Danıştay 13. Daire 2018/802 Esas 2021/4174 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/802
Karar No:2021/4174

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Petrol Gübre İnşaat Nakliyat Gıda Tekstil Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Kurumu
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda 5307 sayılı Kanun'un 7. maddesinin 2. fıkrasının (1) numaralı bendine ve LPG Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 26. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine aykırı olarak, dağıtıcısı dışında ikmal yapıldığından bahisle 366.319,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararda; davacı şirketin dağıtıcısı olan... Gaz Tic. San. A.Ş.'nin vekili Av. ... tarafından düzenlenen 27/04/2013 tarihli şikâyet dilekçesinde, "..." yazı ve arması olan hâlen Şanlıurfa ilinde faaliyet gösteren "..." ile birlikte çalışan firmanın gaz dolumu yapan aracının saat 13:15-14:30 saatleri arasında bayisi olan davacı şirkete ait istasyona kantar yaparak geçtiğinin fark edildiği belirtilerek Suruç Cumhuriyet Savcılığı'na suç duyurusunda bulunulduğu, başlatılan soruşturma kapsamında düzenlenen 27/04/2013 tarihli tespit tutanağında "... Gaz" ibareli ... plakalı tankerden davacı şirketin LPG tankına ikmal yapıldığının tespit edilmesi üzerine, davacı şirkete dağıtıcısı dışında ikmal yapıldığından bahisle 366.319,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu Kurul kararının alındığı, 27/04/2013 tarihli tutanakta, "... Gaz" ibareli ... plakalı tankerden davacı şirketin LPG tankına ikmal yapıldığı, ikmal edilen otogaz LPG'ye ilişkin olarak ... tarih ve ... sıra numaralı ... Tic. ve San. A.Ş.'ye ait bir sevk irsaliyesinin sunulduğunun kayıt altına alındığı, tanker şoförü olan ...'nın ifadesinde ikmal edilen otogazı dağıtıcı lisansı sahibi ... LPG Akaryakıt Ürünleri Tarım Gıda İnş. San. ve Tic. A.Ş.'ye ait tesisten yüklediğini beyan ettiğinin tespit edildiği, sevk irsaliyesi üzerinde yapılan incelemede alıcının muhtelif bayiler olduğu, irsaliyede yer alan vergi kimlik numarasının ... Akar. Gaz ve Tarım End. Kim. Ürün. İnş. Şti.'ye ait olduğu, taşıma faaliyetinde kullanılan ... plakalı tankerin ruhsat bilgilerine göre ... Akar. Gaz ve Tarım End. Kim. Ürün. İnş. Şti.'ne kayıtlı ve herhangi bir lisansa taşıma aracı olarak kayıtlı olmadığının tespit edildiği, ... Tic. ve San. A.Ş.'nin LPG dağıtıcı lisansının iptal edildiğinin görüldüğü, dolayısıyla dağıtıcı lisansının iptal edilmiş olması sebebiyle faaliyette bulunamayan ... Tic. ve San. A.Ş.'nin otogaz ikmalini ... LPG Akaryakıt şirketi üzerinden gerçekleştirmekte olduğu ve davacı şirket tarafından işletilen otogaz LPG istasyonuna yapılan ikmalin de bu kapsamda yapılmış olduğu anlaşıldığından tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, otogaz LPG satışına başladığı günden bugüne kadar ... Gaz Tic. San. A.Ş. dışında herhangi bir şirketten otogaz LPG alışı yapmadığı, şirket nezdinde 27/04/2013 tarihinde herhangi bir denetim yapılmadığı, tutanakta ve sevk irsaliyesinde şirket yetkililerinin hiçbirisinin imzasının bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının usul ve yasaya uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının Dairemiz kararında belirtilen gerekçeyle onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
LPG otogaz bayilik lisansı sahibi davacıya ait otogaz istasyonunda yapılan denetimde, dağıtıcısı dışında ikmal yapıldığı 27/04/2013 tarihinde tutanağa bağlanmıştır. Bu durumun, 5307 sayılı Kanun'un 7. maddesinin ikinci fıkrasının (1) numaralı bendine ve LPG Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 26. maddesinin 1. fıkrasının (c) bendine aykırılık oluşturduğundan bahisle, aynı Kanun'un 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca, davacı hakkında 366.319,00-TL idarî para cezası uygulanmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Kurul kararı alınmış, anılan kararın iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu ve Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 7. maddesinin ikinci fıkrasının (1) numaralı bendinde, otogaz bayilerinin, "Tek bir dağıtıcı ile sözleşme yapmak ve istasyonunda sadece sözleşmeli olduğu dağıtım şirketince ikmal edilen LPG’ yi satmak" ile yükümlü oldukları, dava konusu işleme ilişkin fiil tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan 16. maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendinde, bu Kanun'un 5, 6 ve 7. madde hükümlerinin ihlâli hâlinde sorumlulara ikiyüzellibin Türk Lirası idarî para cezası verileceği belirtilmiştir.
7164 sayılı Maden Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'un 35. maddesi ile 5307 sayılı Kanun'un 16. maddesi yeniden düzenlenmiş ve maddenin ikinci fıkrasının (c) bendi ile 7. maddenin ikinci fıkrasının (4) numaralı bendi hariç olmak üzere 7. maddenin ihlâli hâlinde otogaz bayilik lisansı sahiplerine yüzbin Türk Lirasından az olmamak ve beşyüzbin Türk Lirasını geçmemek üzere fiilin işlendiği tarihten bir önceki yılda ilgili lisansa konu LPG piyasası faaliyetine ilişkin net satış hasılatının binde onbiri oranında idarî para cezası uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
7164 sayılı Kanun'un 37. maddesi ile 5307 sayılı Kanun'a eklenen Geçici 8. maddesinin ikinci fıkrasında, "Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Kurul kararına bağlanmış, ancak tahsilatı tamamlanmamış olan idarî para cezaları, işlenen fiil için bu Kanunla birlikte daha düşük bir idarî para cezası uygulanmasının öngörülmesi hâlinde, ilgili vergi dairesince 16. maddenin ilgili bentlerinde belirlenmiş olan asgarî maktu hadden tahsil edilir. Kısmen veya tamamen tahsil edilen idarî para cezaları iade edilmez." kuralına yer verilmiştir.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 2. maddesinde, "Kabahat" deyiminin, Kanun'un karşılığında idarî yaptırım uygulanmasını öngördüğü haksızlık anlamına geldiği; 3. maddesinde, bu Kanun'un, idarî yaptırım kararlarına karşı kanun yoluna ilişkin hükümlerinin, diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmaması hâlinde, diğer genel hükümlerinin, idarî para cezası ve mülkiyetin kamuya geçirilmesi yaptırımını gerektiren bütün fiiller hakkında uygulanacağı; "Zaman Bakımından Uygulama" başlıklı 5. maddesinde, 26/09/2004 günlü, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu'nun zaman bakımından uygulamaya ilişkin hükümlerinin kabahatler bakımından da uygulanacağı, kabahatler karşılığında öngörülen idarî yaptırımlara ilişkin kararların yerine getirilmesi bakımından ise derhâl uygulama kuralının geçerli olduğu; bu maddenin atıf yaptığı 5237 sayılı Kanun'un 7. maddesinin ikinci fıkrasında da, suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanunun uygulanacağı ve infaz olunacağı kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Kanun koyucu tarafından, Kurul tarafından karara bağlanmış, ancak tahsilatı tamamlanmamış idarî para cezalarının, işlenen fiil için 5307 sayılı Kanun'un 7164 sayılı Kanun'un 35. maddesi ile değişik 16. maddesinde daha düşük bir idarî para cezası uygulanması öngörülmüş ise asgarî maktu hadden tahsil edilmesi vergi dairesine bir görev olarak verilmiştir. İlgili vergi dairesinin kanunen üstlendiği bu görevi yerine getirmesi açısından önemli olan husus, idarî para cezasının keşinleşmesi değil, tahsilatının tamamlanmamış olmasıdır. Dolayısıyla söz konusu düzenleme, tamamen tahsilat aşamasına özgü bir kural niteliğindedir. idarî para cezasının iptali istemiyle dava açılsın veya açılmasın, bu kuralın tahsilatı tamamlanmamış idarî para cezalarına uygulanması vergi dairesi açısından bir zorunluluktur.
İlgili vergi dairesi, dava açılıp açılmadığına bakılmaksızın tahsilatı tamamlanmamış idarî para cezasının miktarında lehe bir değişiklik varsa bunu tespit etmekle ve uygulamakla yükümlü bulunduğundan, tahsilat aşamasına özgü olan anılan kuralın, idarî para cezasının iptali istemiyle açılan davalarda dikkate alınmasına gerek bulunmamaktadır.
Bu itibarla, idarî para cezasına konu olan fiilin sübûta ermiş olması ve idarî para cezasının miktarında lehe olan değişikliğin tahsilat aşamasında vergi dairesince dikkate alınacak olması sebebiyle davanın reddi yönündeki karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesi'ne gönderilmesine, 07/12/2021 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.



(X) KARŞI OY :
İdarî para cezalarında, ceza verilmesinin dayanağı kuralın yürürlükten kaldırılması veya lehe düzenleme yapılması hâlinde, uyuşmazlığın ortaya çıkan yeni hukukî durum dikkate alınarak sonuçlandırılacağı açık olduğundan, yargı organlarınca, yeni yasal düzenlemenin ilgililerin lehine olup olmadığı araştırılarak karar verilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla, lehe kanunun varlığının tespitinin yargı organlarınca yapılması gerektiği, vergi dairesinin böyle bir yetkisinin ve görevinin bulunmadığı, idarî para cezalarına ilişkin düzenlemeler incelendiğinde özellikle alt ve üst sınırın belirlendiği ve nispi oranda cezalandırılmanın öngörüldüğü düzenlemede yargı organlarınca gerekli araştırma yapılarak lehe kanunun var olup olmadığı tespit edildikten sonra lehe kanunun varlığı hâlinde idarî para cezasının iptaline karar verileceğinden Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği oyu ile karara katılmıyorum.