Danıştay 13. Daire 2018/470 Esas 2021/4216 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2018/470
Karar No:2021/4216

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Akaryakıt ve Nakliyat Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete, teknik düzenlemelere aykırı, ulusal marker seviyesi geçersiz ve tağşiş edilmiş akaryakıt ikmal ettiğinden bahisle 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun 19. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendi uyarınca 163.111,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun (Kurul) … tarih ve …sayılı kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı şirkette yapılan denetim sonucu 13/02/2012 tarihinde tutanak düzenlendiği, alınan numunelerden 1 no.lu tanka ait olan numunenin İnönü Üniversitesi Akaryakıt/Petrol Analiz Laboratuvarına 23/02/2012 tarihinde teslim edildiği, laboratuvarca 24/02/2012 tarihinde analize başlandığı ve 29/03/2012 tarihinde analizin bitirildiği, 5 no.lu tanka ait numunenin 23/02/2012 tarihinde teslim edildiği, laboratuvarca 24/02/2012 tarihinde analize başlandığı ve 28/03/2012 tarihinde analizin bitirildiği, 4 no.lu tanka ait numunenin 23/02/2012 tarihinde teslim edildiği, laboratuvarca 07/03/2012 tarihinde analize başlandığı ve 30/03/2012 tarihinde analizin bitirildiği, 2 no.lu tanka ait numunenin 23/02/2012 tarihinde teslim edildiği, laboratuvarca 07/03/2012 tarihinde analize başlandığı ve 26/03/2012 tarihinde analizin bitirildiği görüldüğünden, dava konusu işlemle ilgili numunelerin hiçbirinde, Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler ile Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'teki 15 günlük analiz süresine uyulmadığı anlaşıldığından, anılan analizler esas alınarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nce; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, davacı şirketin akaryakıt istasyonunda 13/02/2012 tarihinde yapılan denetimde alınan numunelerin TÜBİTAK MAM tarafından yapılan analizi sonucunda, akaryakıtın standartlara aykırı olduğunun tespit edildiği, mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Dava konusu işleme dayanak olarak gösterilen analiz raporlarına bakıldığında, 1 ve 5 numaralı yer altı tanklarına bağlı olan tabancalardan alınan numunelerin ulusal marker seviyelerinin geçerli, gam parametresi yönünden teknik düzenlemelere aykırı çıktığı; 2 numaralı yer altı tankına bağlı olan tabancadan alınan numunenin ulusal marker seviyesinin geçersiz, teknik düzenlemelere uygun çıktığı; 4 numaralı yer altı tankına bağlı olan tabancadan alınan numunenin ise ulusal marker seviyesinin geçerli, damıtma ve kükürt parametreleri yönünden teknik düzenlemelere aykırı çıktığı belirtilmiş ve ayrıca bu numunedeki damıtma ve kükürt parametreleri dikkate alındığında, söz konusu numunenin tağşiş edilmiş olduğu sonucuna ulaşıldığı ifade edilmiştir.
Davalı idarece, analiz raporlarının tamamı dikkate alınmak suretiyle davacıya 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendi uyarınca (Kanun'un 8. ve/veya 18. maddesi hükümlerinin ihlâli) idari para ceezası verildiğinden, dava konusu işlemin, isnat edilen her bir fiil yönünden hukuki denetiminin yapılması gerekmektedir.
Ulusal marker seviyesi geçersiz akaryakıt ikmal etme fiili (Kanun'un 18. maddesinin ihlâli) yönünden;
Denetim tarihinde yürürlükte bulunan hâliyle 5015 sayılı Kanun'un 18. maddesinin dördüncü fıkrası uyarına işlem tesis edilebilmesi için, numunesi alınan akaryakıtın hem ulusal marker seviyesinin geçersiz olduğunun, hem de teknik düzenlemelere aykırı olduğunun tespiti gerektiği açık olup, 2 numaralı yer altı tankına bağlı olan tabancadan alınan numunenin ulusal marker seviyesinin geçersiz olduğu ancak teknik düzenlemelere uygun bulunduğu dikkate alındığında, teknik düzenlemelere aykırılık ve ulusal marker seviyesinin geçersizliği şartlarının bir arada gerçekleşmediği anlaşıldığından, Kanun'un 18. maddesinin ihlâli nedeniyle davacıya idari para cezası verilemeyeceği sonucuna varılmaktadır.
Tağşiş ve/veya hile amacıyla akaryakıta ürün katılması fiili (Kanun'un 8. maddesinin ihlâli) yönünden;
Davacıya ait akaryakıt istasyonundaki 4 numaralı yer altı tankına bağlı olan tabancadan alınan numunenin analizi sonucunda düzenlenen raporda, numunenin ulusal marker seviyesinin geçerli çıktığı, damıtma ve kükürt parametreleri yönünden teknik düzenlemelere aykırı bulunduğu, bunun yanında söz konusu damıtma ve kükürt miktarı dikkate alındığında numunenin tağşiş ve/veya hile amacıyla akaryakıta katılabilecek ürün içerdiği belirtilmekle birlikte; numunenin damıtma ve kükürt parametrelerinin teknik düzenlemelere aykırı çıkmasının, ürünün tağşiş edilmiş olduğunu ne şekilde ortaya koyduğu, akaryakıta hangi ürün ya da ürünlerin katılması hâlinde bu sonucun ortaya çıkacağı, öte yandan, ulusal marker seviyesinin geçerli olduğu dikkate alındığında, akaryakıta katıldığı belirtilen ürün ya da ürünlerin ulusal marker seviyesine etki edip etmeyeceği, diğer parametreler yönünden de teknik düzenlemelere aykırılık sonucunun ortaya çıkıp çıkmayacağı hususlarında belirsizlik bulunduğu görülmektedir.
Bu itibarla, dava konusu işleme dayanak alınan analiz raporlarının yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde yeniden değerlendirilmesi ve belirsizliklerin giderilmesi suretiyle işin esası hakkında karar verilmek üzere temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Davacı şirkete ait akaryakıt istasyonunda13/02/2012 tarihinde yapılan denetimde dört ayrı tanktan alınan numunelerin yapılan analizleri neticesinde; 1 no.lu tanktan alınan numunenin mevcut gom parametresi yönünden teknik düzenlemelere aykırı bulunduğu, 2 no.lu tanktan alınan numuneni ulusal marker seviyesinin geçersiz bulunduğu, 4 no.lu tanktan alınan numunenin teknik düzenlemelere aykırı ve tağşiş edilmiş olduğu, 5 no.lu tanktan alınan numunenin de mevcut gom parametresi yönünden teknik düzenlemelere aykırı bulunduğu yönünde rapor tanzim edildiği; bunun üzerine 5015 sayılı Kanun'un 19. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendi uyarınca 163.111,00-TL idarî para cezası uygulanması üzerine bu işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunu'nun isnat edilen fiilin gerçekleştiği tarihte yürürlükte bulunan 4. maddesinin 4. fıkrasının (ı) bendinde, bu Kanuna göre faaliyette bulunanların piyasa faaliyetlerinde, Kurulun belirleyeceği teknik düzenlemelere uygun akaryakıt sağlamakla yükümlü olduğu; 8. maddesinin ikmal fıkrasında, bayilerin lisanslarının devamı süresince, tağşiş ve/veya hile amacıyla akaryakıta katılabilecek ürünlerin akaryakıta katılmaması ve istasyonunda bulundurmaması ile yükümlü olduğu; "Ulusal marker" başlıklı 18. maddesinin dördüncü fıkrasında, numunelerde yapılacak testlerde ulusal markerin gerektiği şart ve seviyede bulunmadığı ve alınan numunelerin laboratuvar analizi ile teknik düzenlemelere uymadığı tespit edildiğinde 19. madde hükümlerinin uygulanacağı; 19. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (4) numaralı alt bendinde, 8. ve 18. madde hükümlerinin ihlâli halinde, sorumlularına altıyüzbin Türk Lirası idarî para cezası verileceği; aynı maddenin dördüncü fıkrasında, bayiler için yukarıda yer alan cezaların beşte birinin uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
Petrol Piyasasında Yapılacak Denetimler İle Ön Araştırma ve Soruşturmalarda Takip Edilecek Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik'in (Yönetmelik) "Ulusal marker kontrolü, numune alma, test ve analiz" başlıklı 16. maddesinin 5. fıkrasında, numunenin, ürünün yapısına ve özelliğine göre biri şahit numune olmak üzere motorin türlerinden beş, diğer akaryakıt türlerinden dört adet olarak alınacağı; 7. fıkrasında, numunelerin bir adedinin ilgili gerçek veya tüzel kişiye verileceği, kalan numunelerin ise, numune alma tarihinden itibaren en geç beş iş günü içerisinde laboratuvara teslim edileceği; 8. fıkrasında, laboratuvarın, yapılması istenilen analizleri numune özellikleri değişime uğramadan on beş gün içerisinde yapacağı ve sonucunu bir raporla tespit edip raporun bir nüshasını muhafaza edeceği, iki nüshasını, bir adedi ilgili gerçek ya da tüzel kişiye verilmek üzere numune alan birime, bir nüshasını da gereği yapılmak üzere Kuruma en geç üç iş günü içinde bildireceği kural altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirkete ait akaryakıt istasyonundan alınan numunelerin analizi üzerine düzenlenen raporlar dikkate alınarak dava konusu işlemin tesis edildiği İdare Mahkemesince analizlerin Yönetmelikte öngörülen on beş günlük süre içerisinde yapılmadığı anlaşıldığından, bu raporlara istinaden tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle Kurul kararının iptaline karar verildiği ve davalı idarenin istinaf başvurusunun aynı gerekçelerle reddedildiği görülmektedir.
Bakılan ihtilâfta, numunelerin laboratuvara teslim edildiği tarihten itibaren on beş gün içerisinde analizlere başlandığı, ancak analizlerin bitiş tarihlerinin on beş günlük süreyi aştığı anlaşılmakla birlikte, Yönetmelikte öngörülen sürelerin etkin, hızlı, güvenilir ve denetime açık bir soruşturma sürecinin sağlanmasına yönelik olduğu, bu sürelerin aşılması hâlinde numunelerin bozulacağına ya da analiz raporlarının geçersiz olacağına dair bir düzenlemeye yer verilmediği, somut uyuşmazlık bakımından da numune analiz sürecinin analiz raporlarını sakatladığına yönelik herhangi bir bilgi veya belgenin dosyaya sunulmadığı göz önünde bulundurulduğunda, Yönetmelikte öngörülen sürelere uyulmadan gerçekleştirilen analizler esas alınarak tesis edilen işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Davalı idare harçtan muaf olduğundan, toplam …-TL temyiz harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi'ne gönderilmesine, 08/12/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.