Danıştay 13. Daire 2021/4364 Esas 2021/4228 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2021/4364
Karar No:2021/4228

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF ( DAVACILAR): 1) … Yol İnşaat Turizm Petrol Nakliyat Sanayi ve Ticaret A.Ş.
2) … Endüstri İnşaat A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığı'nca 09/02/2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Tunceli-Çemişgezek Cevizlidere Barajı” ihalesine ilişkin olarak dava dışı şirket tarafından yapılan itizaren şikâyet başvurusunun kabul edilerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği yönünde düzeltici işlem belirlenmesine dair 02/06/2021 tarih ve 2021/UY.ll-1098 sayılı Kamu İhale Kurulu (Kurul) kararının davacı şirketlerin aleyhlerine olan kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; davacı şirket üzerinde bırakılan ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenen dava dışı şirket tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunun kabul edilerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı,
İtirazen şikâyet başvurusundaki, TÇB-27 poz numaralı iş kalemine ait analizde yer alan 'Kaya harici malzemesinin yolda depoya taşınması (s=0,0004x0,90xkxv892)' girdisine açıklama istenilmeyecek analiz girdileri tablosunda yer verilmesi ve ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığı tarafından bu girdiye ilişkin olarak belgelere dayalı olarak açıklama yapılmamasının mevzuata aykırı olduğu iddiasının incelenmesi sonucunda Kurulca, açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin belirlenmesi süresince ihaleyi gerçekleştiren idarece yapılan analizde her bir analiz girdisinin büyükten küçüğe sıralandığı ve analiz girdileri kümülatif toplamlarının belirlendiği, idarece işçilik girdisi olup olmadığına bakılmaksızın her bir analiz girdisinin kümülatif toplam yapılırken hesaba dahil edilmesi gerekirken, yüklenici kârı ve genel giderleri hariç birim fiyatın %3’ünün altında kalan işçilik birim fiyatlarının kümülatif toplamda hesaba dahil edilmediği, söz konusu işçilik girdilerinin kümülatif toplamda hesaba katılması hâlinde iddiaya konu "Kaya harici malzemesinin yolda depoya taşınması" nakliye girdisinin açıklama istenilmesi gereken analiz girdileri arasında kalacağı sonucuna varıldığı,
Analizlerdeki işçilik girdisi tutarlarının, analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olsa dahi açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamayacağı sabit olmakla beraber uyuşmazlığın özünün, işçilik girdilerinin, ayrıca, analiz toplamının %15’ini aşan kısım hesaplanırken esas alınan kümülatif toplam içerisinde değerlendirilip değerlendirilmeyeceğinden kaynaklandığı, Kamu İhale Genel Tebliği'nde belirtildiği üzere analiz toplamının %15’ini aşan kısma ilişkin kümülatif toplamın içerisinde, analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tâbi tutulmayacak analiz girdilerinin yer aldığı, oysa işçilik girdilerinin her halükârda sorgulamaya tâbi girdilerden olduğu, dolayısıyla bir şekilde sorgulamaya tâbi olmuş bir girdinin, sorgulamaya tâbi olmayan diğer girdilerin hesabında tekrar değerlendirilmesinin mümkün olmadığı sonucuna varıldığından bu kısım bakımından dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, ihaleyi gerçekleştiren idarece düzenlenen TÇB-27 poz numaralı iş kalemine ilişkin analiz girdileri listesi incelendiğinde, yüklenici kârı ve genel giderler hariç iş kaleminin birim fiyatının 23,83-TL olarak belirlendiği, idarece yapılan analizde her bir analiz girdisinin büyükten küçüğe sıralandığı ve analiz girdileri kümülatif toplamlarının belirlendiği, yüklenici kârı ve genel giderleri hariç birim fiyatın %3'ünün altında kalan işçilik birim fiyatlarının kümülatif toplamda hesaba dahil edilmediği ve idarece başvuru sahibine gönderilen cevap yazısında, başvuru sahibinin dilekçesinde yer verdiği hesaplamanın 2020 yılı birim fiyatları üzerinden gerçekleştirildiği, idarenin hesaplamasının ise Yüksek Fen Kurulu kararı çerçevesinde güncelleme yapılmak suretiyle gerçekleştirildiğinin ifade edildiğinin görüldüğü, idarece işçilik girdisi olup olmadığına bakılmaksızın her bir analiz girdisinin kümülatif toplam yapılırken hesaba dahil edilmesi gerekirken yüklenici kârı ve genel giderleri hariç birim fiyatın %3'ünün altında kalan işçilik birim fiyatlarının kümülatif toplamda hesaba dahil edilmediği, işçilik girdilerinin kümülatif toplamda hesaba dahil edilmesi hâlinde "Kaya harici malzemesinin yolda depoya taşınması" nakliye girdisinin açıklama istenilmesi gereken analiz girdileri arasında kalacağının tespit edildiği, bu bağlamda idarece gerçekleştirilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında mevzuata aykırılık bulunduğu sonucuna varıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, dava konusu Kurul kararında mantık hatası bulunduğu, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında her halukârda açıklama istenilmesi zorunlu analiz girdisi olan işçilik analiz girdisinin açıklama istenilmeyen analiz girdisi toplamında dikkate alınmasının mümkün olmadığı, bir analiz girdisinin toplama hesabında ayrı yerde, açıklama hesabında farklı yerde değerlendirilmesinin açıklama istenen ve istenmeyen analiz girdisi sınıflamasına aykırı olduğu, mevzuatta açık bir şekilde işçilik girdisinin %3'ten daha düşük olsa bile açıklama istenilmeyen analiz girdisi arasında yer alamayacağının belirtildiği, açıklama istenilmeyen analiz girdisi içerisinde yer almayan bir unsurun açıklama istenilmeyecek analiz girdileri toplamına dahil edilmesinin de mümkün olamayacağı, mantık ve hukukun bunu gerektirdiği, Kamu İhale Genel Tebliği'nin 45.1.2.2. maddesinin aksi yönde hüküm içerdiği, Kurul kararının hukukî mesnetten yoksun, düzenleyici işleme aykırı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığı'nca 09/02/2021 tarihinde açık ihale usulü ile “Tunceli-Çemişgezek Cevizlidere Barajı” ihalesi gerçekleştirilmiştir.
İhalede 111 ihale dokümanı indirilmiş, ihaleye 55 istekli katılmıştır.
İhalede aralarında davacılar … Yol İnşaat Turizm Petrol Nakliyat Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile …Endüstri İnşaat A.Ş.'nin oluşturduğu ortak girişimin de bulunduğu sınır değerin altında teklif sunan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmiş, ihale, aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan davacıların oluşturduğu ortak girişim üzerinde bırakılmıştır.
İhalede sınır değerin üstünde teklif sunan …İnşaat Beton Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlenmiştir.
Bunun üzerine ... şirketi tarafından ihale üzerinde bırakılan davacıların oluşturduğu ortak girişimin teklifine ve aşırı düşük teklif açıklamalarına yönelik olarak şikâyet ve itirazen şikâyet başvurularında bulunulmuştur.
Kurul tarafından yapılan incelemede başvuru sahibinin itirazen şikâyet başvuru dilekçesindeki "TÇB-27 poz numaralı iş kalemine ait analizde yer alan 'Kaya harici malzemesinin yolda depoya taşınması' girdisine açıklama istenilmeyecek analiz girdileri tablosunda yer verilmesi ve ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığı tarafından bu girdiye ilişkin olarak belgelere dayalı olarak açıklama yapmasının mevzuata aykırı olduğu" iddiası yerinde bulunarak, açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin belirlenmesi sürecinde ihaleyi gerçekleştiren idarece yapılan analizde her bir analiz girdisinin büyükten küçüğe sıralandığı ve analiz girdileri kümülatif toplamlarının belirlendiği, idarece işçilik girdisi olup olmadığına bakılmaksızın her bir analiz girdisinin kümülatif toplam yapılırken hesaba dahil edilmesi gerekirken yüklenici kârı ve genel giderleri hariç birim fiyatın %3'ünün altında kalan işçilik birim fiyatlarının kümülatif toplamda hesaba dahil edilmediği, bahse konu işçilik girdilerinin kümülatif toplamda hesaba katılması hâlinde iddiaya konu "Kaya harici malzemesinin yolda depoya taşınması" nakliye girdisinin açıklama istenilmesi gereken analiz girdileri arasında kalacağından ihaleyi gerçekleştiren idarece yapılan aşırı düşük teklif sorgulama yazısında mevzuata aykırılık bulunduğu sonucuna varılarak, mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği yönünde düzeltici işlem belirlenmesine karar verilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Aşırı düşük teklifler" başlıklı 38. maddesinde, "İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu; a) imâlat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması, b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar, c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü, gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8. maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır." kuralı bulunmaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler" başlıklı 45. maddesinde, "... 45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin %80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tâbi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tâbi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması hâlinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının %3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
...
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
...
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanun'un 38. maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imâl edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir." kuralına yer verilmiştir.

HUKUKÎ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan kurallara göre ihale komisyonunca verilen teklifler değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanların tespit edileceği, bu teklifler reddedilmeden önce, belirlenen süre içinde sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntıların yazılı olarak isteneceği, ihale komisyonunca hazırlanan sıralı iş kalemleri/grupları listesi kullanılarak yaklaşık maliyetin %80’lik kısmına giren iş kalemleri/gruplarının belirleneceği, sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya tâbi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirleneceği, bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacağı, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait oluşturulan sıralı analiz girdileri listesi kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edileceği, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyeceği, tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tâbi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirleneceği, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyeceği, aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması hâlinde bu girdinin oranının her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının %3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılacağı, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenileceği, analizlerdeki işçilik girdisinin, tutarları analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamayacağı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tâbi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının hesaplanmasında işçilik girdisinin hesaba katılıp katılmayacağına ilişkindir.
İhaleyi gerçekleştiren idarece TÇB-27 poz numaralı iş kaleminde yer alan analiz girdilerine ilişkin olarak açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi sürecinde her bir analiz girdisi büyükten küçüğe doğru sıralanarak analiz girdilerinin kümülatif toplamları belirlenirken işçilik girdileri sıralamaya dahil edilmemiş; itirazen şikâyet başvurusu üzerine Kurul tarafından yapılan incelemede ise, ihaleyi gerçekleştiren idarece işçilik girdisi olup olmadığına bakılmaksızın her bir analiz girdisinin kümülatif toplam yapılırken hesaba dahil edilmesi gerekirken yüklenici kârı ve genel giderleri hariç birim fiyatın %3'ünün altında kalan işçilik birim fiyatlarının kümülatif toplamda hesaba dahil edilmediği, işçilik girdilerinin kümülatif toplamda hesaba katılması hâlinde iddiaya konu "Kaya harici malzemesinin yolda depoya taşınması" nakliye girdisinin açıklama istenilmesi gereken analiz girdileri arasında kalacağı tespit edilerek ihaleyi gerçekleştiren idarece hazırlanan aşırı düşük teklif sorgulama yazısında mevzuata uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Kamu İhale Genel Tebliği'nin "Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler" başlıklı 45.1.13. maddesinde, teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanun'un 38. maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerektiği, isteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri, çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri, kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar, ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları, stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları ile idarece istenmesi durumunda yardımcı analizler olduğu ve isteklilerin tekliflerine ilişkin olarak sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacakları; 45.1.9. maddesinde ise, iş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatlarının ihale tarihinde yürürlükte bulunan saatlik asgari ücretin altında olamayacağı kurala bağlanmıştır.
Bu kapsamda Tebliğ'in 45.1.13. maddesinde sorgulamaya konu iş kalemlerine ilişkin analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin sayıldığı, bunlar arasında işçilik girdisinin tevsiki için sunulacak herhangi bir bilgi ve belgeye yer verilmediği ve işçilik girdisinin birim maliyetinin ihale ilan tarihinde yürürlükte bulunan saatlik asgari ücretin altında olmamasının yeterli görüldüğü, dolayısıyla işçilik girdisinin açıklama istenilecek kalemler arasında sayılmakla birlikte sorgulamaya tâbi tutulacak kalemler arasında yer almadığı açıktır.
Bu durumda, sorgulamaya tâbi tutulacak kalemler arasında sayılmayan işçilik girdisinin, Tebliğ'in 45.1.2.2. maddesindeki tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tâbi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamında hesaba katılmasının gerekeceği dikkate alındığında iddiaya konu "Kaya harici malzemesinin yolda depoya taşınması" nakliye girdisi açıklama istenilmesi gereken analiz girdileri arasında kalacağından, aşırı düşük teklif açıklamasının yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği yönünde düzeltici işlem belirlenmesine dair Kurul kararının bu kısmında hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. DAVANIN REDDİNE,
4. Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5. ...-TL temyiz yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
6. Posta giderleri avansından artan tutar ile istemi hâlinde kullanılmayan ….-TL yürütmeyi durdurma harcının davalı idareye iadesine,
7. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
8. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 08/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.