Danıştay 13. Daire 2020/3846 Esas 2021/3639 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/3846
Karar No:2021/3639

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, İzmir Büyükşehir Belediyesi Üst Yapı Yapım İhaleleri Şube Müdürlüğü'nce gerçekleştirilen ... ihale kayıt numaralı "İzmir Opera Binası Yapılması" ihalesi iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; iptali istenen ihale işleminin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 13/1-(a) maddesi uyarınca usulüne uygun olarak 21/03/2017 tarihinde Kamu İhale Bülteni Yapım İşleri İhale Bülteni'nde ilan edildiği, ihalenin açık ihale usulü ile 26/04/2017 tarihinde gerçekleştirildiği, ilgililere usulüne uygun olarak tebliğ edildiği, isteklilerce yapılan şikâyet ve itirazen şikâyet başvuruları ve bu başvurular sonucu Kamu İhale Kurumu'nca alınan karara yönelik yargısal süreç sonucunda ihalenin kesinleştiği, bu durumda, davacı tarafından ihalenin ilan edildiği 21/03/2017 tarihinden itibaren ivedi yargılama usulüne özgü olarak belirlenmiş 30 gün içerisinde dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten çok sonra yerel basında ihaleye ilişkin sözleşmenin 03/07/2019 tarihinde devredilmesine yönelik 03/06/2020 tarihinde yayınlanan habere istinaden 12/06/2020 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesine imkân bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekelerle davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava açma tarihinin başlangıcı olarak kendisi tarafından öğrenilme tarihinin esas alınması gerektiği, kendisi tarafından başka suretle öğrenilmesinin mümkün olmadığı, aksi durumda mahkemeye erişim hakkının ihlâl edilmiş olacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesi kararının hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, İzmir Büyükşehir Belediyesi Üst Yapı Yapım İhaleleri Şube Müdürlüğü'nce gerçekleştirilen ... ihale kayıt numaralı "İzmir Opera Binası Yapılması" ihalesinin belli şirketler öngörülerek gerçekleştirildiği, ihalenin üzerine kaldığı konsorsiyumun taraflarından yabancı menşeili şirketin daha sonra sözleşme devri yoluna gittiği, bu durumun ihale şartlarını sağlamak adına ihaleye konsorsiyum ile girildiğinin kanıtı olduğu, rekabetsiz ihale uygulamalarının kamu alımlarını daha pahalı ve gayri ekonomik hâle getirdiği, ihale sürecindeki uygulamalar ile eşit işlem ilkesinin ihlal edildiği, daha sonra konsorsiyumdan çekilen şirketin uzmanlık alanları düşünüldüğünde sözleşmeden çekilmesi sonrasında ihale üzerine kalan şirketin yapım işinde aranan özel şartı kaybettiği, özel şartı kaybeden bu şirket tarafından teklif veren diğer şirketlerden 102 milyon Türk Lirası daha yüksek fiyata işi üstlendiği, bu durumun kamusal zarara neden olduğu, ihalede aranan şartların teklif verenler arasında açık bir fark yaratarak belirli kişilere menfaat sağlamak amacıyla kabul edildiği, ihale konusu yapım işine 25/09/2018 tarihinde başlandığı ancak inşaatın hâla temel seviyesinde olduğu ileri sürülerek iptali istenilmektedir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
Davalı idarenin 14/07/2020 tarihinde İdare Mahkemesi kaydına alınan savunma dilekçesinde, davanın öncelikle görev yönünden reddine karar verilmesi gerektiği itirazında bulunulmuş ancak Mahkeme'ce bu konuda herhangi bir işlem yapılmamıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2247 sayılı Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluş ve İşleyişi Hakkında Kanun'un "Olumlu görev uyuşmazlığı çıkarma" başlıklı 10. maddesinde, "Görev uyuşmazlığı çıkarma; adlî ve idarî bir yargı merciinde açılmış olan davada ileri sürülen görev itirazının reddi üzerine ilgili Başsavcı veya Başkanunsözcüsü tarafından görev konusunun incelenmesinin Uyuşmazlık Mahkemesi'nden istenmesidir. Yetkili Başsavcı veya Başkanunsözcüsünün Uyuşmazlık Mahkemesi'nden istekte bulunabilmesi için, görev itirazının, hukuk mahkemelerinde en geç birinci oturumda, idarî yargı yerlerinde de dilekçe ve savunma evresi tamamlanmadan yapılmış olması ve yargı yerlerinin de kendilerinin görevli olduklarına karar vermiş bulunmaları şarttır. ..."; "Yargı merciince yapılacak işlemler" başlıklı 12. maddesinde, "Görev itirazında bulunan kişi veya makam, itirazın reddine ilişkin kararın verildiği tarihten, şayet bu kararın tebliği gerekiyorsa tebliğ tarihinden, itiraz yolu açık bulunan ceza davalarında ise ret kararının kesinleştiği tarihten başlayarak onbeş gün içinde, uyuşmazlık çıkarılmasını istemeye yetkili makama sunulmak üzere iki nüsha dilekçeyi itirazı reddeden yargı merciine verir. Bu yargı mercii, dilekçenin bir nüshasını ve varsa eklerini yedi gün içinde cevabını bildirmesi için diğer tarafa tebliğ eder. Tebligat yapılan taraf, süresi içinde bu yargı merciine cevabını bildirmezse, cevap vermekten vazgeçmiş sayılır. Yargı mercii, itiraz dilekçesi üzerine verdiği itirazı ret kararını kaldırarak görevsizlik kararı vermediği takdirde; yetkili makama sunulmak üzere kendisine verilen dilekçeyi, alınan cevabı ve görevsizlik itirazının reddine ilişkin kararını, dava dosyası muhtevasının onaylı örnekleriyle birlikte uyuşmazlık çıkarma isteminde bulunmaya yetkili makama gönderir. Bir davada uyuşmazlık çıkarılması için yalnız bir kez başvurulabilir." kurallarına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuatın değerlendirilmesinden, adli veya idari yargı mercilerinde açılan davalarda, görev itirazında bulunulması hâlinde, başkaca bir usuli işlem yapılmadan ve dosyanın esasına girilmeden, görev itirazı hakkında bir karar verilmesi ve itirazın reddedilmesi hâlinde bu kararın tebliğ edilerek görev itirazında bulunan kişi veya makama görev uyuşmazlığı çıkarma imkânı tanınması gerektiği açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, dava dilekçesinin davalı idareye 29/06/2020 tarihinde tebliğ edildiği, davalı idare tarafından verilen savunma dilekçesinin 29/06/2020 tarihinde İdare Mahkemesi kaydına alındığı, savunma dilekçesinde adli yargının görevli olduğu iddia edilerek görev itirazında bulunulduğu hâlde, İdare Mahkemesi'nce "görevlilik kararı" alınarak taraflara tebliğ edilmeden dosyanın esası hakkında karar verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, görev itirazında bulunulması hâlinde öncelikle 2247 sayılı Kanun hükümleri gereğince görev itirazının karara bağlanması, uyuşmazlığın görüşülüp çözümlenmesinde idari yargı yerinin görevli olduğu kanaatine varılıyorsa öncelikle İdare Mahkemesi'nce "görevlilik kararı" verilmesi, görevlilik kararının tebliği üzerine ilgilinin başvurusu üzerine yetkili makamca görev uyuşmazlığı çıkarılması hâlinde görev uyuşmazlığının sonucu beklenerek ya da uyuşmazlık çıkarılması için tanınan 15 günlük süre içinde uyuşmazlık çıkarılması için başvurulmaması hâlinde, anılan süre geçtikten sonra, uyuşmazlığın esasının görüşülmesi gerektiği; bakılan davada, davalı idare tarafından verilen savunma dilekçesinde görev itirazında bulunulduğu görüldüğünden, görev itirazı üzerine 2247 sayılı Kanun'da öngörülen süreç işletilmeden, başka bir anlatımla, görevlilik kararı verilmeden, İdare Mahkemesi'nce dosyanın esası hakkında karar verilmesinde usul hükümlerine uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 03/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.