Danıştay 13. Daire 2020/1755 Esas 2021/3890 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/1755
Karar No:2021/3890


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Seyahat Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve
Değerlendirme A.Ş. (...)
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, ... Atık ve Artıkları Arıtma Değerlendirme A.Ş.'nce 18/02/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen ... ihale kayıt numaralı "Personel Taşıma Hizmeti Temini İşi" ihalesinin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; yapım müteahhidi, tedarikçi veya hizmet sunucusu tarafından açılan davalarda, ihale süreci ile ilgili olarak idarî davaya konu olabilecek işlem, ihalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde ihale makamı tarafından yapılan işlemler değil, bu işlemlere karşı 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu hükümlerinde öngörülen usullere göre ihaleyi yapan idareye yapılacak şikâyet başvurusundan sonra, Kamu İhale Kurumu'na yapılacak itirazen şikâyet başvurusu sonucu Kamu İhale Kurulu tarafından tesis edilecek işlemler olduğu, 4734 sayılı Kanun'da öngörülen usul izlendikten sonra, idarî dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu başvuru yolu olan itirazen şikâyet başvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından verilen kararın iptalinin istenebileceği, davacı tarafından uyuşmazlık konusu ihaleye ilişkin olarak süresi içerisinde herhangi bir şikâyet başvurusunda bulunulmadığı, 4734 sayılı Kanun'da öngörülen usul izlenmeksizin ihalenin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı, bu durumda, dava konusu ihale işlemine karşı, 4734 sayılı Kanun'da öngörülen usul izlendikten sonra, idari dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu başvuru yolu olan itirazen şikâyet başvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu'nca verilen kararın iptali istemiyle dava açılması gerektiğinden, bu süreç tüketilmeden ihalenin iptali istemiyle doğrudan açılan davanın esasının incelenmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın, 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesinin 1/b bendi uyarınca incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, sözleşme tanzim edilmiş olduğundan, Kamu İhale Kurumu'na başvuru yoluyla itirazen şikâyet yoluna gidilemediği, dolayısıyla temyize konu Mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, idarî dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu başvuru yolu olan itirazen şikâyet başvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu'nca verilen kararın iptali istemiyle dava açılması gerektiği, bu süreç tüketilmeden ihalenin iptali istemiyle doğrudan açılan davanın esasının incelenmesinin mümkün olmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
... Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş. tarafından 18/02/2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen "Personel Taşıma Hizmeti Temini" işi ihalesi için altı şirketin doküman satın aldığı, ihaleye davacı şirketin de aralarında bulunduğu üç şirketin teklif verdiği, ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren ... Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti'nin uhdesinde kaldığı, 06/03/2020 tarihinde anılan şirket ile sözleşme imzalandığı, davacı şirket tarafından, sözleşmenin imzalanmasından sonra 09/03/2020 tarihli dilekçe ile, İdari Şartname ve Teknik Şartname'deki koşulların ... Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.'nce sağlanmadığı iddiasıyla sözleşmenin feshedilmesi gerektiğinden bahisle yapılan başvurunun 12/03/2020 tarihli işlem ile reddedilmesinden sonra 18/02/2020 tarihinde gerçekleştirilen ... ihale kayıt numaralı ihalenin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinde, dava dilekçelerinin idarî merci tecavüzü yönünden inceleneceği 15. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde ise, idarî merci tecavüzü bulunması hâlinde dava dilekçesinin görevli idare merciine tevdiine karar verileceği kurala bağlanmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İhalelere Yönelik Başvurular" başlıklı 54. maddesinde, "İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilirler. Şikâyet ve itirazen şikâyet başvuruları, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yollarıdır. Şikâyet başvuruları idareye, itirazen şikâyet başvuruları Kurum'a hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle yapılır."; "Kuruma İtirazen Şikâyet Başvurusu" başlıklı 56. maddesinde, "İdareye şikâyet başvurusunda bulunan veya idarece alınan kararı uygun bulmayan aday, istekli veya istekli olabilecekler tarafından 55'inci maddenin dördüncü fıkrasında belirtilen hâllerde ve sürede, sözleşme imzalanmadan önce itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilir. İhalenin iptaline ilişkin işlem ve kararlardan, sadece şikâyet ve itirazen şikâyet üzerine alınanlar itirazen şikâyete konu edilebilir ve bu kararlara karşı beş gün içinde doğrudan Kuruma başvuruda bulunulabilir."; 57. maddesinde ise, "Şikâyetler ile ilgili Kurum tarafından verilen nihai kararlar Türkiye Cumhuriyeti Mahkemelerinde dava konusu edilebilir ve bu davalar öncelikle görülür." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuata göre, aday, istekli ve istekli olabilecek kişiler tarafından açılan davalarda, ihale süreci ile ilgili olarak idari davaya konu olabilecek işlem, ihalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde ihale makamı tarafından yapılan işlemler değil, bu işlemlere karşı, anılan Kanun'da öngörülen usullere göre ihaleyi yapan idareye yapılacak şikâyet başvurusundan sonra, Kamu İhale Kurumu'na yapılacak itirazen şikâyet başvurusu sonucu Kamu İhale Kurulu tarafından tesis edilecek işlemdir.
Dosyanın incelenmesinden, 18/02/2020 tarihinde gerçekleştirilen uyuşmazlık konusu ihaleye yönelik olarak davacı tarafından ihaleyi gerçekleştiren idareye 09/03/2020 tarihinde sözleşmenin feshi istemli şikâyet başvurusunda bulunulduğu, ancak 18/03/2020 tarihinde ... İdare Mahkemesi kaydına giren dilekçede sözleşmenin feshinin değil ihalenin iptalinin dava konusu edildiği görülmektedir.
2577 sayılı İdari Kanun'un 15. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca, idari yargı yerlerinde dava açılmadan önce idari bir kuruluşa başvurulmasının kanun ile öngörülmesi durumunda, söz konusu başvuru yapılmadan dava açılması hâlinde idari merci tecavüzünden söz edilecek olup, bu durumda dava dilekçesinin görevli idare merciine tevdiine karar verilmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından, 4734 sayılı Kanun'da öngörülen usul izlenerek, idarî dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu başvuru yolları olan şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusu üzerine Kamu İhale Kurulu tarafından verilecek nihaî karara karşı dava açılması gerektiğinden, anılan Kanun'da öngörülen idarî başvuru yolları tüketilmeden açılan davada idarî merci tecavüzü bulunduğu ve dava dilekçesinin ihaleyi yapan ... Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş.'ye tevdiine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davanın incelenmeksizin reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında usul kurallarına uygunluk bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendi ile 20/A maddesi uyarınca DAVA DİLEKÇESİNİN ... ... ATIK VE ARTIKLARI ARITMA YAKMA VE DEĞERLENDİRME A.Ş.'NE TEVDİİNE;
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz aşamalarında davacı tarafından yapılan toplam 697,30-TL yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
5. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 15. maddesinin 2. fıkrası uyarınca vekâlet ücretine hükmedilmemesine,
6. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
7. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
8. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 17/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.