Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2021/12819 Esas 2022/179 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : İŞE İADE

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 7. Hukuk Dairesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalı şirket bünyesinde şoför olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin haklı ya da geçerli neden belirtilmeksizin feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğinin tespiti ile davacının işe iadesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının iş sözleşmesinin 12.08.2016 tarihli Yönetim Kurulu Kararı ile feshedildiğini,Yönetim Kurulu kararında FETÖ üyeliği ve irtibatı olduğu değerlendirilen, devlet karşıtlığı ve bunları destekleyici davranışlarda bulunan ayrıca yeterli verim alınamayan performansı beklentilerin altında kalan kişiler ve bankanın imajında oluşturabileceği olumsuz etkileri bertaraf etmek amacıyla kıdem ve ihbar tazminatları ödenmek suretiyle haklı ve geçerli nedenle feshedildiği gerekçesiyle davanın reddini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda, davalı tarafın fesih işleminin 667 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’den kaynaklanan yetkiye dayanılarak yapıldığı gerekçesiyle 685 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 690 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 56.maddesiyle değiştirilen geçiş hükümleri başlıklı geçici 1.maddesinin 3.fıkrasındaki düzenleme karşısında davanın esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair karar verilmiştir.

İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı ve davacı tarafça istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, somut olayda fesih ihbarnamesinde fesih sebebinin açıkça gösterilmemesi ve feshin 4857 sayılı İş Kanunu'nun 17.maddesine göre yapıldığı bildirilmesine rağmen, davacının savunmasının alınmamasının aynı Kanunun 19/1 maddesine aykırı olduğu ve öncelikle bu nedenle feshin yasaya ve usulüne uygun yapılmadığının kabulünün gerektiği ayrıca davacı hakkında FETÖ terör örgütü ile irtibatlı bir soruşturma başlatılmadığı, ... Cumhuriyet Başsavcılığınca bildirildiği gibi davacının FETÖ terör örgütü ile irtibatlı olduğuna dair mahkememize kanaat verecek derecede delil sunulmadığı, bu suretle davalı işveren tarafın haklı ve geçerli fesih iddiasını ispatlayamadığı kanaatine varıldığından İlk Derece Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine dair hüküm kurulmuştur.
Temyiz Başvurusu :
Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin Bozma Kararının Özeti:
Davacının iş sözleşmesinin davalı Bankanın 12/08/2016 tarihli Yönetim Kurulu Kararı gereğince geçerli sebeple feshedildiği, fesih gerekçesinin geçerli sebep teşkil edip etmediğinin irdelenmesine gerek bulunduğu, feshin geçerli veya haklı nedene dayanıp dayanmadığı konusunda yapılan araştırmanın hüküm kurmaya yeterli olmadığı, Mahkemece davacı hakkında adli soruşturma olup olmadığı araştırılmış ve davacı hakkında soruşturma bulunmadığı tespit edilmişse de davalı vekili tarafından, davacının kapatılan derneklerden ... Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Derneği üyesi olduğu, örgüt üyeleriyle burada görüşüp cep telefonu ile irtibatlaştığı, ve ...'ya para gönderdiği şeklinde açıklamalar yapıldığı, dayanağı belgelerin ibraz edilmediği bu durumda, Mahkemece, davacı hakkında idari soruşturma evrakları, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı Terörle Mücadele Kaçakçılık, Organize Suçlar ve İstihbarat ile ilgili birimlerden ve Bilgi Teknolojileri Kurumundan varsa davacı ile ilgili bilgi ve belgeler ile yine ...’ya açılmış mevduat hesapları, hesap hareketleri ve bankacılığa ilişkin işlemler olup olmadığı sorulmalı, davacı hakkında adli bir soruşturma bulunup bulunmadığı, ceza davası açılıp açılmadığı, davacının devletin milli güvenliği aleyhine faaliyette bulunduğu belirlenen dernek, vakıf ve gazetelere üyeliği bulunup bulunmadığı ilgili yerlerden sorularak açıklığa kavuşturulmalı, tüm bilgi ve belgeler ile tarafların delilleri değerlendirilmek suretiyle geçerli veya haklı fesih olup olmadığının araştırılarak sonucuna göre işin esası hakkında karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. Ancak sehven dosyanın Bölge Adliye Mahkemesi yerine İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bozma Kararı Sonrası İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda, feshin geçerli nedene dayandığının kanıtlanamadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalı vekili yasal süresi içerisinde temyiz etmiştir.
Gerekçe:
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371 ve devamı maddelerinde temyiz incelemesi neticesinde bozma sebebi yapılacak hususlar ve bozma kararı üzerine yapılacak işlemler düzenlenmiştir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/2. maddesine göre, Yargıtay'ın bozma kararı, Bölge Adliye Mahkemesinin İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen kararı kaldırıp düzelterek verdiği bir karar veya İlk Derece Mahkemesi kararını kaldırıp davanın esası hakkında yeniden verdiği bir karara ilişkin ise dosya, kararı vermiş olan Bölge Adliye Mahkemesine veya uygun görülen başka bir Bölge Adliye Mahkemesine gönderilir. Çünkü artık burada İlk Derece Mahkemesinin bir kararı mevcut değildir, bozulan karar Bölge Adliye Mahkemesinin kararıdır, bu nedenle dosya kararı bozulan mahkemeye gönderilmektedir. Bölge Adliye Mahkemesi, yaptığı değerlendirmede bozma kararının doğru olduğu kanaatine varırsa bozmaya uyma kararı verecektir. Bu kararın anlamı, alt derece mahkemesinin kendi vermiş olduğu önceki kararının hatalı olduğu ve Yargıtay'ın bozma kararı doğrultusunda yeniden inceleme yaparak bir karar vereceğidir. Bozmaya uyma kararı ile bozma kararı lehine olan taraf için bir usuli müktesep hak doğar. Bölge Adliye Mahkemesi tarafından 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/3. maddesi gereğince bozma ilamına uyulduğundan, bundan sonra bozmaya uygun olarak, dosyanın esası hakkında yeni bir karar vermesi gerekmektedir.
Somut olayda Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 29/05/2018 tarih ve 2018/4595 esas, 2018/13348 karar sayılı bozma ilamı ile bozulan karar ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 28/12/2017 tarihli 2017/2743 esas ve 2017/1625 karar sayılı kararı olup ... 3. İş Mahkemesinin 12/10/2017 tarihli 2016/511 esas 2017/536 karar sayılı kararının ortadan kaldırılarak yeniden verdiği esasa ilişkin karar olduğundan HMK 373/2. maddesi gereğince bozma sonrasında dosyanın hükmü veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi gerekir. Somut olayda dosya maddi hata sonucu İlk Derece Mahkemesine gönderilmiştir. İlk Derece Mahkemesince bozma sonrasında davaya bakma görevi ve yetkisi Bölge Adliye Mahkemesine ait olduğu halde dosyayı Bölge Adliye Mahkemesine göndermek yerine hukuken bakma imkanı bulunmayan davaya bakarak nihayetinde temyize konu 09/12/2020 tarihli kararı ile davanın kabulüne dair hüküm kurmuştur.
Belirtmek gerekir ki, Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 tarihli ve 1957/13 esas, 1959/5 karar sayılı kararı ile 09.05.1960 tarihli ve 1960/21 esas, 1960/9 karar sayılı kararlarında açıklandığı üzere Yargıtayca maddi hata sonucu verilen bir karara Mahkemece uyulmasına karar verilmesi halinde dahi usulü kazanılmış hak oluşmaz ve Yargıtayın hatalı bozma kararından dönülmesi mümkündür.
Açıklanan nedenle İlk Derece Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 29/05/2018 tarih ve 2018/4595 esas , 2018/13348 karar sayılı bozma ilamı doğrultusunda yetkili ve görevli ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi tarafından gerekli incelemenin yapılarak usulünce bir karar verilebilmesi için kararın yeniden bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 12/01/2022 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.