MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi



Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
...2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin müşterek çocuk..."in mutad meskeni olan..."ya iadesine ilişkin kesinleşmiş kararına dayalı ... 11. İcra Müdürlüğü"nün 2014/6 E. sayılı dosyasında icra takibi başlatıldığı, takibin ... 7. İcra Hukuk Mahkemesi"nin 2014/79 E. - 2014/301 K. sayılı ilamı ile iptal edildiği, mahkemece yargılama sırasında 20.01.2014 tarihinde icra takibinin geçici olarak durdurulmasına karar verildiğinden, 10.02.2014 tarihinde ... 2. İcra Müdürlüğü"nün 2014/741 E. sayılı dosyasından mükerrer takip başlatıldığı, bu takibin de... İcra Hukuk Mahkemesince mükerrer takip gerekçesiyle iptal edildiği, son olarak 03.06.2016 tarihinde ise... 1. İcra Müdürlüğü"nün 2016/2778 E. sayılı takip dosyası üzerinden yeniden takip başlatıldığı, bu takibin de mükerrer olduğu gerekçesiyle iptali talep edilmiş, ilk derece mahkemesince takibin iptaline karar verildiği, kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi"nce de istinaf talebinin esastan reddine karar verildiği, kararın davacı tarafından temyiz edildiği anlaşılmıştır.
Somut olayda; davalı baba tarafından, davacı ile müşterek çocukları olan..."in kendisiyle birlikte..."ya dönmesi gerektiği halde eşi tarafından Türkiye" de alıkonulmak suretiyle mutad meskenine dönmesini engellediğini iddia ederek 25.11.1980 tarihli Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Veçhelerine Dair Sözleşme (L... Sözleşmesi) kapsamında iade işlemleri başlatılmış ve... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/27 E - 2013/129 K sayılı ilamı ile uluslararası L... Sözleşmesi gereğince müşterek çocuğun mutad meskeni olan..."ya iadesine karar verilmiş, karar Yargıtay 2. HD"nce 09.07.2013 tarihinde onanmış, karar düzeltme talebi 14.11.2013 tarihinde reddedilerek kesinleşmiştir.
Davacı anne tarafından davalı aleyhine 09....2011 tarihinde ... 2. Aile Mahkemesi" nde boşanma ve velayet davası açılmış, bu yargılama sırasında mutad meskene iade kararının kesinleştiği, aile mahkemesine bildirilmiş, mahkemece 27....2013 tarihinde tarafların boşanmasına ve velayetin anneye verilmesine, baba ile şahsi ilişki tesis edilmesine
karar verilmiş, karar Yargıtay... 10.01.2015 tarihli kararıyla onanmış, karar düzeltme talebi de aynı dairenin 09.06.2015 tarihli kararıyla reddedilmiştir. Davalı tarafından velayet hususunda, L... Sözleşmesi gerekçe gösterilerek yapılan yargılamanın yenilenmesi talebi de aile mahkemesince reddedilmiş, karar Yargıtay 2. HD"nin 06.11.2017 tarihli kararıyla onanmış, karar düzeltme talebi aynı dairenin 27.06.2018 tarihli kararıyla reddedilmiştir.
Davacı tarafından iade kararının icrası amacıyla ... 11. İcra Müdürlüğü"nün 2016/6 E. sayılı takip dosyası ile ilamlı icra takibi başlatılmış, ... 7. İcra Hukuk Mahkemesi"nce dayanak ilamın velayete değil, iadeye ilişkin olduğu, sonrasında boşanma davasında boşanma kararıyla birlikte velayetin anneye verildiği, velayet kararı kesinleşmeden müşterek çocuğun..."ya iadesi durumunda velayet hükmünün yok hükmünde sayılacağından ortada çelişkili bir durum sözkonusu olacağı, ayrıca; çıkarılan icra emrinin çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin mahkeme kararına dayalı olarak çıkarılabileceği, mutad meskene iadeye ilişkin dayanak ilamın icrasının icra müdürlüğü eliyle yapılamayacağı gerekçesiyle icra emri iptal edilmiş, karar Yargıtay..... HD"nin 16.01.2015 tarihli kararıyla onanmış, karar düzeltme talebi ise; 5717 sayılı Kanun"un 18/1 maddesi "Çocuğun iadesine veya şahsi ilişki kurulmasına dair ilamlar,... İcra ve İflas Kanunu"nun ilgili hükümlerine göre çocuğun bulunduğu yerdeki İcra Müdürlüğü"nce İİK"nun 25. maddesinde yazılı şekilde bir icra emri tebliğ etmeksizin yerine getirilir" hükmünü amirdir.” denilmek suretiyle 1/.../15 tarihinde reddedilmiştir.
... 7. İcra Hukuk Mahkemesi" nce yargılama sırasında 20.01.2014 tarihinde icra takibinin önce geçici olarak durdurulmasına karar verildiğinden, davalı baba tarafından 10.02.2014 tarihinde... 2. İcra Müdürlüğü"nün 2014/741 E sayılı dosyasın başlatılan takip,... İcra Hukuk Mahkemesi"nin 2014/82 E - 2014/96 K sayılı ilamı ile mükerrer takip gerekçesiyle iptal edilmiş, karar temyiz edilmeden 15.04.2014 tarihinde kesinleşmiştir.
Davacı tarafından 06.08.2015 tarihinde Anayasa Mahkemesi"ne bireysel başvuru yapılmış, başvuru ön inceleme aşamasında kabul edilebilir bulunarak esas incelemesi yapılmasına karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesi"nce inceleme devam ederken, bu kez davalı tarafından 03.06.2016 tarihinde, iş bu dosyanın inceleme konusu olan,... 1. İcra Müdürlüğü"nün 2016/2778 E. sayılı takip dosyasıyla yeniden mudat meskene iade kararının icrası talep edilmiş,... İcra Hukuk Mahkemesi"nin 2016/354 E-2017/445 K. sayılı kararıyla; 5717 sayılı kanunda, mutad meskene iade kararı verildikten sonra boşanma davasının ferisi olarak velayet kararının uygulanması konusunda bir hüküm bulunmamakla hukuki boşluk olduğu, öte yandan mutad meskene iade kararı evvelce ... 11.İcra Dairesi 2014/6 sayılı takip talebi ile icraya konulduğu, takibe ilişkin şikayet davasında ... 7. İcra Hukuk Mahkemesi 2014/79 Esas - 2014/301 karar sayılı ilamı ile yalnızca icra emrinin iptal edildiği, takibin iptal edilmediği, velayetin anneye verilmesi hükmüyle mutad meskene iade kararının söndüğü (itfa) gerekçesiyle mükerrer takibin iptaline karar verildiği, kararın davalı baba tarafından istinaf edilmesi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 20. HD"nce ise; şikayete konu çocuğun mutad meskenine iadesine ilişkin icra takibinin, sonradan verilen ve kesinleşen boşanma ve velayet ilamları ile uygulanabilirliğinin kalmadığı, velayeti davacı anneye verilen müşterek çocuğun, mutad meskene iadesinde hukuki yarar bulunmadığı gerekçesiyle istinaf talebinin esastan reddedildiği, davalı baba tarafından kararın temyiz edildiği anlaşılmıştır
Davalının bireysel başvurusu üzerine Anayasa Mahkemesi"nin 18.07.2018 tarihli kararında; davalının bireysel başvurusunu AY."nın 20 ve 41. maddeleri kapsamında aile hayatına saygı hakkı çerçevesinde ele almış ve esastan incelemiş;... 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2013/27 E - 2013/129 K. sayılı kararı ile iade talebi doğrultusunda karar verilmişse de bu kararın talepten yaklaşık iki yıl gibi uzun bir süreden sonra verildiği, L... Sözleşmesi kapsamındaki çocuk kaçırma davalarında yetkili makamlarca alınan tedbirlerin başında kararların ivedi şekilde alınmasının geldiği, çocuğun üstün menfaati gereği bir an önce alışkın olduğu ortama dönmesinin amaçlandığı, çocuğun geri verilmesi ile ilgili karara kadar velayet hakkının esası hakkındaki davanın ertelenmesi zorunluluğunun hem L... Sözleşmesi" nde hem de 5717 sayılı Kanun"da düzenlendiği, bu bağlamda velayetle ilgili prosedürün, çocuğun iadesini müteakip mutad meskeni yetkili makamlarınca yürütülmesinin amaçlandığı, zira "mutad mesken" in; velayet hususunun belirlenmesine yönelik delillerin bulunduğu yer olduğu, buna rağmen iade kararının kesinleşmesi sonrasında verilen velayet kararının L... Sözleşmesi ve 5717 sayılı Kanun"daki düzenlemelerin amaçlarıyla bağdaşmadığı, velayet kararının 2014 yılının başından beri iade kararının icrasına engel teşkil ettiği, idari ve yargısal makamların çocuğun iadesine yönelik bazı tedbirler almışsa da bu tedbirlerin özellikle kararın infazı aşamasında yetersiz kaldığı, annenin bu süreçteki olumsuz tutumunun velayet kararıyla desteklendiği, devletin başvurucunun aile hayatına saygı hakkının korunması için makul tedbirleri almadığı sonucuna varılarak, AY. nın 20. maddesinde güvence altına alınan aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğine, başvurucu davalıya 34.000 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmiştir.
Bu kapsamda olmak üzere; 22.11.2007 tarihli ve 5717 sayılı .... Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yön ve Kapsamına Dair Kanun" un "Bekletici mesele" başlıklı 14. maddesinde "görülmekte olan bir iade davası sırasında velayet davası da açılmış ise velayete ilişkin dava bekletilir" düzenlemesinin yanı sıra, aynı kanunun "İade davasında velayet" başlıklı .... maddesinde "...Ancak, çocuğun iade talebinin reddine karar verilmesi halinde velayet hakkına dair bir karar verilebilir" düzenlemesi yer almaktadır.
Uluslararası L... Sözleşmesi"nin "Sözleşmenin amacı" başlıklı 1. maddesinde; "a) Taraf devletlere gayri kanuni yoldan götürülen veya alıkonan çocukların derhal geri dönmelerini sağlamak;
b) Taraf bir Devletteki koruma ve ziyaret haklarına, diğer taraf Devletlerde etkili biçimde riayet ettirmek" şeklinde sözleşmenin amacı belirlenmiş olup, sözleşmenin 19. maddesinde "sözleşme çerçevesinde verilen, çocuğun geri dönmesine ilişkin bir karar, koruma hakkının esasını etkilemez" denilerek koruma hakkının esasını teşkil eden velayet hakkında, çocuğun iadesine karar verilen ülke makamlarının yetkili olduğu açıkça düzenlenmiştir.
Bu kapsamda yukarıda bahsedilen gerek 5717 sayılı kanun nedeniyle ulusal mevzuat çerçevesinde, gerekse Türkiye tarafından 14.10.1990 tarihinde imzalanan Çocuk Haklarına Dair Sözleşme,.... Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi" nin "Özel ve Aile Hayatına Saygı Hakkı" na ilişkin 8. maddesi nedeniyle uluslararası mevzuat çerçevesinde; Bölge Adliye mahkemesince, 5717 sayılı kanunda iade kararı verildikten sonra boşanma davasının ferisi olan velayet hususunda verilen ilamın uygulanması konusunda hukuki boşluk olmadığı, boşanma kararıyla birlikte verilen velayet hükmünün mutad meskene iade kararını ortadan kaldırmayacağı nedeniyle ilk derece mahkemesinin isabetli olmayan gerekçelerinin kaldırılmasına; ancak, ... 7. İcra Hukuk Mahkemesi 2014/79 Esas - 2014/301 karar sayılı ilamı ile yalnızca icra emrinin iptal edildiği, takibin iptal edilmediği anlaşıldığından, sonucu itirabarıyla doğru olan ilk derece mahkemesi kararının
gerekçesinin belirtilen şekilde düzeltilmesiyle yeniden hüküm kurulması gerekirken, şikayete konu çocuğun mutad meskenine iadesine ilişkin icra takibinin, sonradan verilen ve kesinleşen boşanma ve velayet ilamları ile uygulanabilirliğinin kalmadığı, velayeti davacı anneye verilen müşterek çocuğun, mutad meskene iadesinde hukuki yarar bulunmadığından bahisle istinaf talebinin reddi gerektiğine ilişkin değerlendirmesi isabetsiz olup, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bu nedenle bozulması gerekir ise de yapılan yanlışlık yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden ve sonuçta istem reddedildiğinden sonucu doğru bölge adliye mahkemesi kararının onanması gerekmiştir.
SONUÇ : Alacaklının temyiz itirazlarının reddi ile sonucu doğru Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK"nun 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK"nun 370. maddesi uyarınca ONANMASINA, alınması gereken 44,40 TL temyiz harcından, evvelce alınan harç varsa mahsubu ile eksik harcın temyiz edenden tahsiline, 07/10/2019 gününde oy birliğiyle karar verildi.