tahsisin kabul görmemesi halinde ilçe sınırları içerisinde yer alan kıyılara konu ihalenin içerik, gün, yer ve saatinin bir ay önceden Belediyelerine duyurulmasına ilişkin Muğla Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne yapılan … tarih ve ... sayılı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlem ile işleme dayanak oluşturan 02/05/2013 tarih ve 28635 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tabiat Varlıkları ve Doğal Sit Alanları İle Özel Çevre Koruma Bölgelerinde Bulunan Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Yerlerin İdaresi Hakkında Yönetmeliğin tamamının veya dava dilekçesinde belirtilen maddelerinin iptali istemiyle UYAP sistemi üzerinden elektronik imzalı olarak 19/08/2020 tarihinde saat:17.21'de verilen dilekçe ile … İdare Mahkemesinde dava açıldığı, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın görev yönünden reddine ve dosyanın Danıştay'a gönderilmesine, Danıştay Altıncı Dairesinin 03/02/2021 tarih ve E:2020/10391, K:2021/1106 sayılı kararı ile de Danıştay Onüçüncü Dairesine gönderilmesine karar verilmesi üzerine, Danıştay Onüçüncü Dairesinin E:2021/3498 sayılı dosyasına kaydedildiği; öte yandan, aynı işlemlerin iptali istemiyle davacı vekili Av. … tarafından UYAP sistemi üzerinden elektronik imzalı olarak 19/08/2020 tarihinde saat:17.52'de verilen dilekçe ile … İdare Mahkemesinde dava açıldığı, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı gönderme kararı ile dosyanın Danıştay Onuncu Dairesine, Danıştay Onuncu Dairesinin 17/02/2021 tarih ve E:2020/4581, K:2021/547 sayılı kararı ile de Danıştay Altıncı Dairesine gönderilmesi üzerine, Dairemizin E:2021/3683 sayılı dosyasına kaydedildiği; iki davanın da derdest olduğu anlaşılmakta olup, bakılan davanın aynı istemle açılmış ve tarafları da aynı olan ikinci dava olduğu görülmektedir.
Bu durumda, davacının ilk davadan sonra açılan işbu davayı açmakta derdestlik nedeniyle korunmaya değer güncel bir hukukî yararı bulunmadığından, bakılan davanın derdestlik nedeniyle incelenmesi mümkün değildir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN DERDESTLİK NEDENİYLE REDDİNE,
2. Yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutar ile istemi hâlinde kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının davacılara iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 02/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.