Danıştay 13. Daire 2021/4386 Esas 2021/3656 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/4386
Karar No:2021/3656

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR): 1- … Lojistik İnşaat Ticaret Ltd. Şti.
2- … Mühendislik Müşavirlik İnşaat Nakliye Temizlik
İthalat İhracat Sanayi Ticaret A.Ş.
3- … Elektrik ve İnşaat Malzemeleri Pazarlama Gıda
Nakliye Temizlik Hizmetleri Sanayi Ticaret Ltd. Şti.
(İş Ortaklığı)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

MÜDAHİL (DAVALI YANINDA): … Yapı İnşaat Metal Nakliye Madencilik Sanayi Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Karayolları 4. Bölge Müdürlüğünce 15/09/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Eskişehir-Sarıcakaya-Nallıhan İl Yolu Km: 2+500-41+855 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak davacı şirketler tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair Kamu İhale Kurulu'nun (Kurul) 31/03/2021 tarih ve 2021/UY.II-698 sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda;
Davacıların birinci iddiası yönünden; ihale komisyonu kararında dozer cinsi iş makinesine ait sundukları ruhsatta ilgili makinenin beygir gücünün yazılmadığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığının ifade edildiği, ancak anılan iş makinesine ilişkin noter onaylı ruhsat örneği, demirbaş defteri, demirbaş defterine kayıtlı olduğuna dair meslek mensubunca düzenlenmiş özel amaçlı rapor, kendi malı istenen makine parkı listesi ve ilgili makinenin teknik özelliklerini gösteren kataloğun sunulduğu, iş makinesinin beygir gücüne ilişkin bilgilerin tevsikinin söz konusu belgelerden yapılabileceği hususlarının ileri sürüldüğü;
İlgili mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemeleri çerçevesinde; idarece ihale konusu edilen iş kapsamında 1 adet en az 190 HP motor gücünde dozer cinsi makine için kendi malı olma şartının getirildiği, söz konusu iş ortaklığı tarafından ilgili makineye ilişkin beyan edilen ruhsatta bahse konu makinenin motor gücü bilgisinin bulunmadığı, söz konusu makineye ilişkin kataloğun ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmediği anlaşıldığı için davacı iş ortaklığının söz konusu iddiası yerinde görülmediğinden bahisle tesis edilen dava konusu işlemde bu iddia yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı;
Davacıların ikinci iddiası yönünden; ihale komisyonu kararında ihale konusu iş kapsamında isteklilerce kendi malı olarak sunulması istenen mekanik stabilizasyon plenti ve primer-sekonder konkasör grubu makinelerin tevsiki için sundukları belgelerin tüm sayfalarında "aslı gibidir" şerhinin ve söz konusu makineler için sundukları kapasite raporunda ilgili sicil memuru yerine anılan belgeyi imzalayan şahsın ad, soyad ve pozisyon bilgilerinin bulunmadığı gerekçeleriyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığının ifade edildiği, ancak söz konusu makinenin tevsiki için sundukları belgelerin ilk sayfalarında noter tarafından "aslı gibidir" şerhinin düşüldüğü, diğer sayfaların ise aynı yevmiye numarası ve tarih verilerek noter tarafından imzalanıp kaşelendiği, bu hâliyle belgelerin uygun kabul edilmesi gerektiği, diğer taraftan, açıklamaları kapsamında sundukları kapasite raporunda tespit edilen eksikliklerin tekliflerinin esasını etkileyecek nitelikte olmadığı, bu sebeple anılan raporu düzenleyen kurumdan eksik bilgilerin talep edilebileceği hususlarının ileri sürüldüğü;
Davacılar tarafından, idarece kendi malı olma şartı aranan 1 takım primer-sekonder konkasör grubu (en az 110 ton/saat kapasiteli) tevsiki için iş ortaklığının ortağı … İnş. Elek. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin sunduğu yeterlik bilgileri tablosunun “Makine, teçhizat ve diğer ekipmanın kendi malı olduğunu gösteren belgeler” başlıklı satırında Diyarbakır 3. Noterliği tarafından onaylanan … tarihli ve … yevmiye numaralı belgelerin ve Siirt Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenmiş … numaralı kapasite raporunun beyan edildiği, 17/12/2020 tarihinde anılan iş ortaklığınca idareye sunulan belgeler incelendiğinde; primer-sekonder konkasör grubu iş makinesine ilişkin bahse konu faturalar ile ilgili makinenin teknik kapasitesine ilişkin … Mak. San. Taah. Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş belgenin ve anılan makineye ait Siirt Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenmiş … tarih ve … numaralı kapasite raporunun sunulduğu, e-faturanın Diyarbakır 3. Noterliği tarafından … tarihinde … yevmiye numarası ile "İş bu suret aslına uygundur." şerhi düşülerek onayladığı, diğer iki fatura ve bahse konu makinenin teknik özelliklerine ilişkin sunulan belge üzerinde ise aynı tarih ve yevmiye numarası ile 1 adet kaşe ve imzanın yer aldığı, ancak söz konusu belgeler üzerinde ilgili belgelerin aslına uygunluğuna ilişkin herhangi bir şerhin bulunmadığı, bahse konu isteklice sunulan Siirt Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenmiş … tarih ve … numaralı kapasite raporu incelendiğinde; söz konusu raporu düzenleyerek ilk sayfasını raportör sıfatıyla imzalayan ilgili oda memuruna ait imza ile anılan şahsa ait “aslı gibidir” şerhi içeren kaşesi ile bahse konu raporun her sayfasında yer alan onaylama işleminde yer alan imzaların uyuşmadığı, bahse konu kaşenin yanında “Y.” ifadesine yer verildiği hususlarının tespit edildiği, yapılan tespitler çerçevesinde, davacılar tarafından sunulan kapasite raporunun yetkili şahıslar yerine başka bir şahıs tarafından onaylandığının anlaşıldığı, anılan belgeyi onaylayan şahsın yetkili olup olmadığının tespiti için ilgili belgeyi düzenleyen Siirt Ticaret ve Sanayi Odası ile yazışma yapılması gerekmesine rağmen, usul ekonomisi gereği yazışma yapılmasına gerek olmadığının davalı idare tarafından ifade edildiği;
Bu durumda, ilgili mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemeleri çerçevesinde, istekliler tarafından idareye sunulan belgelerin noterce onaylanmış örnekler olması hâlinde, söz konusu belgelerde, belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh bulunmasının zorunlu olduğunun hüküm altına alındığı, bu kapsamda anılan iş ortaklığı tarafından sunulan mekanik stabilizasyon plentine ilişkin teknik raporun Diyarbakır 3. Noterliği tarafından … tarihinde … yevmiye numarası ile imzalanıp mühürlendiği, ancak anılan belgenin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşımadığı anlaşıldığından, davacının söz konusu iddiasının yerinde görülmediğinden bahisle tesis edilen dava konusu işlemde bu iddia yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı;
Davacıların üçüncü iddiası yönünden; iş ortaklığı tarafından S6, T1, T6 ve U1 iş kalemlerinde yer alan “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (2½ yd³)” girdisi için amortismana dayalı açıklama yapıldığı, kendi malı olma şartı aranan makineleri tevsik etmek üzere sunduğu belgeler incelendiğinde; ihale konusu işte kullanılacak olan ekskavatör cinsi makineye ait ruhsatta ve ilgili meslek mensubu tarafından imzalanıp kaşelenmiş kendi malı istenen makine parkı listesinde söz konusu makinenin motor gücünün 270 BG olarak belirtildiğinin ileri sürüldüğü;
Yapılan tespitler çerçevesinde, davacılar tarafından idareye sunulan ekskavatör tipi makineye ait ruhsatta motor gücünün 270 BG olarak belirtildiği, anılan açıklamaya konu analizde yer alan “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (2½ yd³)” girdisinin amortismana dayalı olarak açıklandığı, kendi malı olan ekskavatör tipi makineye ait ruhsatta motor gücünün 270 BG olduğu ve bu haliyle amortismana konu edilen makine ile analiz girdisindeki makinenin beygir gücü bakımından teknik yönden uygun olmadığı sonucuna varıldığından, davacının bu iddiasının da yerinde görülmeyerek başvurunun reddine dair dava konusu işlemde bu iddia yönünden de hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, 1 adet dozerin motor gücünün 215 HP olduğunu gösteren SMMM raporu ve "Kendi Malı Makine Parkı Listesi"nde yer alan bilgiler çerçevesinde motor gücüne ilişkin yeterlik kriterinin hukuka uygun şekilde tevsik edildiği, kendi malı makine parkı listesi ekinde sunulan ruhsatın tek başına teknik özelliği tevsik etmek üzere sunulması gereken bir belge olmadığı, ayrıca, söz konusu ruhsat ile "Kendi Malı Makine Parkı Listesi" ve demirbaş defterine ilişkin SMMM raporu arasında, dozerin beygir gücüne yönelik herhangi bir uyumsuzluk ya da farklılık olmadığı, kataloğun yeterlik kriterini tevsik etmek üzere sunulması zorunlu belge olarak düzenlenmediği, dolayısıyla yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmesinin ve idareye sunulmasının gerekmediği, dozere ilişkin ruhsatta motor gücü bilgisi bulunmadığından ve yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmesi ve idareye sunulması gerekmeyen dozere ait katalog yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmediğinden, dozerin motor gücünün tevsik edilmediği gerekçesiyle teklifin değerlendirme dışı bırakılmasında hukuka uygunluk bulunmadığı, İdari Şartname'de sunulması zorunlu belge olarak düzenlenmeyen belgelerin, hiç sunulmamış ya da usulüne aykırı şekilde sunulmuş olması herhangi bir önem arz etmediğinden, İdari Şartname'de sunulması zorunlu belge olarak düzenlenmeyen faturalar ile üretici ya da satıcından alınan teknik belgelerin, sunuluş şekli bakımından uygun olmadığı gerekçe gösterilerek teklifin değerlendirme dışı bırakılmasının mümkün olmadığı, davalı idarenin "aslı gibidir" şerhinin bazı sayfalarda bulunmamasını teklifin değerlendirme dışı bırakılma sebebi olarak gördüğü, halbuki onaylama işlemlerine konu belgeler arasında "aslı gibidir" şerhinin yer aldığı birer sayfa olduğundan, bu durumun aynı yevmiye numarasına sahip diğer sayfalar için de aynı işlemin yapıldığı anlamına geldiği, noterlik işleminin bütünlüğünün belgelerin içeriği ile ilgili değil, belgeler üzerinde yer alan noterlik işleminin yevmiye numarası ile tespit edildiği, 1 takım Primer-Sekonder konkasör grubu için sunduğu Siirt Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenmiş kapasite raporunun, yetkili şahsın isminin yanına "Y." ibaresi yazılmak suretiyle başka bir kişi tarafından imzalandığından bahisle teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının yerinde olmadığı, 3. iddia aşırı düşük teklif açıklaması ile ilgili olmasına rağmen, iş ortaklığının bu aşamada sunduğu belgeler yerine, İdari Şartname'nin 7.5.5. maddesinde düzenlenen kendi malı olma şartına ilişkin olarak teklifi kapsamında sunduğu belgelerin dikkate alındığı, halbuki, İdari Şartname'nin 7.5.5. maddesi uyarınca, isteklilerin kendi malı olması şartı getirilen 1 adet ekskavatörün en az 210 hp gücünde olması gerekirken, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında isteklilerce açıklanması gereken S6, T1, T6 ve U1 numaralı iş kalemlerine ait analiz girdileri arasında yer alan ekskavatörün en az veya en fazla değil, sadece 210 hp gücünde olması gerektiği, bu çerçevede, teklif kapsamında İdari Şartname'de öngörülen kendi malı olma şartını karşılamak üzere 270 hp gücündeki … plakalı ekskavatöre ilişkin belgeler sunulurken, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ise 210 hp gücündeki … plakalı ekskavatöre ilişkin ruhsat ve SMMM raporunun sunulduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, ihale konusu iş kapsamında 1 adet en az 190 HP motor gücünde dozer cinsi makine için kendi malı olma şartının getirildiği, davacı iş ortaklığı tarafından ilgili makineye ilişkin beyan edilen ruhsatta makinenin motor gücü bilgisinin bulunmadığı, söz konusu makineye ilişkin kataloğun ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmediği, ilgili mevzuat hükümleri ve ihale dokümanı düzenlemeleri çerçevesinde davacının açıklamasının uygun görülmemesi işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı, istekliler tarafından idareye sunulan belgelerin noterce onaylanmış örnekler olması hâlinde, söz konusu belgelerde, belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh bulunmasının zorunlu olduğu, bu kapsamda iş ortaklığı tarafından sunulan mekanik stabilizasyon plentine ilişkin teknik raporun Diyarbakır 3. Noterliği tarafından … tarihinde … yevmiye numarası ile imzalanıp mühürlendiğinin anlaşıldığı, ancak anılan belgenin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşımadığı, isteklinin kendi malı olma şartının tevsiki için idareye sunduğu her bir belgenin birbirinden ayrı değerlendirilerek söz konusu belgelerin her birinin, belgelerin sunuluş şekline uygun olması gerektiği, ilgili makineye ait faturada belgenin aslına uygunluğuna ilişkin şerhin bulunmasının, aynı tarih ve yevmiye numarası ile onaylanmış olsa da “aslı gibidir” şerhi taşımayan ve söz konusu fatura ile bütünlük ilişkisi olmayan diğer belgelerin de usulüne uygun sunulduğu sonucunu doğurmayacağı, davacı iş ortaklığı tarafından sunulan kapasite raporunun yetkili şahıslar yerine başka bir şahıs tarafından onaylandığının anlaşıldığı, belgeyi onaylayan şahsın yetkili olup olmadığının tespiti için ilgili belgeyi düzenleyen Oda ile yazışma yapılması gerektiği anlaşmakla birlikte, rapor kapsamında yapılan değerlendirmeler sonucunda davacı iş ortaklığının aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmadığından usul ekonomisi gereği yazışma yapılmasına gerek olmadığı sonucuna ulaşıldığı, davacı iş ortaklığı tarafından idareye sunulan ekskavatör tipi makineye ait ruhsatta motor gücünün 270 BG olarak belirtildiği, anılan açıklamaya konu analizde yer alan “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (2½ yd³)” girdisinin amortismana dayalı olarak açıklandığı, kendi malı olan ekskavatör tipi makineye ait ruhsatta motor gücünün 270 BG olduğu ve bu hâliyle amortismana konu edilen makine ile analiz girdisindeki makinenin beygir gücü bakımından teknik yönden uygun olmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Müdahil (davalı yanında) tarafından, dava konusu Kurul kararının mevzuata uygun olup, sonucu itibarıyla davacı iş ortaklığının teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında hukuka aykırılık bulunmadığı, dozere ait katoloğun isteklinin kendi malı dozere ait teknik özellikleri yansıtmadığı, ihale aşamasında beyan edilmeyen bilginin sonradan ikmal edilmesinin mümkün olmadığı, Noter tarafından ilk sayfaya verilen "aslı gibidir” şerhinin aynı tarih ve sayı ile basılan diğer evraklar için de geçerli olabilmesi için belgelerin silsile hâlinde birbirini takip etmesi gerektiği, amortisman hesabının hatalı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:


İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Karayolları 4. Bölge Müdürlüğünce 15/09/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Eskişehir - Sarıcakaya - Nallıhan İl Yolu Km: 2+500-41+855 Arası Toprak Tesviye, Sanat Yapıları ve Üstyapı Yapım İşi” ihalesi davalı yanında müdahil üzerinde kalmıştır.
Söz konusu ihaleye ilişkin olarak, aşırı düşük teklif açıklamaları reddedilen davacı iş ortaklığı tarafından 15/01/2021 tarihinde yapılan şikâyet başvurusunun idarenin 26/01/2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine … tarih ve … sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 04/02/2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, düşük teklif açıklamalarının uygun bulunması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak yapılan inceleme neticesinde, davacıların itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair 31/03/2021 tarih ve 2021/UY.II-698 sayılı Kurul kararı alınmıştır.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38. maddesinde, “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister."; "İhalelere yönelik başvurular" başlıklı 54. maddesinin 1. fıkrasında, "İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanun'da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler."; "Kuruma itirazen şikâyet başvurusu" başlıklı 56. maddesinde ise, "İdareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55'inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hâllerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilir. (...) İdareler hukukî durumda değişiklik yaratan Kurul kararlarının gerektirdiği işlemleri ivedilikle yerine getirmek zorundadır." kuralları yer almıştır.
Davaya konu ihale ilan tarihinde yürürlükte bulunan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31. maddesinde, “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur.
(2) Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez. Ancak, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesinin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde, Gazete idaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdır” şeklinde onaylanarak verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri veya bunların noter onaylı suretleri de kabul edilir.”; “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41. maddesinde ise, “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır.
(2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.
(3) Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.
(4) Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.
(5) İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır. Konsorsiyumda, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ilişkin belgeler her bir ortağın kendi kısmı göz önünde bulundurularak ortaklardan ayrı ayrı istenir ve değerlendirilir. ..."; “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60. maddesinde, “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir. ...” kuralları yer almaktadır.
Davaya konu ihale ilan tarihinde yürürlükte bulunan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45. maddesinde, “... İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler vb.dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (.../.../...) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir. ...
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır. ...” açıklamasına yer verilmiştir.
Davaya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7.5.5. maddesinde, “1-1 Adet titreşimli silindir (En az 9 ton statik ağırlıkta ) (Toprak Silindiri) isteklinin kendi malı olacaktır.
2-1 Adet Ekskavatör (En az 210 Hp gücünde) isteklinin kendi malı olacaktır.
3-1 Adet Dozer (En az 190 HP gücünde ) isteklinin kendi malı olacaktır.
4-1 Adet Mekanik Stabilizasyon Plenti (En az 400 Ton/Saat kapasiteli) (İlgili sanayi odası tarafından düzenlenmiş geçerlilik tarihi uygun kapasite raporlu) isteklinin kendi malı olacaktır.
5-1 takım Primer-Sekonder konkasör grubu (En az 110 Ton/Saat kapasiteli) (ilgili sanayi odası tarafından düzenlenmiş geçerlilik tarihi uygun kapasite raporlu) isteklinin kendi malı olacaktır.
Kendi malı makine, teçhizat ve diğer ekipmanlara ilişkin belgeler;
Adayın veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya e-teklifleri kapsamında beyan edilmesi zorunludur.
Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesisi, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı: ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tesvik edeceklerdir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.
Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır.
İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır.
Kendi malı olarak istenilen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik özelliklerini tereddüde mahal vermeyecek şekilde belirterek, bu şartnamenin 48.3 üncü maddesinde istenilen “Kendi Malı İstenilen Makine Parkı Listesi” istekliler tarafından düzenlenecektir. E-teklifleri kapsamında beyan edilen Kendi Malı Makine Parkı Listesi'ne ait bilgi veya belgelerin tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında idarece talep edilmesi durumunda sunulması zorunludur.”, "Belgelerin sunuluş şekli" başlıklı 7.9. maddesinde, "7.9.1. İdarece talep edilmesi halinde istekliler tarafından, e-teklifleri kapsamında beyan edilen bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak teyit edilemeyenler ekleri ile birlikte bu maddede düzenlenen şekil kurallarına uygun olarak sunulur.
7.9.2. İstekliler, bu madde kapsamında idarece talep edilen belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini vermek zorundadır. Ancak, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesinin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde Gazete idaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca "aslının aynıdır" şeklinde onaylanarak isteklilere verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri ile bunların noter onaylı suretleri de kabul edilecektir.
7.9.3. Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile "ibraz edilenin aynıdır" veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmeyecektir.
7.9.4. İstekliler, istenen belgelerin aslı yerine belgelerin tesliminden önce İdare tarafından "aslı idarece görülmüştür" veya bu anlama gelecek şekilde şerh düşülen suretlerini sunabilirler. …” kurallarına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
1) Davacıların birinci iddiası yönünden;
Davacılar tarafından, dozer cinsi iş makinesine ait sundukları ruhsatta ilgili makinenin beygir gücünün yazılmadığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığı, ancak anılan iş makinesine ilişkin noter onaylı ruhsat örneği, demirbaş defteri, demirbaş defterine kayıtlı olduğuna dair meslek mensubunca düzenlenmiş özel amaçlı rapor, kendi malı istenen makine parkı listesi ve ilgili makinenin teknik özelliklerini gösteren kataloğun sunulduğu, buna göre, iş makinesinin beygir gücüne ilişkin bilgilerin tevsikinin söz konusu belgelerden yapılabileceği iddia edilmiştir.
Kurul'ca yapılan inceleme sonucunda, "İdarece kendi malı olması istenen 1 adet dozer (en az 190 HP gücünde) cinsi iş makinesinin tevsiki için anılan iş ortaklığının özel ortağı … İnş. Elek. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin sunduğu yeterlik bilgileri tablosunun “Makine, teçhizat ve diğer ekipmanın kendi malı olduğunu gösteren belgeler” başlıklı satırında T.C. Diyarbakır 3. Noterliği tarafından düzenlenen … tarihli ve …yevmiye numaralı ruhsatın ve söz konusu yeterlik bilgileri tablosunun “Diğer belgeler” başlıklı satırında ise anılan iş makinesine ilişkin ilgili meslek mensubu tarafından onaylanan makinenin demirbaş kayıt defterine kayıtlı olduğuna dair raporun ve söz konusu iş makinesinin de yer aldığı meslek mensubunca imzalanıp kaşelenmiş kendi malı istenen makine parkı listesinin beyan edildiği, bahse konu belgelerin 17/12/2020 tarihinde idareye sunulduğu, idareye sunulan belgeler arasında …marka … model paletli dozer iş makinesine ait kataloğun da yer aldığı, ancak söz konusu belgenin yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmediği" hususlarının tespit edildiğinden bahisle idarece ihale konusu edilen iş kapsamında 1 adet en az 190 HP motor gücünde dozer cinsi makine için kendi malı olma şartının getirildiği, davacı iş ortaklığı tarafından ilgili makineye ilişkin beyan edilen ruhsatta bahse konu makinenin motor gücü bilgisinin bulunmadığı, söz konusu makineye ilişkin kataloğun ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmediği anlaşıldığından davacıların birinci iddiası yerinde bulunmamış, Mahkemece de aynı gerekçelerle davacıların söz konusu iddiası yerinde görülmediğinden dava konusu işlemde bu iddia yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca aday veya isteklinin kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edileceği açıktır. Bu kapsamda davacılar tarafından, idarece kendi malı olması istenen 1 adet dozer (en az 190 HP gücünde) cinsi iş makinesinin tevsiki için anılan iş makinesine ilişkin noter onaylı ruhsat örneğinin, anılan iş makinesine ilişkin ilgili meslek mensubu tarafından onaylanan makinenin demirbaş defterine kayıtlı olduğuna dair meslek mensubunca düzenlenmiş özel amaçlı raporun, söz konusu iş makinesinin de yer aldığı meslek mensubunca imzalanıp kaşelenmiş kendi malı istenen makine parkı listesinin ve ilgili makinenin teknik özelliklerini gösteren kataloğun sunulduğu sabittir. Davalı idarece davacı iş ortaklığı tarafından ilgili makineye ilişkin beyan edilen ruhsatta bahse konu makinenin motor gücü bilgisinin bulunmadığı, söz konusu makineye ilişkin kataloğun ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmediğinin anlaşıldığından bahisle itirazen şikâyet başvurusu reddedilmiş ise de, sunulduğu dava konusu Kurul kararı ile de sabit olan diğer belgeler yönünden bir değerlendirme yapılmadığından, Kurul tarafından eksik incelemeye dayalı olarak verilen kararın işbu iddiaya ilişkin kısmında hukuka uygunluk görülmemiştir.
2) Davacıların ikinci iddiası yönünden;
Davacılar tarafından, ihale konusu iş kapsamında isteklilerce kendi malı olarak sunulması istenen mekanik stabilizasyon plenti ve primer-sekonder konkasör grubu makinelerin tevsiki için sundukları belgelerin tüm sayfalarında “aslı gibidir” şerhinin ve söz konusu makineler için sundukları kapasite raporunda ilgili sicil memuru yerine anılan belgeyi imzalayan şahsın ad, soyad ve pozisyon bilgilerinin bulunmadığı gerekçeleriyle aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun bulunmadığı, ancak söz konusu makinenin tevsiki için sundukları belgelerin ilk sayfalarında noter tarafından "aslı gibidir" şerhinin düşüldüğü, diğer sayfaların ise aynı yevmiye numarası ve tarih verilerek noter tarafından imzalanıp kaşelendiği, bu hâliyle belgelerin uygun kabul edilmesi gerektiği, diğer taraftan, açıklamaları kapsamında sundukları kapasite raporunda tespit edilen eksikliklerin tekliflerinin esasını etkileyecek nitelikte olmadığı, bu sebeple anılan raporu düzenleyen kurumdan eksik bilgilerin talep edilebileceği iddia edilmiştir.
Kurul'ca yapılan inceleme sonucunda, "İdarece kendi malı olma şartı aranan 1 adet mekanik stabilizasyon plenti (en az 400 ton/saat kapasiteli) cinsi iş makinesinin tevsiki için anılan iş ortaklığının ortağı … İnş. Elek. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin sunduğu yeterlik bilgileri tablosunun “Makine, teçhizat ve diğer ekipmanın kendi malı olduğunu gösteren belgeler” başlıklı satırında mekanik stabilizasyon plentine ilişkin T.C. Diyarbakır 3. Noterliği tarafından onaylanan … tarihli ve … yevmiye numaralı belgelerin beyan edildiği, 17/12/2020 tarihinde anılan İş Ortaklığınca idareye sunulan belgeler incelendiğinde; mekanik stabilizasyon plentine ilişkin bahse konu tarihli ve yevmiye numaralı e-faturanın ve teknik raporun sunulduğu, e-fatura üzerinde Diyarbakır 3. Noterliği tarafından … tarihi ve … yevmiye numarası ile “İş bu suret aslına uygundur ” şerhinin bulunduğu, anılan makineye ilişkin sunulan teknik raporda aynı tarih ve yevmiye numarası ile 1 adet kaşenin yer aldığı, ancak sunulan belge üzerinde ilgili belgenin aslına uygunluğuna ilişkin herhangi bir şerhin bulunmadığı;
Anılan İş Ortaklığı tarafından idarece kendi malı olma şartı aranan 1 takım primer-sekonder konkasör grubu (en az 110 ton/saat kapasiteli) tevsiki için iş ortaklığının ortağı … İnş. Elek. Nak. İş Mak. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin sunduğu yeterlik bilgileri tablosunun “Makine, teçhizat ve diğer ekipmanın kendi malı olduğunu gösteren belgeler” başlıklı satırında Diyarbakır 3. Noterliği tarafından onaylanan … tarihli ve … yevmiye numaralı belgelerin ve Siirt Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenmiş …5 numaralı kapasite raporunun beyan edildiği, 17/12/2020 tarihinde anılan İş Ortaklığınca idareye sunulan belgeler incelendiğinde; primer-sekonder konkasör grubu iş makinesine ilişkin bahse konu tarihli ve yevmiye numaralı faturalar ile ilgili makinenin teknik kapasitesine ilişkin … Mak. San. Taah. Tic. A.Ş. tarafından düzenlenmiş belgenin ve anılan makineye ait Siirt Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenmiş … tarihli ve … numaralı kapasite raporunun sunulduğu, e-faturanın Diyarbakır 3. Noterliği tarafından … tarihinde … yevmiye numarası ile “İş bu suret aslına uygundur ” şerhi düşülerek onayladığı, diğer iki fatura ve bahse konu makinenin teknik özelliklerine ilişkin sunulan belge üzerinde ise aynı tarih ve yevmiye numarası ile 1 adet kaşe ve imzanın yer aldığı ancak söz konusu belgeler üzerinde ilgili belgelerin aslına uygunluğuna ilişkin herhangi bir şerhin bulunmadığı;
Bahse konu isteklice sunulan Siirt Ticaret ve Sanayi Odası tarafından düzenlenmiş … tarihli ve … numaralı kapasite raporu incelendiğinde, söz konusu raporu düzenleyerek ilk sayfasını raportör sıfatıyla imzalayan ilgili oda memuruna ait imza ile anılan şahsa ait “aslı gibidir” şerhi içeren kaşesi ile bahse konu raporun her sayfasında yer alan onaylama işleminde yer alan imzaların uyuşmadığı, bahse konu kaşenin yanında “Y.” ifadesine yer verildiği tespit edilmiştir.
Yapılan tespitler çerçevesinde; bahse konu istekli tarafından sunulan kapasite raporunun yetkili şahıslar yerine başka bir şahıs tarafından onaylandığının anlaşıldığı, anılan belgeyi onaylayan şahsın yetkili olup olmadığının tespiti için ilgili belgeyi düzenleyen Siirt Ticaret ve Sanayi Odası ile yazışma yapılması gerektiği anlaşmakla birlikte, rapor kapsamında yapılan değerlendirmeler sonucunda başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunmadığından; usul ekonomisi gereği yazışma yapılmasına gerek olmadığı" yönünde karar verilmiştir. Kurul tarafından yapılan değerlendirmede, idareye sunulan belgelerin noterce onaylanmış örnekler olması hâlinde, söz konusu belgelerde, aslına uygun olduğunu belirten bir şerh bulunmasının zorunlu olduğunun belirtildiği, bu kapsamda anılan iş ortaklığı tarafından sunulan mekanik stabilizasyon plentine ilişkin teknik raporun Diyarbakır 3. Noterliği tarafından ... tarihinde ... yevmiye numarası ile imzalanıp mühürlendiğinin anlaşıldığı, ancak anılan belgenin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşımadığı, isteklinin kendi malı olma şartının tevsiki için idareye sunduğu her bir belgenin birbirinden ayrı değerlendirilerek söz konusu belgelerin her birinin, belgelerin sunuluş şekline uygun olması gerektiği, bu kapsamda aynı tarih ve yevmiye numarası ile anılan noterce onaylanan ilgili makineye ait faturada belgenin aslına uygunluğuna ilişkin şerhin bulunmasının, söz konusu fatura ile bütünlük ilişkisi olmayan diğer belgelerin, “aslı gibidir” şerhi taşımadan mevzuat hükümleri gereği aranan belgelerin sunuluş şekline uygun olduğu sonucunu doğurmayacağından davacıların ikinci iddiası yerinde bulunmamıştır.
Davacıların kendi malı olarak sunulması istenen mekanik stabilizasyon plenti ve primer-sekonder konkasör grubu makinelerin tevsiki için sundukları dosya içeriğindeki belge örneklerinin incelenmesi neticesinde, mekanik stabilizasyon plentine ilişkin olarak Diyarbakır 3. Noterliğince … tarih ve … yevmiye sayısı ile onaylı 1 adet fatura ile 3 sayfalık teknik raporun sunulduğu, Noterlik bilgilerini (unvan, adres, telefon) içeren kaşe ile "İş bu suret aslına uygundur." şerhini ve "Diyarbakır 3. Noteri ... Yerine ... Başkatip ..." ifadesini içeren kaşenin sadece sıralamada ilk sayfa olan fatura üzerinde yer aldığı, aynı tarih ve aynı yevmiye numarası ile mühür ve imzanın ise tüm sayfalarda yer aldığı; primer-sekonder konkasör grubu makineye ilişkin olarak Diyarbakır 3. Noterliğince … tarih ve … yevmiye sayısı ile onaylı 1 adet finansal kiralama mülkiyet devri faturası, 1 adet proforma fatura, 3 sayfalık teknik rapor ile 1 adet kapalı sisteme çevrildiğine dair faturanın sunulduğu, Noterlik bilgilerini (unvan, adres, telefon) içeren kaşe ile "İş bu suret aslına uygundur." şerhini ve "Diyarbakır 3. Noteri ... Yerine ... Başkatip ..." ifadesini içeren kaşenin sadece sıralamada ilk sayfa olan finansal kiralama mülkiyet devri faturası üzerinde yer aldığı, aynı tarih ve aynı yevmiye numarası ile mühür ve imzanın ise tüm sayfalarda yer aldığı görülmüştür.
Bu kapsamda, kendi malı olarak sunulması istenen mekanik stabilizasyon plenti ve primer-sekonder konkasör grubu makinelerin tevsiki için davacılar tarafından sunulan her bir makine için ayrı ayrı olmak üzere aynı tarih ve aynı yevmiye numaralı Noter onaylı belgelerin sadece ilk sayfalarında "aslı gibidir" şerhinin bulunmasının söz konusu onayın aynı tarih ve aynı yevmiye numaralı ekli diğer sayfaların da aslına uygun şekilde onaylanmış olduğu anlamına gelip gelmediği, bu şekilde tasdikli suretlerin dayanağının olup olmadığı, uygulamada ihale dosyaları kapsamında idarelere sunulacak belgelerin Noterler tarafından onaylanmasına ilişkin olarak özel bir düzenleme veya uygulama/uygulama birliği olup olmadığı konusunda Türkiye Noterler Birliği ile yazışma yapılarak mezkur belgelerin geçerliğinin tespit edilebileceği sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer taraftan, söz konusu makineler için sunulan kapasite raporunda ilgili sicil memuru yerine anılan belgeyi imzalayan şahsın ad, soyad ve pozisyon bilgilerinin bulunmadığı yönündeki tespite ilişkin olarak, Kurul'ca anılan belgeyi onaylayan şahsın yetkili olup olmadığının tespiti için ilgili belgeyi düzenleyen Siirt Ticaret ve Sanayi Odası ile yazışma yapılması gerektiğinden ve Kurul'ca, bu iki hususta eksik inceleme sonucunda karar verildiği anlaşıldığından, kararın işbu iddiaya ilişkin kısmında da hukuka uygunluk görülmemiştir.
3) Davacıların üçüncü (itirazen şikâyet dilekçesindeki altıncı) iddiası yönünden;
Davacılar tarafından, aşırı düşük teklif açıklamalarında “ekskavatör ve dragline cinsi makinalar 210 HP (2½ yd³)” girdisi için amortisman hesabı yapıldığı, ancak idarece internetten yapılan incelemede … model … tipi makinenin gücünün 206 HP olduğunun anlaşıldığından bahisle anılan makinelere ilişkin açıklamanın uygun bulunmadığı, ancak aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, amortisman hesabı yapılan … model … tipi ekskavatör ve dragline tipi makinenin kendilerine ait olduğunu gösteren ruhsat, demirbaş defteri ve meslek mensubu tarafından düzenlenmiş özel amaçlı raporların sunulduğu, sunulan noter onaylı ruhsat ve meslek mensubu onaylı özel amaçlı raporda aracın 210 HP olduğunun resmî olarak ifade edildiği, idarece ilgili makineye ilişkin internette bulunan tablonun yan tarafında “+/- değer’ ibaresinin bulunduğu, makinenin model yılına göre farklılıklar olabileceği, makineye ait sunulan ruhsatta ilgili makinenin 2010 model ve 210 HP olarak net bir şekilde düzenlendiği, ayrıca 2010 model ve 210 HP motor gücüne sahip … model … tipi ekskavatör ve dragline tipi makine için anılan markanın Türkiye distribütörlüğünden alınan teknik belgede de makinenin 210 HP motor gücüne sahip olduğunun ifade edildiği, bu nedenle, anılan makineye ait amortisman hesabının uygun kabul edilmesi gerektiği iddia edilmiştir.
Kurul'ca yapılan inceleme sonucunda, "Anılan iş ortaklığı tarafından S6, T1, T6 ve U1 iş kalemlerinde yer alan “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (2½ yd³)” girdisi için amortismana dayalı açıklama yapıldığı, kendi malı olma şartı aranan makineleri tevsik etmek üzere sunduğu belgeler incelendiğinde; ihale konusu işte kullanılacak olan ekskavatör cinsi makineye ait ruhsatta ve ilgili meslek mensubu tarafından imzalanıp kaşelenmiş kendi malı istenen makine parkı listesinde söz konusu makinenin motor gücünün 270 BG olarak ifade edildiği, ... , Yapılan tespitler çerçevesinde; istekli tarafından idareye sunulan ekskavatör tipi makineye ait ruhsatta motor gücünün 270 BG olarak belirtildiği, anılan açıklamaya konu analizde yer alan “Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2yd3)” girdisinin amortismana dayalı olarak açıklandığı, kendi malı olan ekskavatör tipi makineye ait ruhsatta motor gücünün 270 BG olduğu ve bu haliyle amortismana konu edilen makine ile analiz girdisindeki makinenin beygir gücü bakımından teknik yönden uygun olmadığı anlaşıldığından" davacıların bu iddiası yerinde bulunmamış, Mahkemece de aynı gerekçelerle dava konusu işlemde bu iddia yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Dosya içeriği belgelerden, İdari Şartname'nin 7.5.5. maddesi uyarınca, isteklilerin kendi malı olması aranan 1 adet ekskavatörün en az 210 HP gücünde olması gerekirken, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında isteklilerce açıklanması gereken S6, T1, T6 ve U1 numaralı iş kalemlerine ait analiz girdileri arasında yer alan ekskavatörün ise 210 HP gücünde olması gerektiği anlaşılmaktadır. Bu kapsamda davacılar tarafından, kendi malı olma şartını karşılamak üzere 270 BG gücündeki … plakalı ekskavatöre ilişkin belgelerin, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ise 210 HP gücündeki … plakalı ekskavatöre ilişkin ruhsat ve SMMM raporunun sunulduğu, ancak Kurul tarafından aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin inceleme yapılırken İdari Şartname'nin 7.5.5. maddesinde düzenlenen kendi malı olma şartına yönelik sunulan belgelerin dikkate alındığı anlaşılmaktadır.
Bu çerçevede, Kurulca, aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin inceleme yapılırken davacıların aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunduğu 210 HP gücündeki ekskavatöre ilişkin belgeler esas alınmak suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, kendi malı olma şartını karşılamak üzere sunulan 270 BG gücündeki ekskavatöre ilişkin belgelerin esas alınması suretiyle eksik inceleme ve değerlendirmeye dayalı olarak verilen kararın işbu iddiaya ilişkin kısmında hukuka uygunluk görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacıların temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın ve istemi hâlinde temyiz aşamasında kullanılmayan …-TL yürütmeyi durdurma harcının davacılara iadesine,
6. Müdahil yargılama gideri olan …-TL'nin davalı yanında müdahil üzerinde bırakılmasına,
7. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
8. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 04/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.