Danıştay 13. Daire 2015/3650 Esas 2021/4225 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2015/3650
Karar No : 2021/4225

DAVACI : … (…) Sendikası
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
17/03/2015 tarih ve 29298 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 2. maddesiyle değişik Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik'in (Yönetmelik) 4. maddesinin ikinci fıkrasının üçüncü ve dördüncü cümlelerinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Dava konusu değişiklikle, işçi sendikalarına, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nda öngörülmeyen bir takım yükümlülükler getirildiği, yetki tespiti ve devamında gerçekleştirilecek işlemlere yönelik olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın düzenleyici işlem yapma yetkisinin bulunmadığı, bu itibarla, Yönetmeliğin yetki yönünden hukuka aykırı olduğu; ayrıca, işçi sendikalarına yasal dayanağı olmayan bir takım yükümlülükler yüklenmiş olması nedeniyle, Yönetmeliğin konu bakımından da hukuka aykırı olduğu, 6356 sayılı Kanun'un 42. maddesinin birinci fıkrası uyarınca, toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikasının, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na başvurarak yetkili olduğunun tespit edilmesini isteyebileceği ve 5. maddesinde ise, yetki tespiti ile ilgili usul ve esasların anılan Bakanlıkça çıkarılacak Yönetmelikle düzenleneceğinin belirtildiği, bu kapsamda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca hazırlanan ve 11/10/2013 tarih ve 28792 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Toplu İş Sözleşmesi Yetki Tespiti ile Grev Oylaması Hakkında Yönetmelik'te, yetki tespiti ve başvuru esaslarının ayrıntılı olarak düzenlendiği, yapılan düzenlemelerle, toplu iş sözleşme yetkisinin en kısa sürede elde edilerek bir an önce toplu iş sözleşmesinin imzalanmasının amaçlandığı, dava konusu Yönetmelik değişikliğiyle işçi sendikalarına bir takım yükümlülükler getirilmek suretiyle bu amaca ulaşılmasının zorlaştırıldığı, işçi sendikalarının, talep edilen bilgi ve belgeleri elde etme imkân ve kabiliyetinin bulunmadığı, kamu kurum ve kuruluşlarınca talep edilen bilgilerin en geç on gün içinde verilmesi gerektiği belirtilmişse de, bu duruma aykırı hareket edilmesinin karşılığı olarak herhangi bir yaptırımın öngörülmediği ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI :
Davacı tarafından, idarelerinin dava konusu düzenlemeleri yapma konusunda yetkisinin bulunmadığı ileri sürülmüşse de, dava konusu Yönetmeliğin dayanağını teşkil eden 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 8. maddesinin üçüncü fıkrasında, bu Yönetmeliğe konu usul ve esasların, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle idarelerince belirleneceğinin ifade edildiği, bu konudaki iddianın mesnetsiz olduğu, dava konusu Yönetmelik değişikliğinin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın … tarih ve … sayılı yazısında belirtilen gerekçeler doğrultusunda ve anılan Bakanlıkça önerilen şekilde yapıldığı, dava konusu değişikliğin ihdas edilme nedeninin, ihale kapsamında çalıştırılan işçilere fiyat farkı ödenmesinde ihtiyaç duyulan bilgi ve belgelerin en kısa sürede ve en sağlıklı şekilde doğrudan temininin sağlanması olduğu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu uyarınca, devlet memurlarının, mevzuatta öngörülen düzenlemelere uygun olarak hareket etmeleri gerektiği, bu durumda, dava konusu Yönetmelik'te yer alan ve işçi sendikalarına verilmesi gereken bilgi ve belgelerin, kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan görevlilerce belirtilen süre içinde verilmesinin zorunlu olduğu, bu düzenlemeye aykırı hareket edilmesi durumunda ilgili kamu görevlileri hakkında idarî ve adlî işlem başlatılabileceği, dava konusu Yönetmelik değişikliğinde herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI …'IN DÜŞÜNCESİ: Dava, 17/03/2015 tarih ve 29298 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik'te Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 2. Maddesinin 2. fıkrasının üçüncü ve dördüncü cümlelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun 8. maddesinin 3. fıkrasında, "04/01/2002 tarih ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 62. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca ihale edilen işlerde, 22/05/2003 tarih ve 4857 sayılı İş Kanunu'nun 2. maddesinde tanımlanan asıl işveren-alt işveren ilişkisi çerçevesinde alt işveren tarafından münhasıran bu Kanun kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarına ait işyerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak olan toplu iş sözleşmeleri; alt işverenin yetkilendirmesi kaydıyla merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin üyesi bulunduğu kamu işveren sendikalarından birisi tarafından 18/10/2012 tarih ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yürütülür ve sonuçlandırılır. Toplu iş sözleşmesinin kamu işveren sendikası tarafından bu fıkraya göre sonuçlandırılması hâlinde, belirlenen ücret ve sosyal haklardan kaynaklanan bedel artışı kadar idarece fiyat farkı ödenir. Kamu işveren sendikası tarafından yürütülmeyen ve sonuçlandırılmayan toplu iş sözleşmeleri için fiyat farkı ödenemez, 4857 sayılı Kanun'un 2. maddesinin yedinci fıkrası esas alınarak asıl işveren sıfatından dolayı ücret farkına hükmedilemez ve asıl işveren sıfatıyla sorumluluk yüklenemez. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı'nca belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 11. maddesinde, Devlet memurlarının kanun, tüzük ve yönetmeliklerde belirtilen esaslara uymakla yükümlü oldukları; 125. maddesinde ise, Devlet memurlarının yasal düzenlemelerle getirilen yükümlülükleri yerine getirmemeleri hâlinde haklarında uygulanacak disiplin cezalarına ilişkin hükümler yer almaktadır.
Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 2. maddesinin 2. fıkrasının üçüncü ve dördüncü cümlelerinde, "Yetki tespit başvurusuna; ihale sözleşmesini yürüten idareden temin edilecek sözleşme konusu işin 4734 sayılı Kanun'un 62. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında olduğunu, alt işverenin unvanını, işin niteliğini, sözleşme kapsamındaki işyeri/işyerlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu sicil numarası/numaralarını, sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihleri ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca belirlenecek diğer bilgileri ihtiva eden resmi yazı eklenir. İhale sözleşmesini yürüten kamu kurum ve kuruluşu, talep tarihinden itibaren en geç on gün içinde bu bilgileri işçi sendikasına vermek zorundadır." kuralı yer almıştır.
Bu durumda, dava konusu yönetmelik maddesinin, üst hukuk normlarına, hizmet gereklerine ve hukuka uygun olduğu anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, hukukî dayanaktan yoksun olan davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKÎ SÜREÇ:
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığı'na gönderilen … tarih ve … sayılı yazı üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, 17/03/2015 tarih ve 29298 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 2. maddesiyle Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik'in 4. maddesinin ikinci fıkrasında değişiklik yapılmıştır.
Davacı tarafından, Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik'in 4. maddesinin ikinci fıkrasının üçüncü ve dördüncü cümlelerinin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasa'nın "Toplu iş sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı" başlıklı 53. maddesinde, "İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.
Toplu iş sözleşmesinin nasıl yapılacağı kanunla düzenlenir.
Memurlar ve diğer kamu görevlileri, toplu sözleşme yapma hakkına sahiptirler.
Toplu sözleşme yapılması sırasında uyuşmazlık çıkması halinde taraflar Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurabilir. Kamu Görevlileri Hakem Kurulu kararları kesindir ve toplu sözleşme hükmündedir.
Toplu sözleşme hakkının kapsamı, istisnaları, toplu sözleşmeden yararlanacaklar, toplu sözleşmenin yapılma şekli, usulü ve yürürlüğü, toplu sözleşme hükümlerinin emeklilere yansıtılması, Kamu Görevlileri Hakem Kurulunun teşkili, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar kanunla düzenlenir." kuralına yer verilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar" başlıklı 62. maddesinin birinci fıkrasının dava açma tarihi itibarıyla yürürlükte olan (e) bendinde, "Bu Kanun kapsamındaki idarelerce mal veya hizmet alımları ile yapım işleri için ihaleye çıkılmadan önce aşağıda belirtilen hususlara uyulması zorunludur:
e) İdarelerin bu Kanun'da tanımlanan hizmetlerden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında aşağıda belirtilen hususlara uyması zorunludur:
1) İdarelerce kanun, tüzük ve yönetmeliklere göre istihdam edilen personelin yeterli nitelik veya sayıda olmaması hâlinde personel çalıştırılmasına dayalı yardımcı işlere ilişkin hizmetler için ihaleye çıkılabilir. Bu kapsamda ihaleye çıkılabilecek yardımcı işlere ilişkin hizmet türlerini; idarelerin teşkilat, görev ve yetkilerine ilişkin mevzuatı, yerleşik yargı içtihatları ile 22/05/2003 tarih ve 4857 sayılı İş Kanunu'nun 2. maddesinin yedinci fıkrası dikkate alınmak suretiyle idareler itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte belirlemeye işçi, işveren ve kamu görevlileri konfederasyonları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Personel Başkanlığı'nın görüşü ve Maliye Bakanlığı'nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu yetkilidir. 03/07/2005 tarih ve 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 67. maddesi ile diğer kanunların hizmet alımına ilişkin özel hükümleri saklıdır.
2) İdarelerin teşkilat, görev ve yetkilerine ilişkin mevzuatı ile 4857 sayılı Kanun'un 2. maddesinin yedinci fıkrası esas alınmak suretiyle, idareye ait bir iş yerinde yürütülen asıl işin bir bölümünde idarenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde hizmet alımı ihalesine çıkılabilir." kuralına yer verilmiştir.
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu'nun "Fiyat farkı verilebilmesi" başlıklı 8. maddesinin üçüncü fıkrasında, "04/01/2002 tarih ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 62. maddddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca ihale edilen işlerde, 22/05/2003 tarih ve 4857 sayılı İş Kanunu'nun 2. maddesinde tanımlanan asıl işveren-alt işveren ilişkisi çerçevesinde alt işveren tarafından münhasıran bu Kanun kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarına ait iş yerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak olan toplu iş sözleşmeleri; alt işverenin yetkilendirmesi kaydıyla merkezi yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin üyesi bulunduğu kamu işveren sendikalarından birisi tarafından 18/10/2012 tarih ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yürütülür ve sonuçlandırılır. Toplu iş sözleşmesinin kamu işveren sendikası tarafından bu fıkraya göre sonuçlandırılması hâlinde, belirlenen ücret ve sosyal haklardan kaynaklanan bedel artışı kadar idarece fiyat farkı ödenir. Kamu işveren sendikası tarafından yürütülmeyen ve sonuçlandırılmayan toplu iş sözleşmeleri için fiyat farkı ödenemez, 4857 sayılı Kanun'un 2. maddesinin yedinci fıkrası esas alınarak asıl işveren sıfatından dolayı ücret farkına hükmedilemez ve asıl işveren sıfatıyla sorumluluk yüklenemez. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin esas ve usuller, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığı'nca belirlenir." kuralı yer almıştır.
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun "Yetki tespiti için başvuru" başlıklı 42. maddesinde,"(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister. İşveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren de Bakanlığa başvurarak yetkili işçi sendikasının tespitini isteyebilir.
(2) Bakanlık, kayıtlarına göre başvuru tarihi itibarıyla bir işçi sendikasının yetkili olduğunu tespit ettiğinde, başvuruyu, iş yeri veya işletmedeki işçi ve üye sayısını, o işkolunda kurulu işçi sendikaları ile taraf olacak işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene altı iş günü içinde bildirir.
(3) İşçi sendikasının yetki şartlarına sahip olmadığının ya da iş yerinde yetki şartlarına sahip bir işçi sendikasının bulunmadığının tespiti hâlinde, bu bilgiler sadece başvuruyu yapan tarafa bildirilir.
(4) Sigortalılığın başlangıcı ile sona ermesine ilişkin bildirimlerden yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapılmayanlar, yetkili işçi sendikasının tespitinde dikkate alınmaz.
(5) Yetki tespiti ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir." kuralı yer almıştır.
22/01/2015 tarih ve 29244 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmeliğin "Toplu iş sözleşmesinin kapsamı ve yürütülmesi" başlıklı 4. maddesinin ikinci fıkrasında, "Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılacak yetki tespit işlemlerinde, 4734 sayılı Kanun'un 62. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca ihale alan alt işverenlere ait her bir ihale sözleşmesi ayrı bir iş yeri olarak değerlendirilir. Aynı alt işveren tarafından aynı işkolunda yapılan her bir ihale sözleşmesi için iş yeri düzeyinde yetki tespiti verilir." kuralı yer almakta iken, 17/03/2015 tarih ve 29298 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 2. maddesiyle Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik'in 4. maddesinin ikinci fıkrası "Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından yapılacak yetki tespit işlemlerinde, 4734 sayılı Kanun'un 62. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca ihale edilen işlerde iş alan alt işverenin; aynı ihale sözleşmesi kapsamında tek bir iş yerinin bulunması hâlinde iş yeri düzeyinde, birden fazla iş yerinin bulunması hâlinde ise işletme düzeyinde yetki tespiti verilir. Aynı ihale sözleşmesi kapsamında birden fazla işkolunda iş yerinin bulunması hâlinde, her bir işkolundaki iş yeri/iş yerleri ayrı ayrı değerlendirilir. Yetki tespit başvurusuna; ihale sözleşmesini yürüten idareden temin edilecek sözleşme konusu işin 4734 sayılı Kanun'un 62. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında olduğunu, alt işverenin unvanını, işin niteliğini, sözleşme kapsamındaki iş yeri/iş yerlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu sicil numarası/numaralarını, sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihleri ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca belirlenecek diğer bilgileri ihtiva eden resmi yazı eklenir. İhale sözleşmesini yürüten kamu kurum ve kuruluşu, talep tarihinden itibaren en geç on gün içinde bu bilgileri işçi sendikasına vermek zorundadır." şeklinde değiştirilmiştir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 11/10/2013 tarih ve 28792 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Toplu İş Sözleşmesi Yetki Tespiti ile Grev Oylaması Hakkında Yönetmelik'in -dava açma tarihi itibarıyla yürürlükte olan hâliyle- "İşkolu istatistiklerinin düzenlenmesi ve yayımlanması" başlıklı 5. maddesinde, "(1) Bir işkolunda çalışan işçilerin yüzde üçünün tespitinde, Bakanlıkça her yıl ocak ve temmuz aylarında Resmî Gazete'de yayımlanan işkolu istatistikleri esas alınır.
(2) Yayımlanan istatistiklerde her bir işkolundaki toplam işçi sayısı ile işkollarındaki sendikaların üye sayıları yer alır.
(3) Bakanlık, yetkili sendikanın belirlenmesinde ve istatistiklerin düzenlenmesinde kendisine gönderilen üyelik ve üyelikten çekilme bildirimleri ile Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapılan işçi bildirimlerini esas alır.
(4) Yayımlanan istatistik, toplu iş sözleşmesi ve diğer işlemler için yeni istatistik yayımlanıncaya kadar geçerlidir.
(5) Yetki belgesi almak üzere başvuran veya yetki belgesi alan işçi sendikasının yetkisini, daha sonra yayımlanacak istatistikler etkilemez."; "Yetki tespit başvurusu" başlıklı 7. maddesinde, "(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası, Bakanlığa yazılı olarak başvurarak yetkili sendika olduğunun tespitini ister. İşveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren de Bakanlığa yazılı olarak başvurarak yetkili işçi sendikasının tespitini isteyebilir.
(2) Yetki tespit başvurusunun Bakanlık evrak kayıtlarına alındığı tarih başvuru tarihi olarak kabul edilir.
(3) Yürürlükte olan toplu iş sözleşmesi varsa, taraflar bu sözleşmenin sona ermesinden önceki yüz yirmi gün içerisinde yetki tespit başvurusunda bulunabilir.
(4) Yetkili işçi sendikasının tespitinde, sigortalılığın başlangıcı ile sona ermesine ilişkin olarak yetki tespit başvurusu tarihinden önce Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapılmamış bildirimler dikkate alınmaz." kurallarına yer verilmiştir.
Personel Çalıştırılmasına Dayalı Hizmet Alımlarında Toplu İş Sözleşmesinden Kaynaklanan Fiyat Farkının Ödenmesine Dair Yönetmelik'in Dava Konusu 4. Maddesinin İkinci Fıkrasının Üçüncü ve Dördüncü Cümlelerinin İncelenmesi:
Sözlük anlamı ile "düzenli hâle koymak, düzen vermek, tanzim ve tertip etmek" olarak tanımlanan "düzenleme", kamu hukukunda kural koyma ile eş anlamlıdır. Kural ise, sürekli, soyut, nesnel, genel (kişilik dışı) durumları belirleyen ve gösteren norm olarak tanımlanmaktadır. (ÖZAY İl Han, Günışığında Yönetim, İstanbul, 2017, s. 426).
İdarelerin düzenleme yapma yetkisine sahip olduğu alanlarda, bu alanları düzenleyici işlemler ile objektif bir şekilde düzenlemesi gerekmektedir. İdarelerin, işlem tesis ederken kendilerine Anayasa ve kanunlarla çizilen çerçeve içinde takdir yetkilerini kullanmaları ve bu yetkilerini kullanırken kamu hizmetinin gereklerini ve kamu yararını göz önünde bulundurmaları gerektiği açıktır. İdarelerin düzenleme yetkisinin, kanunlarla getirilen hükümleri aşacak bir şekilde kullanılamayacağı idare hukukunun en temel ilkelerindendir.
4735 sayılı Kanun'un 8. maddesinin üçüncü fıkrasında, 4734 sayılı Kanun'un 62. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca ihale edilen işlerde, 4857 sayılı Kanun'un 2. maddesinde tanımlanan asıl işveren-alt işveren ilişkisi çerçevesinde alt işveren tarafından münhasıran bu Kanun kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarına ait iş yerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak olan toplu iş sözleşmelerinin, alt işverenin yetkilendirmesi kaydıyla merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin üyesi bulunduğu kamu işveren sendikalarından birisi tarafından 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümlerine göre yürütülüp sonuçlandırılacağı ve bu fıkranın uygulanmasına ilişkin esas ve usullerin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca belirleneceği kurala bağlanmıştır.
6356 sayılı Kanun'un 41. maddesi uyarınca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na yapılan yetki tespit başvuruları, e-devlet üzerinden anılan Bakanlığa bildirilen sendika üyelik ve üyelikten çekilme bildirimleri ile Sosyal Güvelik Kurumu'na yapılan işçi ve iş yeri bildirimleri esas alınarak sonuçlandırılmakta ve bir işverene ait tek bir iş yerinin bulunması durumunda iş yeri düzeyinde, aynı işkolunda birden fazla iş yerinin bulunması hâlinde ise tüm iş yerleri için işletme düzeyinde yetki tespiti yapılmaktadır.
Öte yandan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca, bir iş yerinin girdiği işkolu, 6356 sayılı Kanun'un 5. maddesi uyarınca, işkolu tespit başvurusunda bulunulması üzerine mahallinde yapılmış inceleme sonucunda kesinleşen bir işkolu tespit kararı bulunmaması hâlinde, işverenler tarafından Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapılan iş yeri bildirimleri esas alınarak yetki tespiti yapılmaktadır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı yazısında, yetki tespit işlemleri aşamasında, Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan alınan verilerden, bir işverene ait iş yerlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu sicil numaralarına, vergi numaralarına, işkollarına, çalışan işçi sayılarına ulaşılabildiği; ancak, hangi sicil numaralarının hangi kamu kurum ve kuruluşlarından alınan hizmet alım ihalelerine ait olduğu, hangi sicil numaralarının aynı ihale kapsamında bulunduğu, bu işlerin hangilerinin 4734 sayılı Kanun'un 62. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında olduğu, ihale sözleşmesinin süresinin sona erip ermediği vb. bilgilere ulaşmanın mümkün olmadığı; ayrıca, işverenler tarafından yapılan işin mahiyetinin belirtilmemesi ya da hatalı bildirilmesi durumunda işkolunun belirlenmesinde sorun yaşandığından bahisle Hazine ve Maliye Bakanlığı'ndan, Yönetmelik'in 4. maddesinin ikinci fıkrasında değişiklik yapılması istenmiştir.
Söz konusu yazı dikkate alınmak suretiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca hazırlanarak yürürlüğe giren Yönetmelik'in dava konusu 4. maddesinin ikinci fıkrasının üçüncü cümlesinde, yetki tespit başvurusuna, ihale sözleşmesini yürüten idareden temin edilecek sözleşme konusu işin 4734 sayılı Kanun'un 62. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında olduğunu, alt işverenin unvanını, işin niteliğini, sözleşme kapsamındaki iş yeri/iş yerlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu sicil numarası/numaralarını, sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihleri ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca belirlenecek diğer bilgileri ihtiva eden resmi yazının ekleneceği kuralına yer verilmiştir.
Öte yandan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın anılan yazısında, sendikalar tarafından söz konusu belgelerin idarelerden talep edilmesi üzerine sendikal haklara müdahalede bulunulma ihtimali göz önünde bulundurulmak suretiyle işçilerin bir an önce toplu iş sözleşmesine kavuşturulması amacıyla, Yönetmeliğin 4. maddesinin ikinci fıkrasında değişiklik yapılmasının istenmesi üzerine, söz konusu maddenin ikinci fıkrasının dördüncü cümlesinde, ihale sözleşmesini yürüten kamu kurum ve kuruluşunun, talep tarihinden itibaren en geç on gün içinde bu bilgileri işçi sendikalarına vermek zorunda olduğu kurala bağlanmıştır.
Bu itibarla, 4735 sayılı Kanun'un 8. maddesinin üçüncü fıkrasında, 4734 sayılı Kanun'un 62. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca ihale edilen işlerde, 4857 sayılı Kanun'un 2. maddesinde tanımlanan asıl işveren-alt işveren ilişkisi çerçevesinde alt işveren tarafından münhasıran bu Kanun kapsamına giren kamu kurum ve kuruluşlarına ait iş yerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak olan toplu iş sözleşmeleri uyarınca fiyat farkı ödemesine ilişkin esas ve usullerin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca belirleneceği kuralına yer verildiği, Yönetmeliğin dava konusu 4. maddesinin ikinci fıkrasının üçüncü ve dördüncü cümlelerinde yer alan düzenlemelerin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca hazırlanarak yürürlüğü girdiği, dava konusu düzenlemelerle söz konusu iş yerlerinde çalıştırılan işçileri kapsayacak olan toplu iş sözleşmeleri uyarınca fiyat farkı ödenmesine ilişkin yetki tespit başvurularına dair esas ve usullere yer verildiği anlaşıldığından dava konusu düzenlemelerde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Her ne kadar davacı tarafından, yetki tespiti başvurusu ve devamına ilişkin düzenleyici işlemlerin davalı idarece tesis edilemeyeceği, bu kapsamda dava konusu düzenlemelerin yetki yönünden hukuka aykırı olduğu ileri sürülmüşse de, 4735 sayılı Kanun'un 8. maddesinin üçüncü fıkrası ile 6356 sayılı Kanun'da öngörülen sistemden farklı bir toplu iş sözleşmesi sisteminin öngörüldüğü, gerek yetkili sendikanın tespiti aşaması gerek toplu sözleşme müzakerelerinin tarafı ve yürütülmesi gerekse toplu iş sözleşmesinin imzalanması hâlinde sözleşmeden kaynaklanan farklardan sorumluluk hâline ilişkin düzenlemelere yer verildikten sonra, bu fıkranın uygulanmasına ilişkin esas ve usullerin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın görüşü alınmak suretiyle Hazine ve Maliye Bakanlığı'nca belirleneceği kuralına yer verildiği, Yönetmeliğin de 4735 sayılı Kanun'un 8. maddesinin üçüncü fıkrasına dayanılarak davalı idarece hazırlanarak yürürlüğe girdiği, bu kapsamda, davalı idarenin dava konusu düzenlemeleri tesis etme konusunda yetkili olduğu anlaşıldığından, davacının bu konudaki iddiasına itibar edilmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.DAVANIN REDDİNE,
2.Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 08/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.