Danıştay 5. Daire 2019/3213 Esas 2021/3735 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/3213
Karar No : 2021/3735

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Kurulu
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesi'nin ... günlü, E:...; K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Diyarbakır Hakimi olarak görev yapmakta olan davacı hakkındaki mesleğe kabul kararının kaldırılmasına ilişkin ... Kurulu ... Dairesi'nin ... tarih ve ... sayılı kararı ile ilişiğinin kesildiğinin bildirimine ilişkin 24/06/2015 tarihli kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... gün ve E:..., K:... sayılı kararda; Mahkemelerinin ... esasına kayden ... tarihinde açılan dava ile işbu davanın konusu, sebebi ve taraflarının aynı olduğu, bu nedenle bakılmakta olan davanın derdestlik nedeniyle esasının incelenmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle, davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesi'nin ... günlü, E:...; K:... sayılı kararında; dosyanın incelenmesinden; davacı tarafından, 04/12/2018 tarihinde kayda giren dilekçe ile, ... Kurulunun mesleğe kabul kararının kaldırılmasına ilişkin ... tarihli ve ... sayılı işlemi ile bu işlemin bildirimine ilişkin 24/06/2015 tarihli işlemin iptali istemi ile ... İdare Mahkemesine dava açıldığı, ... İdare Mahkemesinin ... günlü ve E:..., K:.. sayılı kararı ile, davacıya ait dava dilekçesinin ... tarihinde açılan ve ... İdare Mahkemesinin ... esas sayısına kayıtlı bulunan davadaki dava dilekçesinin aslının olduğu, dolayısıyla hatalı tevzi yapıldığı gerekçesiyle dosya esas kaydının kapatılarak, dosyanın tevzi bürosuna gönderilmesine karar verildiği, ancak dosyanın ... İdare Mahkemesine yeni bir esas numarası verilerek gönderilmesi nedeniyle, ... İdare Mahkemesi'nin istinaf istemine konu kararı ile; tarafları, sebebi ve konusu aynı olan iki dava açıldığından bahisle, açılan bu davanın derdestlik nedeniyle esasının incelenmesinin mümkün olmadığına ve davanın incelenmeksizin reddine karar verildiği, davacı tarafından tek bir dava açılmış olmasına karşın, dava dilekçesi ve eki evrakın UYAP üzerinden ve fiziki olarak ayrı ayrı gönderilmesi nedeniyle tek dava dilekçesine iki ayrı esas numarası verilmiş ve ... İdare Mahkemesince hatalı tevzi nedeniyle dosya tevzi bürosuna gönderilmiş ise de, tekraren ayrı bir esas numarası verilmesi üzerine, ikinci bir dava varmış gibi işlem yapılmıştır.
Bu durumda, ... İdare Mahkemesince; mükerrer olması itibariyle dosya esas kaydının kapatılarak, dosyanın ... İdare Mahkemesinin ... esas sayılı dosyası ile birleştirilmesi gerekirken, derdestlik nedeniyle incelenmeksizin ret kararı verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle; istinaf başvurusunun kabulü ile istinaf istemine konu idare mahkemesi kararının kaldırılmasına; dosya esas kaydının kapatılarak ... İdare Mahkemesinin E:... sayılı dosyası ile birleştirilmesine, Danıştay'a temyiz yolu açık olmak üzere karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesi hükmü incelendiğinde, İdare Mahkemelerinin "usule" ilişkin kararlarının istinafen incelenmesinde; Bölge İdare Mahkemesince "esasa" girilerek karar verilmesine olanak bulunmadığının anlaşıldığı, ... İdare Mahkemesinin "derdestlik nedeniyle incelenmeksizin ret" kararının usule ilişkin bir karar olduğu, Bölge İdare Mahkemesinin de sadece bu usuli kararın hukuka uygun olup olmadığını inceleyerek hukuka aykırı bulması halinde, hangi yönde karar verilmesi gerektiğini işaret ederek İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekirken Mahkemenin yerine geçerek "dosya esas kaydının kapatılmasına ve dosyanın başka bir dosya ile birleştirilmesine" karar verilmesinin 2577 sayılı Yasa'nın 45. maddesine aykırı olduğu belirtilerek Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından; ortada açılmış tek bir davanın bulunduğu, esasen tek dava dilekçesi ile dava açılmış iken, davanın iki ayrı dosya üzerinden yürütülmesinin resmi kurumların hatalı işlemlerinden kaynaklandığı, dolayısıyla davanın usulden reddedilerek dava masraflarının kendisine yükletilmesinin hukuka aykırı olduğu ancak istinaf mahkemesinin bu durumu tespit ederek idare mahkemesi kararının kaldırılmasına ve hatalı açılan E:... sayılı dosyanın esas kaydının kapatılarak idare mahkemesinde ilk açılan dava dosyası ile birleştirmesine karar vermesinin hukuka ve mevzuata uygun olduğu ileri sürülerek davalı idarenin temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Beşinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Diyarbakır Hakimi olarak görev yapmakta olan davacının 2802 sayılı Kanun'un 8. maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde yer alan koşulu taşımadığının sonradan anlaşıldığından bahisle aynı Kanun'un 53. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca hakkındaki mesleğe kabul kararının kaldırılmasına ilişkin ... Kurulu ... Dairesinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile ilişiğinin kesildiğinin bildirimine ilişkin 24/06/2015 tarihli işlemin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununda ''Bağlantılı davalar'' başlığını taşıyan 38. maddesinin 1. fıkrasında , "Aynı maddi veya hukuki sebepten doğan ya da biri hakkında verilecek hüküm, diğerini etkileyecek nitelikte olan davalar bağlantılı davalardır." hükmü, 45. Maddesinin 3. fıkrasında," Bölge idare mahkemesi, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar verir. Karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yaparak aynı kararı verir." hükmü, 4. fıkrasında," Bölge idare mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmadığı takdirde istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verir. Bu hâlde bölge idare mahkemesi işin esası hakkında yeniden bir karar verir. İnceleme sırasında ihtiyaç duyulması hâlinde kararı veren mahkeme veya başka bir yer idare ya da vergi mahkemesi istinabe olunabilir. İstinabe olunan mahkeme gerekli işlemleri öncelikle ve ivedilikle yerine getirir." hükmü, 5.fıkrasında, "Bölge idare mahkemesi, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunu haklı bulduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hâkim tarafından bakılmış olması hâllerinde, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vererek dosyayı ilgili mahkemeye gönderir. Bölge idare mahkemesinin bu fıkra uyarınca verilen kararları kesindir." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bakılan Uyuşmazlıkta; davacı tarafından, 04/12/2018 tarihinde kayda giren dilekçe ile, ... Kurulunun mesleğe kabul kararının kaldırılmasına ilişkin ... tarihli ve ... sayılı işlemi ile, bu işlemin bildirimine ilişkin 24/06/2015 tarihli işlemin iptali istemi ile ... İdare Mahkemesine dava açıldığı, ... İdare Mahkemesinin ... günlü ve E:..., K:... sayılı kararı ile, davacıya ait dava dilekçesinin ... tarihinde açılan ve ... İdare Mahkemesinin ... esas sayısına kayıtlı bulunan davadaki dava dilekçesinin aslının olduğu, dolayısıyla hatalı tevzi yapıldığı gerekçesiyle dosya esas kaydının kapatılarak, dosyanın tevzi bürosuna gönderilmesine karar verildiği, ancak dosyanın ... İdare Mahkemesine yeni bir esas numarası verilerek gönderilmesi üzerine, ... İdare Mahkemesince tarafları, sebebi ve konusu aynı olan iki dava açıldığından bahisle, açılan bu davanın derdestlik nedeniyle esasının incelenmesinin mümkün olmadığına ve davanın incelenmeksizin reddine ilişkin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararın verildiği ve yargılama giderlerinin davacının üzerine bırakıldığı, anılan karara yönelik istinaf başvurusu üzerine;... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesinin ... günlü, E:...; K:... sayılı kararı ile istinaf başvurusu kabul edilerek, dosyanın mükerrer olması itibariyle dosya esas kaydının kapatılarak, dosyanın ... İdare Mahkemesinin E:... esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununda "bağlantılı davalar" ile ilgi düzenlemeye yer verildiği ancak" birleştirme" ile ilgili bir hükme yer verilmediği gibi dava konusu uyuşmazlıkta bağlantılı davanın da söz konusu olmadığı açıktır. Öte yandan; anılan Kanunun yukarıda aktarılan 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca bölge idare mahkemesinin idare mahkemesi kararını hukuka uygun bulmayarak istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vermesi halinde işin esası hakkında karar vermesi gerekmektedir. Bu durumun istisnaları ise aynı maddenin 5. fıkrasında düzenlenmiş olup, ilk derece mahkemesince ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı istinaf başvurusunun haklı bulunduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hakim tarafından bakılmış olduğu hallerde, bölge idare mahkemesi idari dava dairesince istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilerek dosyanın ilgili mahkemeye gönderileceği ve bu kararın kesin olduğu hüküm altına alınmıştır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, derdestlik nedeniyle davanın incelenmeksizin reddin yolunda verilen kararın 2577 sayılı Kanunun 45. maddesinin 5. fıkrasında belirtilen türden bir karar olduğundan, bu karara karşı istinaf başvurusu üzerine, Dava Dairesince istinaf başvurusunun kabulüne, idare mahkemesince, dosya esas kaydının kapatılmasına ve yargılama giderlerinin davacıya iadesine karar verilmek üzere mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmek suretiyle 2577 sayılı Kanunun 45. maddesinin 5. fıkrası uyarınca dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekirken, dosyanın ... İdare Mahkemesinin E:... esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmesinde yargılama usulü kurallarına uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Davanın derdestlik nedeniyle incelenmeksizin reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile idare mahkemesi kararının kaldırılmasına ve dosya esas kaydının kapatılarak, ... İdare Mahkemesinin E:... esas sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmesine ilişkin temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdare Dava Dairesi'nin ... günlü, E:... K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... İdare Dava Dairesine gönderilmesine, 16/11/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.