Danıştay 4. Daire 2017/4327 Esas 2021/6378 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2017/4327
Karar No : 2021/6378

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …Vergi Dairesi Başkanlığı
(…Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, adına takdir komisyonu kararlarına istinaden vergi zıyaı cezalı olarak 2010 yılı için tarh edilen gelir vergisi ile 2010/1-3 dönemi geçici verginin kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; takdir komisyonunca, mükellef dosyasının tetkiki ve harici araştırmalar neticesinde elde edilen verilerle, matrahın belirlendiği belirtilmekte ise de buna ilişkin herhangi bir somut tespite yer verilmediği, dolayısıyla varsayımsal olarak belirlenen matrah esas alınarak yapılan dava konusu tarhiyatlarda hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; istinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacıya ait aracın satış bedelini gerçek bedelin altında beyan ettiğine ilişkin İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü'nün yazısına istinaden ilgili dönemler için 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30/2 maddesi uyarınca takdir komisyonunca matrah takdir edilerek düzenlenen vergi ceza ihbarnamelerinde hukuka aykırılık bulunmadığı, tüm kararların aynı biçimde kaleme alınmasının takdir komisyonlarınca herhangi bir inceleme ve araştırma yapılmadığı anlamına gelmeyeceği, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile, mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 3/B maddesinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olayın ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği, şu kadar ki, vergiyi doğuran olayla ilgisi tabii ve açık bulunmayan şahit ifadesinin ispatlama vasıtası olarak kullanılamayacağı, iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan ve olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat külfeti bunu iddia eden tarafa ait olduğu hükmüne yer verilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun “Mevzu” başlıklı 1. maddesinde ise, gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tabi; gelirin de bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarı olduğu, aynı Kanunun 37. maddesinde ise, her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazancın ticari kazanç olduğu hükme bağlanmıştır.
213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinde, Re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunması olduğu, 30/2 maddesinde ise; "vergi beyannamesi kanuni veya ek süreler içinde verilmekle beraber beyannamede vergi matrahına ilişkin bilgiler gösterilmemiş bulunursa..'' ifadesiyle, bu madde kapsamında verginin re'sen tarh edileceği hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davacının, 2010 yılında satışını gerçekleştirdiği 1/2 hissesine sahip olduğu minibüs ve ticari plaka ile ilgili olarak İstanbul Emniyet Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı yazıları ile bazı araçların gerçek satış değerlerinin Noter Satış Sözleşmelerinde çok düşük gösterildiği, dolayısı ile vergi kaybına yol açılmaması için İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığına yapmış olduğu bildirim ve ekindeki listede davacı tarafından yapılan satışında bulunması üzerine, davacının sevk edildiği takdir komisyonu kararları uyarınca adına yapılan vergi ziyaı cezalı gelir vergisi ve gelir geçici vergisi tarhiyatlarının kaldırılması talebiyle açılan davada, cezalı tarhiyata ilişkin matrah takdiri için sevk edildiği takdir komisyonunca satılan aracın ve ticari plakanın değerinin 200.000 TL olarak takdir edilmesi üzerine, davacı tarafından beyan edilen matrah düşüldükten sonra belirlenen matrah esas alınarak tarhiyat yapıldığı görülmüştür.
Davacının adına kayıtlı bulunan … plakalı minübüsteki %50 payı ile ticari plaka değerinin yarısının takdir komisyonunca bulunan 200.000 TL bedelden satış yapılmadığı veya daha altında satış yapıldığı hususunda davacı tarafından herhangi bir karşı delil sunulmadığı, öte yandan, matrahın bulunuşuna ilişkin olarak, matrahın tespitinin iktisadi, ticari ve teknik icaplara uygun ve olayın özelliğine göre normal ve mutad kabul edilmesi gereken nitelikte olup olmadığı hususunda, vergi yargısında vergiyi doğuran olayın gerçek mahiyetinin her türlü delille ispatlanabileceğinin kabul gördüğü ve bu çerçevede, ''re'sen araştırma'', ''delil serbestisi'', ''delillerin serbestçe değerlendirilmesi'' ve ''ekonomik yaklaşım'' ilkelerinin benimsenmiş olduğu, buna göre, re'sen araştırma yapma yetki ve görevi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20. maddesi gereğince kendisinde olan yargı yerlerince, takdir komisyonuna takdir edilen bedelin neden gerçek satış bedeli olarak kabul edilemeyeceği hukuken ortaya konulduktan sonra davacı tarafından satılan aracın ve ticari plakanın emsal bedeli ile ilgili Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu veya Ticaret Odalarından sorularak bir karar verilmesi gerekirken vergi ziyaı cezalı tarhiyatın araştırma yapılmaması neticesinde varsayımsal olarak yapıldığı gerekçesiyle verilen davanın kabulüne ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Vergi Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2.Temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 09/11/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


(X) KARŞI OY :
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, temyize konu mahkeme kararının bozulmasını sağlayacak nitelikte bulunmadığından temyiz isteminin reddi gerektiği görüşüyle Dairemiz kararına katılmıyoruz.