Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/2142 Esas 2021/2225 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/2142
Karar No : 2021/2225

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …. Metal Madencilik Sanayi ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. ….
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ….. Kurumu
VEKİLİ : Av. ….
2- … Elektrik İletim Anonim Şirketi (TEİAŞ) Genel Müdürlüğü
VEKİLİ: Huk. Müş. Av. ….

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onüçüncü Dairesinin 18/02/2020 tarih ve E:2017/45, K:2020/522 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 30/07/2016 tarih ve 29786 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmeliğin 1. maddesiyle eklenen Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği'nin 7. maddesinin 2. fıkrasının, aynı maddeyle değiştirilen Yönetmeliğin 7. maddesinin 8. fıkrasındaki "iletim seviyesinden bağlı tüketiciler, bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarında ilk imzalanan anlaşma güçlerinin altına düşecek şekilde güç düşümü talebinde bulunamaz." ibaresinin, 5. maddesiyle eklenen aynı Yönetmeliğin Geçici 3. maddesinin ve söz konusu düzenleyici işleme bağlı olarak davacı şirket ile …. Genel Müdürlüğü arasında imzalanan yürürlükteki sistem kullanım anlaşmasının maksimum alış kapasitesi değerinin, bağlantı anlaşmasındaki güç değeri olan 100 MW olarak revize edilmesi gerektiğine ilişkin …. tarih ve ….. sayılı anılan Genel Müdürlük işleminin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onüçüncü Dairesinin 18/02/2020 tarih ve E:2017/45, K:2020/522 sayılı kararıyla;
Davalı idarelerin usule yönelik itirazı geçerli görülmemiş,
Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği'ne eklenen Geçici 3. maddeyle, sistem kullanım anlaşmalarında yer alan anlaşma güçleri, bağlantı anlaşmasındaki güç değerinden daha az olan tüketicilerin sistem kullanım anlaşma gücünü bağlantı anlaşmasındaki güce yükseltmeleri gerektiğinin öngörüldüğü, davacı şirketin de mevcut sistem kullanım anlaşmasındaki maksimum alış kapasitesi değerinin bağlantı anlaşmasında yer alan güç değeri olarak revize edilmesinin istenilmesi üzerine bu işlem ile dayanağı düzenleyici işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı;
6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun 8. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde, TEİAŞ'ın, kurulması öngörülen yeni iletim tesisleri için iletim yatırım planı yapmakla, yeni iletim tesislerini kurmak ve iletim sistemini elektrik enerjisi üretimi ve tedarikinde rekabet ortamına uygun şekilde işletmek ve gerektiğinde iletim sisteminde ikame ve kapasite artırımı yatırımı yapmakla; (e) bendinde, iletim sistemine bağlı veya bağlanacak olan serbest tüketiciler dâhil tüm sistem kullanıcılarına şebeke işleyişine ilişkin mevzuat hükümleri doğrultusunda eşit taraflar arasında ayrım gözetmeksizin iletim ve bağlantı hizmeti sunmakla görevli ve yükümlü olduğu; 17. maddesinin altıncı fıkrasının (b) bendinde, TEİAŞ tarafından hazırlanacak olan iletim tarifesinin; üretilen, ithal veya ihraç edilen elektrik enerjisinin iletim sistemi üzerinden naklinden yararlanan tüm kullanıcılara eşit taraflar arasında ayrım gözetmeksizin uygulanacak fiyatları, hükümleri ve şartları içerdiği, TEİAŞ’ın yapacağı şebeke yatırımlarının ve iletim ek ücretlerinin iletim tarifesinde yer aldığının kurala bağlandığı;
Dava konusu Yönetmelik değişikliğiyle, tüketicilerin bağlantı anlaşmasındaki güç değeri ile sistem kullanım anlaşmasında yer alan anlaşma gücünün aynı olması gerektiği, bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarında ilk imzalanan anlaşma gücünün düşürülemeyeceği, mevcut bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarındaki güç değerlerinin aynı olacak şekilde revize edilmemesi hâlinde tüketicilerin iletim sistemiyle bağlantısının kesileceği, tüketicilerin tercihine bağlı olarak ise iletim sisteminden ayrılabileceğinin kurala bağlandığı;
Tüketici konumundaki davacı şirketin ...Altın Madeni tesisi için imzaladığı 10/10/2012 tarihli bağlantı anlaşmasında maksimum alış kapasitesi 100 MW iken; 01/06/2016 tarihli iletim sistemi sistem kullanım anlaşmasında 1 MW; 31/08/2016 ve 20/10/2016 tarihli iletim sistemi sistem kullanım anlaşmalarında 16 MW; dava konusu işlemlere istinaden imzalanan 17/01/2017 tarihli iletim sistemi sistem kullanım anlaşmasında ise anlaşma gücünün bağlantı anlaşmasındaki maksimum alış kapasitesi değeri olarak revize edildiği;
Davacı şirketin, 100 MW güç değerinde kapasite ihtiyacı olacağı değerlendirmesiyle bağlantı anlaşması imzaladığı, ancak sistem kullanım anlaşmasındaki 16 MW'lık anlaşma gücü üzerinden iletim bedeli ödediği, bu durumun, yıllar itibarıyla iletim sisteminin büyüklüğü ve hangi tarife bölgesine ne kadar MW'lık yatırım yapılacağı gibi zaman içerisinde değişen koşullar çerçevesinde TEİAŞ'ın maliyet unsurlarını etkilediği gibi, emre amade tutulan boş kapasite nedeniyle de üreticilerin ve tüketicilerin yatırım tercihlerini etkilediği;
Tüketicilerin yatırım kararlarını verirken kendilerine tahsis edilecek kapasite miktarı üzerinden iletim bedeli ödemeleri gerektiğini, hukukî güvenlik ilkesinin unsuru olan öngörülebilirlik çerçevesinde bilmeleri gerektiği; zira, kapasite miktarının tahsisinin iletim hattının yeterliliğine bağlı olduğu, iletim sistemi kullanıcılarının tahsis edilen kapasite miktarlarını tam olarak kullanmamalarının iletim yatırımlarının atıl kalmasına neden olabileceği gibi, arz güvenliğinin sağlanmasında da sorun teşkil edebileceği, aksi bir kabul hâlinde ise, iletim tarifelerinin diğer kullanıcılar açısından daha yüksek belirlenmesine neden olacağı;
Kaldı ki, davacı şirketin imzaladığı bağlantı anlaşması ile sistem kullanım anlaşmalarında da, söz konusu anlaşmaların yürürlük tarihinden sonraki mevzuat değişikliklerinin taraflar için bağlayıcı olduğunun kurala bağlandığı;
Öte yandan, 01/06/2017 tarih ve 30083 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliğine eklenen Geçici 4. maddeyle, davacı şirketin 17/01/2017 tarihli sistem kullanım anlaşmasıyla revize edilen anlaşma gücü 50 MW'ın üzerinde olduğundan dolayı bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarındaki güç değerini 50 MW olarak yeniden revize etme imkânı tanındığı, başka bir anlatımla, davacı şirketin bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarındaki maksimum alış kapasitesinin 100 MW yerine 50 MW'da eşitleneceği;
Bu itibarla, yukarıda yapılan değerlendirmeler çerçevesinde, 6446 sayılı Kanun'un amacı ile emre amade kapasite tahsisi üzerinden iletim bedellerinin tüm piyasa katılımcılarına yansıtılması arasındaki mâkul dengenin, tüketiciler yönünden bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarındaki güç değerlerinin eşitlenmeye çalışılarak kurulduğu anlaşıldığından, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; dava konusu Yönetmelik düzenlemelerinin mevcut sözleşmeleri etkilediği ve geçmişe etkili olarak uygulandığı, kazanılmış haklarının ve haklı beklentilerinin korunmadığı, mevcut durumun arz güvenliğini tehlikeye düşürmediği, sözleşme özgürlüğüne müdahale edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Davalı idarelerden Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından, Danıştay Onüçüncü Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuş; TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından; davacının iddialarının aksine, kamu yararı gereği iletim sistemi yatırımlarının uzun vadeli planlama ve üretim-tüketim talep tahminleri mevcut taleplere göre planlanarak yapıldığı, davacı ile imzalanan sözleşmelerin davacının özgür iradesiyle beyan ettiği kapasiteye göre imzalandığı ve söz konusu kapasiteye ilişkin Genel Müdürlüklerinin bir zorlaması olmadığı, kazanılmış haklarının ihlal edildiği ve hukuki öngörülebilirlik ilkelerine aykırılık bulunduğu yönündeki iddiaların gerçeği yansıtmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ….'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Onüçüncü Dairesinin temyize konu 18/02/2020 tarih ve E:2017/45, K:2020/522 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kullanılmayan ….. TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. 04/11/2021 tarihinde, oybirliği ile kesin olarak karar verildi.