Danıştay 8. Daire 2018/213 Esas 2021/5501 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/213
Karar No : 2021/5501

DAVACI : ... Eğitim Kurumları Turizm Taş. İnş. Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

DAVALI : ...Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN ÖZETİ :
... Eğitim Kurumları Tur. Taş. İnş. Tic. Ltd. Şti. tarafından; “talebe uygun mevzuat değişikliğinin yapılması" istemli başvurunun reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı işlem ile Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin 43. maddesinin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Çıkarılan taban fiyat listesinde aynı sınıf sertifikalar içinde farklı farklı ders ücretlerinin belirlendiği, özel okullar, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri ve dönüşüm okullarının da özel öğretim kurumları bünyesinde olduğu ancak, herhangi bir tavan-taban fiyat uygulamasının bulunmadığı, her kurumun kendi hizmeti çerçevesinde mevzuatın öngördüğü sınırlar dahilinde fiyatlarını kendisinin belirlediği, idarenin bazı kursların bazı eğitimleri vermeyerek fiyat indirdikleri ve bu hususun haksız rekabete yol açtığına ilişkin savunmasının geçerli olamayacağı, bu kursların teftiş edilerek ilgili durumun düzeltilebileceği iddia edilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ :
Usul yönünden davanın süre aşımı nedeniyle reddi gerektiği, esas yönünden ise davacının iptal taleplerinin yalnızca Yönetmeliğin 43. maddesinin 2. fıkrasına yönelik olduğu, ülkemizde ehliyet almak isteyen kişilerin bir özel motorlu taşıt sürücü kursuna kaydolmaktan başka bir alternatifinin bulunmadığı, dolayısıyla özel motorlu taşıt sürücü kurslarının iş ve işlemleri bakımından yürütülen hizmetin bir kamu hizmeti olmanın ötesinde bir regülasyon faaliyeti, başka bir deyişe ekonomik kolluk faaliyeti olduğu, bazı motorlu taşıt sürücü kurslarının eğitimi gereksiz görüp ailesinden, akraba veya arkadaşlarından araç kullanmayı öğrendiğini sanan ve kursa kayıt olurken derslere devam etmeyeceğini ifade edip indirim isteyen kursiyerleri kayıt ederek kursiyerlere teorik ve pratik eğitim vermeden doğrudan sınava girmelerinin sağlandığı duyumlarının idarelerine ulaştığı, sürücü kurslarındaki iş ve işlemlerin yürütülmesinde karşılaşılan güçlüklerin giderilmesi, direksiyon eğitimi kalitesinin arttırılması, trafik kazalarında yaşanan sürücü kusurlarının azaltılması, gelişen ve değişen koşullara ve ortaya çıkan ihtiyaçlara göre yeniden düzenleme yapılmasının gerekli görülmesi üzerine ilgili hükmün düzenlendiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davanın süre aşımı nedeniyle usulden reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince dava dilekçesi ve ekleri 2577 sayılı Kanunun 14. Maddesi uyarınca incelenerek işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
Davacı tarafından 11/10/2017 tarihli dilekçe ile, Milli Eğitim Bakanlığı’na yapılan başvuruda; Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin 43. maddesinin hukuka aykırı olduğu iddiasıyla Özel Motorlu Taşıtlar Sürücü Kurslarındaki taban fiyat uygulamasına son verilmesi ve Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin 43. maddesinin iptali istenilmiştir.
Davalı idarenin ...tarih ve ...sayılı cevabi yazısında, ilgi dilekçede belirtilen görüş ve taleplerin bundan sonraki Yönetmelik değişikliği çalışmalarında değerlendirileceği belirtilmiştir.
Davacı tarafından, “talebe uygun mevzuat değişikliğinin yapılması" istemli başvurunun reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı işlem ile Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği’nin 43. maddesinin iptaline karar verilmesi istemiyle 12/01/2018 tarihinde iş bu dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Dilekçeler üzerine ilk inceleme" başlığını taşıyan 14. maddesinin 3/e bendinde, dilekçelerin süre aşımı yönünden inceleneceği; 6. fıkrasında ilk incelemeye ilişkin hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde davanın her safhasında 15. madde hükmünün uygulanacağı; ''İlk inceleme üzerine verilecek karar'' başlığını taşıyan 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, süre aşımı yönünden yapılan incelemede Kanuna aykırılık görülürse davanın reddine karar verileceği hususları hüküm altına alınmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Dava açma süresi" başlıklı 7. maddesinde;
"1. Dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür.
...
4. İlanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz." hükmüne,
"İdari makamların sükutu" başlıklı 10. maddesinde;
"1. İlgililer, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilirler.
2. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İlgililer altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilirler. Altmış günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgili bu cevabı,isteminin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebilir. Bu takdirde dava açma süresi işlemez. Ancak, bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemez. Dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, altmış günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava açabilirler." hükmüne,
"Üst makamlara başvurma" başlıklı 11. maddesinde ise,
"1. İlgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebilir. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durdurur.
2. Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır.
3. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer alan Kanun hükümleri uyarınca, ilgililerin, altmış günlük dava açma süresi içerisinde doğrudan dava açmak yerine işlemi tesis eden idarenin hiyerarşik olarak üstü olan makama veya üst makam yoksa işlemi tesis eden makama başvurarak işlemin düzeltilmesini isteme hakkına sahip oldukları açık olup; yasa koyucu tarafından, 2577 sayılı Kanun'un 11. maddesi uyarınca yapılacak başvuruya konu edilebilecek işlemin niteliği bakımından düzenleyici ya da bireysel işlem ayrımı gibi bir ayrıma gidilmemiş, 11. maddenin kapsamı salt bireysel işlemlerle sınırlandırılmamıştır.
Bu itibarla, düzenleyici işlemlerin ilan edildiği tarihi izleyen günden itibaren işlemeye başlayan altmış günlük dava açma süresi içerisinde idareye yapılan başvurunun zımnen reddi üzerine, düzenleyici işlemin ilan edildiği tarih ile 11. madde kapsamında başvuruda bulunulduğu tarih arasında geçen süre de dikkate alınmak suretiyle kalan dava açma süresi içerisinde açılan davalarda süre aşımı bulunmamaktadır. Öte yandan, altmış günlük dava açma süresi geçtikten sonra düzenleyici işlemlerin değiştirilmesi, düzeltilmesi, kapsamının genişletilmesi gibi istemlerle yapılan ve 2577 sayılı Kanun'un 10. maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmayan başvuruların, cevap verilmek suretiyle ya da zımnen reddi yolundaki işlemlerin iptali istemiyle açılan davalar yönünden, bu işlemlerin uygulama işlemi olarak kabulüne olanak bulunmadığından, bu davalarda süre aşımı bulunduğunun kabulü gerekmektedir.
Uyuşmazlık konusu olayda, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliği, 29/05/2013 tarih ve 28661 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Davacının değiştirilmesini istediği 43. maddede, 05/12/2015 tarih ve 29553 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan ve yine 07/03/2017 tarih ve 30000 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan değişikliklerle değişiklik yapılmıştır.
Buna göre, en geç 07/03/2017 tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlayan altmış günlük dava açma süresinin son gününde (08/05/2017) yapılacak başvurunun reddi üzerine dava açma süresi içerisinde dava açılması gerekirken, davacı tarafından bu tarihten çok sonra dava konusu Yönetmeliğin "Kursiyer ve sınav ücretleri" başlıklı 43. maddesinin hukuka aykırı olduğundan bahisle değiştirilmesi istemiyle yapılan 11/10/2017 tarihli başvurusunun reddine ilişkin davalı idarenin 07/11/2017 tarih ve E. ... sayılı işleminin davacı yönünden uygulama işlemi olarak kabulüne olanak bulunmadığından, davada süre aşımı bulunduğu sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davanın süreaşımı nedeniyle reddine,
2. Aşağıda dökümü yapılan ...TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, artan posta avansının istemi halinde davacıya iadesine,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ... TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Kararın tebliğ tarihinden itibaren 30 (otuz) gün içerisinde, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere,18/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.