MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ



Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davacı ve davalılardan Yardımcı Gemi İnşa A.Ş. ile Türkter Tersane ve Deniz İşletmeciliği A.Ş. avukatlarınca istenilmesi, davalılar Yardımcı Gemi İnşa A.Ş. ile Türkter Tersane ve Deniz İşletmeciliği A.Ş. avukatının duruşma talep etmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 26/02/2019 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalılar Yardımcı Gemi İnşa A.Ş. ile Türkter Tersane ve Deniz İşletmeciliği A.Ş. adına Avukat ... ile karşı taraf adına Avukat ... geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:


YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin, 07.07.2005-11.03.2013 tarihleri arasında çalıştığını, iş akdinin işveren tarafından sona erdirildiğini, davalı işyerinde normal çalışmanın Cumartesi dahil haftanın 6 günü 08.30-17.00 olmasına karşın haftada en az 3 gün 21.00-22.00"lere kadar çalışıldığını, ayrıca bir ayda 3 Pazar çalışma yapıldığını, resmi ve dini bayramlarda da çalışma yapıldığını ancak karşılığının ödenmediğini, davacının ücretinin 2000 TL olduğunu, maaşların asgari ücret kısmının bankadan kalanının elden verildiğini, yemeğin işveren tarafından karşılandığını, davacının Ocak-Şubat-Mart ayı ücretlerinin ödenmediğini, yıllık izinlerin kullandırılmadığını, asgari geçim indiriminin ödenmediğini ileri sürerek; asıl ve irleşen davalarda kıdem ve ihbar tazminatları ile fazla mesai, hafta tatili, genel tatil ve yıllık izin ücreti ile asgari geçim indirimi ve maaş alacaklarının tahsilie karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Vekilinin Cevabının Özeti:
Davalı ... İnşaat A.Ş. ve Türkter Tersane ve Deniz İşletmeciliği A.Ş. vekili; davacının diğer davalı ... ’in işçisi olduğunu, davalı şirketlerin davacıyı işe alma ve işten çıkarma hak ve yetkisinin bulunmadığını, davacının iş sözleşmesinin diğer davalı ... tarafından taşare edilen iş olan geminin yapımı bittiği için sözleşmesel anlamda son bulduğunu, davacı ile davalı şirketler arasında işçi işveren ilişkisi bulunmdığını, davalı Türkter Tersanesinin gemi inşa işi ile iştigal ettiğini, gemi yapımının değişik aşamalardan geçerek tamamlandığını, davalı Türkter Tersanesinin gemi yapımında uzmanlık alanlarına göre 3. şahıslarla çalıştığını, gemi yapımının 3. aşamasında alt işveren sözleşmesindeki konu kısmında belirtilen işlerin yapılması işinin bir bölümünün Doğuş Gemi Donatım ... ’e verildiğini, davacının davalı şirketlerin işçisi olmadığından davalılara husumet yöneltilemeyeceğini, ancak davacının Doğuş Gemi Donatım Münevver Yürekseçkin işçisi olarak davalı şirketlerde hangi tarih itibariyle mesai vermeye başladığını tespiti gerektiğini, davacının Doğuş Gemi Donatım ... ’de geçen çalışmaları yönünden davalı şirtketlerin sorumluluğunun bulunmadığını, davalı şirkette hafta içi 08.30-18.00 saatleri arasında çalışıldığını, Cumartesi günlerinin istisna olduğunu, çalışma olması halinde 08.30-12.00 arasında çalışıldığını, davacının çalışmasının 45 saati geçmediğini, davalı şirkette fazla çalışılması halinde fazla mesai ücretlerinin ödendiğini, davalı Türkter Tersane ve Deniz İşletmeciliği A.Ş. yönünden husumet itirazında bulunduklarını, davacının SGK kaydı incelendiğinde Yardımcı Gemi İnşa A.Ş. sicil numarası altında çalıştığının açık olduğunu, talep edilen alacaklara karşı zamanaşımı itirazında bulunduklarını, davacının Yardımcı Gemi İnşa A.Ş.bünyesinde taşeronda 29.11.2005-12.11.2012 tarihleri arasında çalıştığını, davacının bu tarihten sonra Doğuş Gemi de çalışmaya devam ettiğini, Yargıtay içtihatları uyarınca yıllık izin ve ihbar tazminatı yönünden sorumlu tutulamayacaklarını, ücret alacakları yönünden talep edilen dönemde davacının davalıda çalışmasının olmadığını, asıl işverenin kıdem tazminatından sorumlu tutulabilmesi için alt işveren işçisinin asıl işverene özgülenmiş olması gerektiğini savunmuştur.
Diğer davalı adına yazılı bir cevap dilekçesi ibraz edilmemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, asıl ve birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar süresinde davacı ve davalılar Yardımcı Gemi İnşa A.Ş. ile Türkter Tersane ve Deniz İşletmeciliği A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
1- Anayasa’nın 138 ve 141. maddeleri uyarınca Hakimler, Anayasaya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdanı kanaatlerine göre hüküm verirler ve bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır. Bu gerekçede hukuki esaslara ve kurallara dayanmalı, nedenleri açıklanmalıdır.
Diğer taraftan 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK.’un 27. maddesinde hukuki dinlenilme hakkı kurala bağlanmıştır. Hukukî dinlenilme hakkı, Anayasanın 36. maddesinde ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6 ncı maddesinde düzenlenen adil yargılanma hakkının en önemli unsurudur. Hukuki Dinlenilme Hakkı” gereğince davanın tarafları, müdahiller ve yargılamanın diğer ilgilileri, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahip olup, bu hakkın yargılama ile ilgili olarak bilgi sahibi olunmasını, açıklama ve ispat hakkını, mahkemenin, açıklamaları dikkate alarak değerlendirmesini ve kararların somut ve açık olarak gerekçelendirilmesini içermektedir. Mahkemeler, kararlarını somut ve açık bir şekilde gerekçelendirmek zorundadırlar. Eksik, şeklî ve görünüşte gerekçe yazılması adil yargılanma hakkının (hukukî dinlenilme hakkının), ihlâlidir.
HMK.nın 297. maddesinde de, verilecek hükümde tarafların iddia ve savunmalarının özetinin, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususların, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delillerin, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesinin, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebeplerin yer alması gerektiği açıkça vurgulanmıştır. Kararın gerekçesinde maddi olay saptanmalı, hukuki niteliği ve uygulanacak hukuki kurallar belirlenmeli, bu konuda gerekli inceleme ve delillerden sözedilmeli, hukuk kuralları somut olaya uygulanmalı ve sonunda hüküm kurulmalıdır. Maddi olgularla hüküm fıkrası arasındaki hukuki bağlantı da ancak bu şekilde kurulabilecek, ayrıca yasal unsurları taşıyan bu gerekçe sayesinde, kararların doğruluğunun denetlenebilmesi mümkün olacaktır.
Somut uyuşmazlıkta; yerel mahkemece kararın gerekçesinde "Uyuşmazlık davacı ile davalılar arasında 4857 sayılı yasa anlamında işçi işveren ilişkisinin bulunup bulunmadığı, davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin olup olmadığı varsa iş sözleşmesinin feshinin kim tarafından yapıldığı, feshin haklı sebeplere dayanıp dayanmadığı ve davacının dava konusu işçilik alacaklarını talep hakkının bulunup bulunmadığı hususları ile davacının hizmet süresi ve ücretinin ne olduğu hususlarında toplanmaktadır." şeklinde davanın tarafları arasındaki uyuşmazlıklar saptanmasına karşın, davalılar arasındaki hukuki ilişki, davacının işçilik alacaklarından neden sorumlu oldukları ve sorumluluk dönemleri ile bunun dayanağı hukuki nedenler ortaya konulmamıştır.
Kısacası, Anayasa ve yasanın aradığı anlamda bir gerekçe oluşturulmadan karar verilmiş olup, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
2- Kabule göre de, ek davaya karşı süresinde zamanaşımı itirazında bulunulmasına karşın bu hususun da gözetilmemesi hatalıdır.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, davalılardan Yardımcı Gemi İnşa A.Ş. ile Türkter Tersane ve Deniz İşletmeciliği A.Ş. yararına takdir edilen 2.037.00 TL. duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 26/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.