Danıştay 13. Daire 2018/3247 Esas 2021/4017 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/3247
Karar No:2021/4017

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : …. Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ….
KARŞI TARAF (DAVACI) : …. Tuz Madencilik İnşaat Turizm Otomotiv Petrol Nakliye
Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. ….
İSTEMİN KONUSU : …. Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi'nin …. tarih ve E:…., K:…. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 30. maddesi uyarınca arama ruhsatı verilmesi amacıyla … Gölü havzasında bulunan alan için …. tarihinde gerçekleştirilen …. erişim numaralı ihalenin ….. İdare Mahkemesi'nin …. tarih ve E:…, K:…. sayılı kararıyla iptali ve anılan Mahkeme kararının Dairemizin …. tarih ve E:…., K:…. sayılı kararıyla onanması üzerine iptal kararı kesinleşen ihale kapsamında irat kaydedilen 350.000,00-TL geçici teminat bedelinin iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve E….. sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesi'nce verilen …. tarih ve E:…, K:…. sayılı kararda; her ne kadar davacı tarafından ihalenin Mahkeme kararı ile iptal edildiği, iş bu nedenle yok hükmünde olan bir ihale için yatırılan geçici teminatın iadesinin gerektiği iddia edilmiş ise de, teminatın ihalenin kanun, yönetmelik ve şartname hükümlerine uygun yapılmasının ve yükümlülüğün belirlenen süre ve şartlar uyarınca yerine getirilmesinin temini amacıyla alındığı ve teminatın ilgililerin yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda Hazine'ye irat kaydedileceği hususu göz önüne alındığında, davacı şirketin anılan ihaleye 8.330.000,00-TL teklifle katılarak ihaleyi kazanmasının ardından ihalenin hukuka aykırı olduğunu düşünerek dava açtığı ve davayı kazanacağı düşüncesiyle de ihale bedelini yatırmadığı, dolayısıyla henüz hukuka aykırılığı mahkeme kararı ile ortaya konulmamış bir işlem dolayısıyla varsayımsal olarak hareket eden davacının ihaleye yönelik yükümlülüklerini yerine getirmediği anlaşıldığından irat kaydedilen geçici teminatın iadesi isteminin reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi'nce; anılan ihalede davacı şirketin ihale bedelini yatırmadığından bahisle 350.000,00-TL tutarındaki geçici teminatın irat kaydedilmesinden sonra anılan ihalenin iptali istemiyle açılan davada, …. İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…., K:…. sayılı kararı ile "1/50000 ölçekli çevre düzeni planı hükümlerine göre tuz üretiminin ancak 'Tuz Üretim Alanı' olarak ayrılmış sahada yapılabileceği, bu bağlamda tuz üretim alanı olarak ihaleye çıkarılacak bölgenin imar planında tuz üretim alanı olarak ayrılmış olması gerektiği, buna karşın uyuşmazlığa konu alanın bulunduğu sahanın Göl, Gölün Kış Seviyesi, Hassas A Zonu ve 1. Derece Doğal Sit alanı sınırları içerisinde kaldığı dikkate alındığında, plan hükümlerine aykırı olarak kullanılmasına olanak bulunmayan sahanın tuz üretim alanı olarak ihaleye çıkarılmasına hukuken olanak bulunmadığı, ihaleye çıkılmadan önce görüşü alınan Kurumların belli şartlar altında ihaleye çıkılmasında sakınca bulunmadığını belirtmiş olmalarının söz konusu sahanın genel kullanım amacını belirleyen plan hükümlerin göz ardı edilmesine imkân vermediği gibi düzenleyici nitelikte bulunan plan hükümlerinin bu şekilde bertaraf edilmesinin mümkün olmadığı, bu durumda, ihalenin yapıldığı tarih itibarıyla düzenleyici nitelikteki imar planında tuz üretim sahası olarak belirlenmeyen Göl, Gölün Kış Seviyesi, Hassas A Zonu ve 1. Derece Doğal Sit alanı sınırları içerisinde kalan sahada madencilik dahil her türlü insan faaliyetinin yasaklanmasına karşın, sahanın kullanım amacına aykırı olarak ve plan hükümlerini bertaraf edecek şekilde tuz üretim alanı olarak ihaleye çıkarılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı" gerekçesiyle anılan ihalenin iptaline karar verilmesi üzerine davalı idarenin … tarih ve …. sayılı Olur'u ile ER: .… erişim no'lu saha ihalesinin iptal edildiği dikkate alındığında, hukuka aykırılığı yargı kararı ile saptanan ihale işlemlerinden dolayı irat kaydedilen geçici teminat bedelinin davacı şirkete iadesi gerektiğinden söz konusu ihale işlemleri nedeniyle irat kaydedilen 350.000,00-TL'nin iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, …. İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…., K:…. sayılı kararın kaldırılmasına ve dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, teminatın ihale dokümanında ve ilgili mevzuatta yer verilen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi nedeniyle irat kaydedildiği, ihalenin iptaline re'sen değil İdare Mahkemesi kararı üzerine karar verildiğinden ihalenin iptal edilmiş olmasının teminatın iadesi için gerekçe olamayacağı, usulüne uygun olarak irat kaydedilen geçici teminatın iadesine olanak bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, ihaleye ilişkin yükümlülüklerin yerine getirilmesini sağlamak üzere alınan geçici teminatın ihalenin hukuka aykırılığının Mahkeme kararıyla saptanmasının ardından iade edilmesi gerektiği belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ….'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemesi kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile dava konusu işlemin iptali yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…., K:… sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, anılan Bölge İdare Mahkemesi kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın …. İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 25/11/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.