Danıştay 8. Daire 2018/5313 Esas 2021/5079 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/5313
Karar No : 2021/5079


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Servis Taşımacılığı Hizmetleri ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından,… plakalı araç ile Büyükşehir Belediyesi Emir ve Yasaklarını Belirleyen Zabıta Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 23. fıkrasına aykırı hareket ettiğinden bahisle 1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkamı Cezaiye Kanunu ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu uyarınca davacının 227,00-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ve aracın 1 ay süre ile meslek ve ticaretten men edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Bursa Büyükşehir Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dava konusu encümen kararının davacıya 227,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin kısmı yönünden,16/08/2017 tarihinde yapılan denetim sonucunda düzenlenen tutanakla davacıya ait … plakalı araçla, tescilli olduğu ilçe dışında izinsiz servis taşımacılığı yapıldığının tespit edildiği, izinsiz servis taşımacılığı yapma fiiline uygulanacak müeyyidelerin mutlaka kanunla belirlenmesinin zorunlu olması nedeniyle davacıya 5326 ve 1608 sayılı Kanun hükümlerine göre 227,00-TL idari para cezası verilebileceği dikkate alındığında dava konusu işlemin bu kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle bu kısım yönünden davanın reddine; aracın 1 ay süreyle trafikten men'ine ilişkin kısmına gelince; dava konusu işlemin16/08/2017 tarihinde yapılan denetim sonucunda düzenlenen tutanak üzerine tesis edildiği, davacının yaptığı başvuru üzerine 23/08/2017 düzenleme tarihli 09/08/2017-09/08/2018 tarihleri arasında geçerli güzergah izin belgesinin verildiği, her ne kadar trafikten men cezasını gerektiren fiilin tespit edildiği tarihte izin belgesi bulunmasa da, usulüne uygun olarak güzergah izin belgesinin verildiği 23/08/2017 tarihinden itibaren trafikten men cezasının kaldırılması gerekirken, bir ay süre ile meslek ve ticaretten men edilmesi işleminin uygulanmaya devam edilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin bir ay süre ile meslek ve ticaretten men edilmesine ilişkin kısmının iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; davacı şirketin İznik ilçe sınırları dışında gerekli ruhsat belgesi (Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı uygulamasında "güzergah izin belgesi") olmadan servis taşımacılığı yaptığına ilişkin tespitin 27/07/2017 tarihinde yapıldığı, davacıya verilen ruhsat belgesinin süre açısından geriye yürümesi sonucu doğuran iptal kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE

MADDİ OLAY:
Davacı şirket tarafından, … plakalı araç ile belediyeden gerekli izin belgesi almaksızın servis taşımacılığı yapıldığından bahisle Büyükşehir Emir ve Yasaklarını Belirleyen Zabıta Yönetmeliği'nin 9/23. maddesine aykırı eylem nedeniyle 1608 sayılı Umuru Belediye Müteallik Ahkami Cezaiye Kanunu ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu uyarınca 227,00-TL para cezası ile cezalandırılmasına ve aracın 1 ay süre ile meslek ve ticaretten men edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Bursa Büyükşehir Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesi kararının davanın reddine yönelik kısmının istinaf yoluna başvurulmaksızın kesinleştiği; davalı idarenin, kararın iptale ilişkin kısmına yönelik istinaf başvurusunun reddi üzerine davalı idarece temyiz yoluna başvurulduğu görülmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 7/f maddesinde; "Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek" büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmıştır.
20/05/1930 tarih ve 1498 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkamı Cezaiye Hakkındaki Kanun'un 1. maddesinde de, "Belediye meclis ve encümenlerinin kendilerine kanun, nizam ve talimatnamelerin verdiği vazife ve salahiyet dairesinde ittihaz ettikleri kararlara muhalif hareket edenlerle belediye kanun ve nizam ve talimatnamelerinin men veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara belediye encümenince Kabahatler Kanunu'nun 32 nci maddesi hükmüne göre idarî para cezası ve yasaklanan faaliyetin menine karar verilir. Bu kararda ilgili kişiye bir süre de verilebilir" hükmüne yer verilmiştir.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 19. maddesinde, "Diğer kanunlarda kabahat karşılığında öngörülen belirli bir süre için; a) Bir meslek ve sanatın yerine getirilmemesi, b) İşyerinin kapatılması, c) Ruhsat veya ehliyetin geri alınması, d) Kara, deniz veya hava nakil aracının trafikten veya seyrüseferden alıkonulması, gibi yaptırımlara ilişkin hükümler, ilgili kanunlarda bu Kanun hükümlerine uygun değişiklik yapılıncaya kadar saklıdır." hükmü; "İdarî yaptırım kararı verme yetkisi" başlıklı 22/1. maddesinde, "Kabahat dolayısıyla idarî yaptırım kararı vermeye ilgili kanunda açıkça gösterilen idarî kurul, makam veya kamu görevlileri yetkilidir." hükmü; 32. maddesinde ise, "Yetkili makamlar tarafından adli işlemler nedeniyle ya da kamu güvenliği, kamu düzeni veya genel sağlığın korunması amacıyla, hukuka uygun olarak verilen emre aykırı hareket eden kişiye yüz Türk Lirası idari para cezası verilir. Bu cezaya emri veren makam tarafından karar verilir. (2) Bu madde, ancak ilgili kanunda açıkça hüküm bulunan hallerde uygulanabilir.'' hükmü yer almaktadır.
Bununla birlikte, Büyükşehir Belediyesi Emir ve Yasakları Belirleyen Zabıta Yönetmeliği'nin 9. maddesinin 23. fıkrasında; "Tahdit kapsamı içinde veya dışında, tüm araçlar Belediyeden Ruhsat veya İzin Belgesi almaksızın, ayrıca amacı dışında Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde taşımacılık yapamazlar." düzenlemesi yer almıştır.
Bursa Büyükşehir Belediyesi Taksi Dolmuş Minibüs Servis Araçları ve Özel Toplu Taşıma Araçları Yönetmeliği'nin 16. maddesinin (j) bendinde ise, "Osmangazi, Yıldırım, Nilüfer, Gürsu, Kestel ilçelerinden tescilli S plakalı servis araçları, bu ilçelerin dışında kalan 12 ilçeye personel veya öğrenci taşımacılığı yapabilir. Ancak, taşımacılık yaptıkları 12 ilçenin içerisinde, 12 ilçe arasında ve 12 ilçeden tescilli oldukları 5 ilçeye taşımacılık yapamazlar. Aynı şekilde adı geçen 5 ilçe dışında kalan 12 ilçede tescilli (S) plakalı servis araçları da, tescilli oldukları ilçeden diğer tüm ilçelere personel/öğrenci taşımacılığı yapabilir. Ancak tescilli oldukları ilçe dışındaki ilçeler içerisinde, arasında ve bu ilçelerden tescilli oldukları ilçeye taşımacılık yapamazlar. (S) Plakalı Servis Araçları, taşımacılık yaparken UKOME Kurulu tarafından belirlenen güzergahları kullanmak zorunda olup bununla ilgili olarak Zabıta Dairesi Başkanlığından kullanacakları güzergahı gösteren izin belgesi alacaklardır. İzin Belgesi alırken (S) Plakalı Servis Aracı ile taşınacak personel/öğrenci listesinin verilmesi gerekmektedir. (S) Plakalı Servis Araçları ile tescilli oldukları ilçeler dışında kalan ilçelere taşınan personel/öğrenci aynı araç ile tescilli oldukları ilçelere geri getirilebilir." hükmü yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdare Mahkemesince, davacıya İznik ilçesi ile Gemlik Serbest Bölgesi arasında güzergah izin belgesi verilmiş olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği görülmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacıya verilen güzergah izin belgesinin, davacının 09/08/2017 tarihli başvurusuna istinaden 09/08/2017-09/08/2018 tarihleri arasında bir yıl geçerli olmak üzere düzenlenmiş olduğu anlaşılmaktadır.
Bu hale göre, davacının cezalandırmaya konu eyleminin gerçekleştiği 22/07/2017 tarihi itibariyle güzergah izin belgesinin bulunmadığı açıktır.
Bu açıklamalar karşısında yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonuç ve kanaatine ulaşılmaktadır.
Bu durumda; Mahkemece verilen kararın iptaline ilişkin kısmına karşı davalı idarece yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu kararda hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2…. Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 04/11/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.