Danıştay 13. Daire 2015/2305 Esas 2021/4011 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2015/2305
Karar No:2021/4011

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : …Kaymakamlığı
VEKİLİ : Av. …, Av. …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Kepez Kaymakamlığı'nca gerçekleştirilen … Ticaret Meslek Lisesi'nin 26/08/2014 tarihli okul kantini ihalesinin iptali istenmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; … tarih ve …sayılı inceleme raporunda, davacının, Kepez ilçesi … Lisesi okul kantinini 2010 yılından itibaren gayriresmî işlettiği tespit edildiğinden, Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliği'nin 9. maddesi uyarınca … Ticaret Meslek Lisesi okul kantini sözleşmesinin 20/06/2014 tarihi itibarıyla feshedildiği, bu nedenle, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 35/d ve 51/g maddeleri ile Okul Aile Birliği Yönetmeliği hükümleri uyarınca 12/08/2014 tarihinde yapılan ilan ile 26/08/2014 tarihinde pazarlık usulü ile 7.500,00.-TL muhammen bedel üzerinden ihaleye çıkıldığı, 26/08/2014 tarihli ihale komisyonu kararı ile katılımcılardan en yüksek teklifi veren …adlı kişiye 21.000,00.-TL bedel üzerinden ihale edildiği, İhale Şartnamesi'nin 6. maddesinde yer alan hükümlerden dolayı davacının ihaleye katılmadığı, anılan ihalenin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı,
2886 sayılı Kanun'un 1. maddesinde yer alan kural gereği, genel bütçeye dahil idarelere ait taşınır ve taşınmazların kiralama işlerinin bu Kanun kapsamında kaldığı ve idarelerin kendilerine ait taşınır ve taşınmazları, kamu yararı gözetilerek ve bir gelir getirmeye yönelik olarak bu Kanun kapsamında öngörülen koşullar çerçevesinde açıklık ve rekabeti de sağlayarak ihale yoluyla kiralama yoluna gitmeleri gerektiği, kiralama işlemlerinin ihale yapılmaksızın gerçekleştirilemeyeceğinin açık olduğu, bu durumda, davacının … Ticaret Meslek Lisesi okul kantinini işletmekte iken … Lisesi okul kantinini 2010 yılından itibaren gayriresmî işletmekte olduğunun inceleme raporuyla tespit edildiği ve bu rapora istinaden sözleşmesinin feshedildiği, fesih işleminin yargı kararı ile iptal edildiğine ilişkin bilgi ve belgenin de bulunmadığı dikkate alındığında, davacının kantin işletme sözleşmesinin feshedilmesinden sonra söz konusu okul kantininin tekrar ihaleye çıkartılmasında ve 26/08/2014 tarihinde yapılan ihalede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, makul ve haklı gerekçe olmaksızın ihaleye alınmamasında açıklık ve rekabet ilkelerine uygunluk olmadığı, İhale Şartnamesi'nde 26/08/2014 Cuma günü yazılmasına karşılık anılan tarihin Salı gününe geldiği, böylece şekli bir hatanın yapıldığı, Mahkeme tarafından iddiaları karşılanmadan gerekçe oluşturulduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, inceleme raporu ile davacının kantini gayriresmî olarak işlettiğinin tespit edildiği, bu nedenle il çapında yapılacak kantin ihalelerine alınmaması yönünde görüş bildirildiği, davacının ayrıca 1.157,00-TL elektrik kullanım borcu ve katkı payı borçlarının olduğu, davacının sözleşmesi feshedilerek hukuka uygun olarak tekrar ihaleye çıkıldığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
19/02/2014 tarih ve 17 sayılı inceleme raporunda, davacının Kepez ilçesi … Lisesi okul kantinini 2010 yılından itibaren gayriresmî işlettiği tespit edildiğinden, Milli Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği'nin 9. maddesi uyarınca … Ticaret Meslek Lisesi okul kantini sözleşmesi 20/06/2014 tarihi itibarıyla feshedilmiş, bu nedenle, 2886 sayılı Kanun'un 35/d ve 51/g maddeleri ile Okul-Aile Birliği Yönetmeliği uyarınca 12/08/2014 tarihinde yapılan ilan ile 26/08/2014 tarihinde pazarlık usulü ile 7.500,00.-TL muhammen bedel üzerinden ihaleye çıkılmış, 26/08/2014 tarihli ihale komisyonu kararı ile katılımcılardan en yüksek teklifi veren … adlı kişiye 21.000,00.-TL bedel üzerinden ihale edilmiş, İhale Şartnamesi'nin 6. maddesinde yer alan hükümlerden dolayı davacının ihaleye alınmaması üzerine ihalenin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 83. maddesinin (c) bendinde, "İhale işlemlerinde sahte belge veya sahte teminat kullanmak veya kullanmaya teşebbüs etmek, taahhüdünü kötü niyetle yerine getirmemek, taahhüdünü yerine getirirken idareye zarar verecek işler yapmak veya işin yapılması veya teslimi sırasında hileli malzeme, araç veya usuller kullanmak" yasak fiil ve davranışlar arasında sayılmış; aynı Kanun'un 84. maddesinde de, "83'üncü maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları anlaşılanlar, bu fiil ve davranışlar ihale safhasında vaki olmuşsa idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri gibi, fiil veya davranışlarının özelliğine göre ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, haklarında bir yıla kadar bütün ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilir. Kararı veren idareler, bu kararı, Resmî Gazete'de ilan ettirirler. Bu kararlar ilgililerin müteahhitlik siciline de işlenir. İhalelere katılmaktan yasaklananlar, yasaklı oldukları süre içinde diğer idarelerce yapılacak ihalelere de müteahhit veya müşteri sıfatıyla katılamazlar." kuralı yer almaktadır.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 16. maddesine dayanılarak hazırlanan Millî Eğitim Bakanlığı Okul-Aile Birliği Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 1. fıkrasının (g) bendinde, "Kantin ve benzeri yerleri işlettirmek veya işletmek" okul-aile birliğinin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
Anılan Yönetmeliğin "Kiralama usulü ve işlemleri" başlıklı 20. maddesinin 1., 2. ve 3. fıkralarında, "(1) Birlik; kantin ve benzeri yerleri öncelikle işletmecilere kiralama usulü ile işlettirir veya işletmecinin bulunmadığı durumlarda işletir. Kantin ve benzeri yerlerin kiraya verilmesinde, eğitim ve öğretimin aksatılmaması esastır.
(2) Söz konusu yerlerin birlik tarafından kiraya verilmesi 8/9/1983 tarihli ve 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun 51'inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendine göre pazarlık usulü ile yapılır.
(3) Kiralama işlemleri, valilik/kaymakamlıkça görevlendirilecek il/ilçe millî eğitim müdür yardımcısı/şube müdürü başkanlığında ilgili birlik başkanı, defterdarlık/mal müdürlüğü temsilcisi, gerektiğinde il/ilçe özel idare müdürlüğü temsilcisinin katılımıyla oluşan ihale komisyonunca yapılır." kuralı yer almıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı Okul Aile Birliği Yönetmeliği'nin "Sözleşmenin feshi, iptali ve kiralanan yerlerin tahliyesi" başlıklı 22. maddesinin 5. fıkrasında, "2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 83. ve 84. maddelerinde belirtilen yasak fiil ve davranışlarda bulundukları anlaşılan kiracılar hakkında aynı Kanunun 84. maddesi uyarınca yapılan ihalelerden bir yıl yasaklama kararı verilir ve yasaklanan kişiler yasaklama süresi içinde yapılacak ihalelere katılamazlar." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2886 sayılı Kanun'un 84. maddesinin birinci fıkrasında, 83. maddede belirtilen fiil ve davranışlarda bulundukları anlaşılanların, bu fiil ve davranışlar, ihale safhasında vaki olmuşsa idarelerce o ihaleye iştirak ettirilmeyecekleri, fiil ve davranışların özelliğine göre ihaleyi yapan bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından, haklarında bir yıla kadar bütün ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verileceği kuralına yer verildiğinden, yasaklama kararlarının, bakanlık veya ilgili bakanlık tarafından alınması gerektiği sonucuna ulaşılmaktadır.
Dosya incelendiğinde, davalı idarece, inceleme raporu sonucunda müfettiş tarafından davacının gayriresmî olarak kantin işlettiğinin tespit edilmesi nedeniyle il çapında yapılacak kantin ihalelerine alınmaması yönünde görüş bildirildiği gerekçesi ile davacının ihaleye alınmadığının ileri sürüldüğü, İdare Mahkemesinin temyize konu kararında ise, İhale Şartnamesi'nin 6. maddesinde yer alan hükümlerden dolayı davacının ihaleye katılmadığı gerekçesine yer verildiği görülmektedir.
İhale Şartnamesi'nin 6. maddesinde, "ihaleden men yasağı alanların" ihaleye katılamayacağı kuralına yer verildiği, davacı hakkında ise usulüne uygun olarak Bakanlık tarafından tesis edilmiş herhangi bir ihaleden yasaklama kararının olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, pazarlık usulü ile gerçekleştirilen uyuşmazlığa konu ihalede 2886 sayılı Kanun uyarınca ilgili Bakanlık tarafından yasaklama kararı alınmaksızın, yalnızca inceleme raporunda yer verilen öneri nedeniyle davacının ihaleye iştirak ettirilmeyerek teklifinin değerlendirmeye alınmamasında ve dava konusu ihalede hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVA KONUSU İŞLEMİN İPTALİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen ilk derece ve temyiz yargılama giderleri toplamı …-TL ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
6. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
7. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 25/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.