Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulu 2021/726 Esas 2021/1807 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/726
Karar No : 2021/1807


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı - …
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, takdir komisyonu kararlarına istinaden 2008 yılının Haziran, Eylül, Kasım ve Aralık dönemleri için re'sen tarh edilen katma değer vergileri ile vergilerin bir katı tutarında kesilen vergi ziyaı cezalarının kaldırılması istemiyle dava açılmıştır.
… Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı:
Vergi incelemesine imkân tanımak amacıyla davacının takdir komisyonuna sevk edilmesi zamanaşımı süresini durdurmayacağından zamanaşımı süresinin dolduğu tarihten sonra tebliğ edilen ihbarnamelerin içeriğindeki cezalı tarhiyatta hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Vergi Mahkemesi bu gerekçeyle dava konusu vergi ve cezaları kaldırmıştır.
Davalının temyiz istemini inceleyen Danıştay Dördüncü Dairesinin 31/01/2019 tarih ve E:2016/18932, K:2019/721 sayılı kararı:
Uyuşmazlıkta, davacının, hakkında vergi tekniği raporu bulunan Avcılar Vergi Dairesi mükellefi … Kimya Plastik ve İnşaat Sanayi Ticraret Limited Şirketi'nden fatura aldığının tespiti üzerine katma değer vergisi matrahının takdiri amacıyla 24/12/2013 tarihinde yapılan takdire sevk işlemi, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 114. maddesi uyarınca işlemeye devam eden tarh zamanaşımı süresini durduracağından, anılan mükellef hakkında düzenlendiği belirtilen … tarihli ve … sayılı Vergi Tekniği Raporu da getirtilmek suretiyle işin esası incelenerek karar verilmesi gerekmektedir.
Daire bu gerekçeyle kararı bozmuş; davacının karar düzeltme istemini reddetmiştir.
… Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı kararı:
Uyuşmazlıkta, davacının, ilgili yılda sahte fatura kullandığı gerekçesiyle takdir komisyonuna sevki ve komisyonca katma değer vergisi matrahının takdiriyle dava konusu cezalı tarhiyatın yapıldığı görülmekte ise de, gerek davalı idarece gerekse takdir komisyonunca yasayla tanınan inceleme ve araştırma yetkileri kullanılmak suretiyle mükellef nezdinde ihtilaf konusu döneme ilişkin olarak herhangi bir inceleme yapılmamış, davacının söz konusu firmadan olan alımlarını yasal defter ve belgelerine kaydedip kaydetmediği, indirim ve maliyetlerine yansıtıp yansıtmadığı hususları araştırılarak gerçek durum ortaya konulmamıştır.
Diğer taraftan, takdir komisyonunca takdir edilen ilgili dönem matrahı, davacı tarafından kullanılan faturalar toplamına eşittir. Diğer bir ifadeyle davalı idarece ilgili döneme ilişkin olarak indirimi reddedilecek katma değer vergisi, davacı adına aynen tarh edilmiştir.
Davacının uyuşmazlık konusu vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergileri toplamı ile vergiye tabi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergileri toplamının karşılaştırması yapılmamış, ilgili dönem ödenecek katma değer vergisi veya sonraki döneme devreden katma değer vergisi çıkıp çıkmadığı hususları araştırılmamıştır.
Bu durumda, herhangi bir araştırma ve inceleme yapılmadan takdir edilen matrah üzerinden yapılan dava konusu cezalı tarhiyatta hukuka uygunluk görülmemiştir.
Vergi Mahkemesi, bozma kararına uyduğunu belirterek bu gerekçeyle dava konusu vergi ve cezaları kaldırmıştır.
Davalının temyiz isteminde bulunması üzerine dosyanın esas kaydına alındığı Danıştay Dördüncü Dairesinin 14/01/2021 tarih ve E:2020/6021, K:2021/221 sayılı kararı:
Daire, Vergi Mahkemesince verilen kararın eylemli ısrar niteliğinde olduğu gerekçesiyle dosyanın Danıştay Vergi Dava Daireleri Kuruluna gönderilmesine karar vermiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Kararın hukuka aykırı olduğu belirtilerek bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … 'NİN DÜŞÜNCESİ: Uyuşmazlıkta, dava konusu cezalı tarhiyatın zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle verilen davanın kabulüne ilişkin vergi mahkemesi kararının, cezalı tarhiyatın zamanaşımına uğramadığı, davacıya fatura düzenlediği belirtilen mükellef hakkında tanzim olunan rapor incelenerek işin esası hakkında karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulması üzerine mahkemece, anılan rapor hakkında bir değerlendirme yapılmaksızın cezalı tarhiyatın dayanağı takdir komisyonu kararlarının eksik incelemeye dayandığı belirtilerek aynı yönde karar verilmiştir.
Bu durumda, mahkemece, sahte fatura kullanıldığından bahisle takdir komisyonu kararına istinaden yapılan cezalı tarhiyatın hukuka uygunluğu incelenirken anılan faturaları düzenleyen mükellef hakkında tanzim olunan vergi tekniği raporundaki tespitler değerlendirilmeden de mezkûr gerekçeyle karar verilebileceği yolunda ısrar edildiği anlaşıldığından, temyiz isteminin ısrar hükmü yönünden reddi ile diğer yönlerden temyiz incelemesi yapılmak üzere dosyanın Danıştay Dördüncü Dairesine gönderilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, Danıştayın bozma kararı üzerine Vergi Mahkemesince verilen temyiz istemine konu kararın eylemli ısrar kararı niteliğinde olduğuna oyçokluğuyla karar verilmesinin ardından, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY:
Takdire sevk edildikten sonra hakkında vergi incelemesi başlatılan davacı adına takdir komisyonunca henüz matrah takdir edilmeden inceleme tamamlanarak kayıtlarına intikal ettirdiği bazı faturaların sahte olduğu yolunda … tarih ve … sayılı vergi tekniği raporu düzenlenmiş, takdir komisyonunca, anılan rapordaki tespitler esas alınmak suretiyle matrah takdirine gidilmiştir.
Davalı idarece, davanın beyan ettiği sonraki döneme devreden katma değer vergisi tutarları dikkate alınmaksızın dava konusu cezalı tarhiyatlar yapılmıştır.
Davacı şirket yetkilisi tarafından imzalanan rapor eki vergi inceleme tutanağına göre davacı, 2008 takvim yılında hakkında sahte fatura düzenlediğinden bahisle … tarih ve … sayılı vergi tekniği raporu bulunan Avcılar Vergi Dairesi mükellefi … Kimya Plastik ve İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturaları yasal defterlerine kaydetmiş ve ilgili vergilendirme dönemlerinde indirim konusu yapmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinin birinci fıkrasında "Re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya kanunî ölçülere dayanılarak tespitine imkân bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunmasıdır. İnceleme raporunda bu maddeye göre belirlenen matrah veya matrah farkı resen takdir olunmuş sayılır." hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanun'un 72 ilâ 75. maddelerinde takdir komisyonunun kuruluşu, üyelerin seçilmesi, görev ve yetkileri düzenlenmiş; 31. maddesinde, takdir komisyonunca belli edilen matrah veya matrah kısmının takdir kararına bağlanacağı belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinde sayılan re'sen vergi tarhını gerektiren sebeplerin varlığı halinde vergi inceleme elemanlarınca ilgili dönem matrahı re'sen takdir edilebileceği gibi takdir komisyonuna başvurularak da matrah takdir edilmesi sağlanabilecektir. Maddede sayılan hallerde matrahın takdir komisyonu tarafından takdir edilebileceği tartışmasız olup düzenlenen inceleme raporlarının takdir komisyonunca done olarak kullanılmasına yasal bir engel bulunmamaktadır.
Uyuşmazlıkta, hakkında sahte belge düzenlediğinden bahisle vergi tekniği raporu bulunan Avcılar Vergi Dairesi mükellefi … Kimya Plastik ve İnşaat Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenen faturaların yasal defterlere kaydedildiği ve ilgili dönemlerde indirim konusu yapıldığı hususu, davacının defter ve belgeleri üzerinde yapılan inceleme neticesinde tespit edildiğinden uyuşmazlığın çözümü, anılan mükellef tarafından düzenlenen faturaların gerçek bir mal teslimi veya hizmet ifasına dayanıp dayanmadığının belirlenmesine bağlıdır.
Bu durumda, Mahkemece, anılan mükellef ve davacı hakkında düzenlenen vergi tekniği raporlarındaki tespitler değerlendirilerek ve davacının beyan ettiği sonraki döneme devreden katma değer vergisi tutarları dikkate alınmaksızın cezalı tarhiyat yapıldığı göz önüne alınarak yeniden karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1- Davalının temyiz isteminin KABULÜNE,
2-… Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:… , K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3-Yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına,
2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren on beş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 15/12/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


X - KARŞI OY:
İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda ısrar kararının bir tanımı bulunmamaktadır. Kanun'da sadece mahkeme veya bölge idare mahkemesinin, Danıştayca verilen bozma kararına ısrar edebileceği belirtilmiştir. Bu nedenle ısrardan ne anlaşılması gerektiği hususunun ortaya konulması gerekmektedir.
Israr, kelime anlamı olarak direnme, ayak direme, üsteleme, üstünde durma anlamlarına gelmektedir. Doktrinde de ısrar kararı, temyiz merci tarafından kararı bozulan yargı yerinin bozma kararının değil, kendi kararının doğru olduğu hususunda direnmesi olarak tanımlanmıştır.
Bu anlamda, ısrar kararından bahsedilebilmesi için bozulan karar ile bozma üzerine verilen kararda gerekçe ve hüküm fıkrası yönünden bir örtüşmenin olması gerekmektedir. Diğer bir ifadeyle, bozma kararı sonrasında verilen kararın hüküm fıkrası, bozulan kararla aynı olmakla birlikte gerekçesi farklı ise veya bu gerekçe bozma gerekçesinin karşılığını teşkil etmiyorsa ısrar kararından söz edilemeyecektir. Diğer taraftan, mahkeme veya bölge idare mahkemesi eski gerekçesini güçlendirecek yeni hukuksal nedenlere yer vererek de ısrar edebilir.
Uyuşmazlıkta, dava konusu cezalı tarhiyatın zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle verilen davanın kabulüne ilişkin vergi mahkemesi kararının, cezalı tarhiyatın zamanaşımına uğramadığı, davacıya fatura düzenlediği belirtilen mükellef hakkında tanzim olunan rapor incelenerek işin esası hakkında karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulması üzerine mahkemece, cezalı tarhiyatın dayanağı takdir komisyonu kararlarının eksik incelemeye dayandığı belirtilerek aynı yönde karar verilmiştir.
Yukarıda yer verilen açıklamalar dikkate alındığında bozma üzerine verilen kararın ısrar mahiyetinde olmadığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, ısrar mahiyetinde olmayan karara yöneltilen temyiz isteminin incelenmesinde Vergi Dava Daireleri Kurulu görevsiz olduğundan, temyiz istemi hakkında karar verilmek üzere dosyanın Danıştay Dördüncü Dairesine gönderilmesi gerektiği oyu ile karara katılmıyoruz.