Danıştay 8. Daire 2005/1806 Esas 2006/2360 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2005/1806
Karar No: 2006/2360
Temyiz İsteminde Bulunan : …
Vekili : …
Karşı Taraf : ….
Vekili : …
İstemin Özeti : Davacı şirkete ait … plakalı özel halk otobüsünün bir yıl içinde üç kez biletsiz yolcu taşımak fiilini işlemesi nedeniyle ruhsatının iptal edilmesine ilişkin … Ulaşım Koordinasyon Merkezi Genel Kurulunun 2.12.2003 gün ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada, 3030 sayılı Yasa ve Uygulama Yönetmeliği hükümleri uyarınca büyükşehir bütünlüğü içinde her türlü toplu taşımacılık hizmetlerini yürütmekle yetkili Büyükşehir Belediyesi yerine UKOME tarafından ruhsatın iptal edilmesine ilişkin işlemde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal eden ... İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; Büyükşehir Belediyesi içerisinde her türlü toplu taşıma ile ilgili kararlar alma yetkisinin UKOME'ne ait olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi … 'in Düşüncesi : Temyiz istemin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … 'nın Düşüncesi : Davacı şirkete ait … plakalı özel halk otobüsünün çalışma ruhsatının iptal edilmesine ilişkin Ulaşım Koordinasyon Merkezi Genel Kurulu kararını iptal eden idare mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
1580 sayılı Belediye Kanununun 19.maddesinin 5.bendinde, belediye hudutları içinde muayyen mıntıkalar arasında yolcu nakil vasıtası olarak otobüs işletmek belediyelere hak olarak verilmiş ve belediyelerin istemesi halinde inhisar tazammun etmemek şartıyla bunların işletilmesine ruhsat verebilecekleri kurala bağlanmış,3030 sayılı Kanunun 6.maddesinin (g) bendinde,büyükşehir dahilindeki toplu taşıma hizmetlerini yürütmek büyükşehir belediyelerine ait görevler arasında sayılmış, 7. maddesinin 6. fıkrası Büyükşehirlerde,şehrin ulaşım planına göre toplu taşıma araçlarının güzergah zaman ve bilet tarifelerini yapmaya ve uygulamaya Ulaşım Koordinasyon Merkezini yetkili kılmıştır.
… Büyükşehir Belediyesi Özel Halk Otobüsleri Yönetmeliğinin 5.maddesinde, … Büyükşehir Belediye sınırları içinde özel halk otobüslerinin çalıştırılması ve bunların hatları ve izleyecekleri güzergahların tespitinin UKOME Genel Kuruluna ait olduğu belirtilmiş, ruhsat iptali başlıklı 19.maddesinde ise,komisyon tarafından alınmış ruhsat iptali kararının UKOME'ye sunulacağı, UKOME'den ruhsat iptali kabul edildiği takdirde işletmelerin EGO'dan hiçbir hak talep edemeyeceği öngörülmüştür.
Yukarıda anılan Yasa ve yönetmelik hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden,özel halk otobüsleri ile ilgili ruhsat konusunda Büyükşehir Belediyesinin yetkili olduğu, yönetmelik hükmü ile bu yetkinin Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi Genel Kurulunca kullanılacağının öngörüldüğü anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirkete ait … plakalı özel halk otobüsünde 3.6.2003 tarihinde yapılan denetimde 12 kişiye bilet verilmediği nedeniyle 4.7.2003 tarihinde tebliğ edilen işlem ile para cezası verildiği, aynı otobüste 16.6.2003 tarihinde yapılan denetimde 11 kişiye bilet verilmediği gerekçesiyle 2.8.2003 tarihinde tebliğ edilen işlemle 15 gün park cezası uygulandığı, anılan otobüste 10.7.2003 tarihinde yapılan denetimde 20 adet toplama bilet tespit edilerek dava konusu işlemle ruhsatının iptal edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda yasa hükmüne uygun olarak düzenlenen yönetmelik hükmü uyarınca özel halk otobüslerinin ruhsatlarının verilmesi ve iptali konusunda UKOME'nin yetkili olduğu sonucuna varıldığından dava konusu işlemin UKOME'nin yetkisi bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davalı idarenin temyiz isteminin kabul edilerek idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Uyuşmazlık davacı şirkete ait özel halk otobüsü ruhsatının iptal edilmesine ilişkin işlemden doğmuştur.
Uyuşmazlık tarihinde yürürlükte bulunan 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun 6. maddesinin (g) bendinde, "Büyükşehir dahilindeki su, kanalizasyon, her nevi gaz, merkezi ısıtma ve toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek" Büyükşehir Belediyelerine ait görevler arasında sayılmış, anılan Kanunun 7. maddesininin altıncı fıkrasında da, " Ulaşım Koordinasyon Merkezi şehrin ulaşım planına göre toplu taşıma araçlarının güzergah, zaman ve bilet tarifelerini yapmaya ve bu tarifeleri uygulamaya yetkilidir. Bu işlemler yapılırken il trafik komisyonları ile gerekli koordinasyon sağlanır." kuralı yer almaktadır.
Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında 3030 sayılı Kanunun Uygulanması ile İlgili Yönetmeliğin "Toplu Taşıma" başlıklı 15. maddesinde de; "Büyükşehir bütünlüğü içinde her türlü toplu taşımacılık hizmetlerini yürütmek ve bu maksatla gereken kurum ve kuruluşlar meydana getirerek tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek hak ve yetkisi münhasıran Büyükşehir Belediyesince kullanılır" hükmü bulunmaktadır.
Öte yandan, 1580 sayılı Belediye Kanununun 19 ve 163. maddeleri ile 3030 sayılı Kanunun 7. maddesi uyarınca düzenlenen .. Büyükşehir Belediyesi Özel Halk Otobüsleri Yönetmeliğinin 5. maddesinde; … Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde özel halk otobüslerinin çalıştırılması ve bunların hatları ile izleyecekleri güzergahlarının tespiti yetkisinin UKOME Genel Kuruluna ait olduğu, "Ruhsat iptali" başlıklı 19. maddesinin son fıkrasında ise; komisyon tarafından alınacak ruhsat iptali kararlarının UKOME'ye sunulacağı ve UKOME 'den ruhsat iptali kabul edildiği takdirde işleticilerin herhangi bir hak talep edemeyeceği hüküm altına alınmıştır.
Metinleri yukarıda açıklanan mevzuatın birlikte değerlendirilmesinden, Büyükşehir Belediyesi içerisinde her türlü toplu taşımacılık hizmetlerinin yürütülmesi konusunda Büyükşehir Belediyesinin yetkili olduğu, Büyükşehir Belediyelerinin ise bu yetkinin kullanımı için kurum ve kuruluşlar meydana getirilebileceği görülmekte olup, Büyükşehir belediyelerinin yukarıda belirtilen yetkilerinin bir kısmının Ulaşım Koordinasyon Merkezi tarafından kullanılmasının da Yasanın amacına aykırı olmadığı sonucuna varılmıştır.
Şu hale göre, İdare Mahkemesinin davacının özel halk otobüsü işletme ruhsatının UKOME tarafından iptal edilmesinde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, ... İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine 06.06.2006 gününde oybirliği ile karar verildi.