Danıştay 6. Daire 2021/6273 Esas 2021/14203 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/6273
Karar No : 2021/14203

TEMYİZ EDEN (DAVALI) :... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Yapı Grup Beton İnş. Mad. Nak. San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Aydın İli, Efeler İlçesi, ... Mahallesi, ... parsel sayılı taşınmazın kamulaştırılmasına dair ... tarihli, ... sayılı Aydın Büyükşehir Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; alt ölçekli 1/5000 nazım imar planı ve bu kapsamda 1/1000 ölçekli uygulama imar planı henüz onaylanmadan ve bu doğrultuda kamu hizmetinin sunumu için kamunun kullanımına ayrılacak taşınmazların hangi yöntemle kamunun kullanımına geçeceğine yönelik alternatif seçeneklerin değerlendirilmesi imkanı doğmadan, 1/100.000 ölçekli genel nitelikli, leke çevre düzeni planı esas alınarak, dava konusu taşınmazın doğrudan kamulaştırılmasına ilişkin işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Kamulaştırma işleminin iptali halinde kamu zararına sebep olunacağı, işlemin hukuka uygun olduğu ve kamu yararı çerçevesinde tesis edildiği, mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Aydın İli, Efeler İlçesi, ... ve ... Mahallelerinde 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında, "Işıklı Doğal Yaşam Parkı Alanı" içerisinde kalan uyuşmazlık konusu ... Mahallesi, ... parsel sayılı taşınmazın da arasında bulunduğu alanın kamulaştırılmasına yönelik hazırlanan Aydın Büyükşehir Belediyesi Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu ile İmar ve Bayındırlık Komisyonu Raporlarının Meclis gündeminde görüşülerek Aydın Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile anılan taşınmazların Kamulaştırma Kanunu'nun 8. maddesi uyarınca kamulaştırılması ile ilgili Plan ve Bütçe Komisyonu ile İmar ve Bayındırlık Komisyonu Raporlarının kabulüne karar verildiği, sonrasında yine Aydın Büyükşehir Belediye Encümeni'nin ... tarih ve ... sayılı kararıyla, anılan taşınmazların 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 8. maddesine göre kamulaştırılmasına, kamulaştırılmasını teminen kamulaştırma bedellerinin kamulaştırma komisyonunca tespitine karar verilerek kamulaştırma işlemlerine başlanıldığı, yine ... tarih ve ... sayılı yine Aydın Büyükşehir Belediye Encümeni'nin ... tarih ve ... sayılı kararıyla da, bahsi geçen taşınmazların kıymet takdir komisyonu raporlarında belirlenen toplam kıymet takdir bedelleri üzerinden 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 8. maddesine göre kamulaştırılmasına karar verildiği, bu arada 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında, "Işıklı Doğal Yaşam Parkı Alanı" içerisinde kalan alana ilişkin ... Bankası A.Ş tarafından hazırlatılan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planının Aydın Büyükşehir Belediye Meclisinde görüşülerek Meclisin ... tarih ve ... sayılı kararıyla kabul edildiği, söz konusu alan için 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ile "Park Alanı" kullanımı getirildiği, 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planında da, "Hayvanat Bahçesi ve Doğal Yaşam Parkı" tanımlamasının yapıldığı, davacıların 30.09.2015 tarihinde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 8. maddesi uyarınca pazarlık usulü ile satın alma yöntemine göre çağrıldığı uzlaşma görüşmelerinin olumlu sonuçlanmaması nedeniyle davalı idarece davacılara karşı 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 10. maddesi uyarınca kamulaştırılacak taşınmazın bedelinin tespiti ve taşınmazın idare adına tescili için ... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin ... sayılı esasında açılan davada davacılara gönderilen meşruhatlı davetiyenin tebliği üzerine, uyuşmazlık konusu taşınmazın kamulaştırmasına dair ... tarih ve ... sayılı Aydın Büyükşehir Belediyesi Encümeni kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun 3 üncü maddesinde, idarelerin, kanunlarla yapmak yükümlülüğünde bulundukları kamu hizmetlerinin veya teşebbüslerinin yürütülmesi için gerekli olan taşınmaz malları, kaynakları ve irtifak haklarını; bedellerini nakden ve peşin olarak veya bazı hallerde eşit taksitlerle ödemek suretiyle kamulaştırabilecekleri hükme bağlanmış; aynı Kanunun 6 ncı maddesinin son fıkrasında ise, "Onaylı imar planına veya ilgili bakanlıklarca onaylı özel plan ve projesine göre yapılacak hizmetler için ayrıca kamu yararı kararı alınmasına ve onaylanmasına gerek yoktur. Bu durumlarda yetkili icra organınca kamulaştırma işlemine başlanıldığını gösteren bir karar alınır." hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 8. maddesinde de, idarelerin, bu Kanuna göre, tapuda kayıtlı olan taşınmaz mallar hakkında yapacağı kamulaştırmalarda satın alma usulünü öncelikle uygulamalarının esas olduğu ve anlaşma olmaması veya ferağ verilmemesi halinde bu Kanunun 10 uncu maddesine göre işlem yapılacağı; 10. maddesinde, kamulaştırmanın satın alma usulü ile yapılamaması halinde idarenin, 7 nci maddeye göre topladığı bilgi ve belgelerle 8 inci madde uyarınca yaptırmış olduğu bedel tespiti ve bu husustaki diğer bilgi ve belgeleri bir dilekçeye ekleyerek taşınmaz malın bulunduğu yer asliye hukuk mahkemesine müracaat edeceği ve taşınmaz malın kamulaştırma bedelinin tespitiyle, bu bedelin, peşin veya kamulaştırma 3 üncü maddenin ikinci fıkrasına göre yapılmış ise taksitle ödenmesi karşılığında, idare adına tesciline karar verilmesini isteyeceği, Mahkemenin, idarenin başvuru tarihinden itibaren en geç otuz gün sonrası için belirlediği duruşma gününü, dava dilekçesi ve idare tarafından verilen belgelerin birer örneği de eklenerek taşınmaz malın malikine meşruhatlı davetiye ile veya idarece yapılan araştırmalar sonucunda adresleri bulunamayanlara, 7201 sayılı Tebligat Kanununun 28. maddesi gereğince ilan yoluyla tebligat suretiyle bildirerek duruşmaya katılmaya çağıracağı, duruşma gününün idareye de tebliğ olunacağı hükmüne yer verilmiş olup; aynı Kanunun 14. maddesinde ise, kamulaştırmaya konu taşınmaz malın maliki tarafından 10. madde gereğince mahkemece yapılan tebligat gününden itibaren otuz gün içinde kamulaştırma işlemine karşı idari yargıda iptal davası açabilecekleri hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7. maddesinin (m) bendinde, Büyükşehirin bütünlüğüne hizmet eden sosyal donatılar, bölge parkları, hayvanat bahçeleri yapmak Büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlık konusu Aydın İli, Efeler İlçesi, ... Mahallesi, ... parsel sayılı taşınmazın içerisinde yer aldığı alanın, 1/100.000 ölçekli Aydın-Muğla-Denizli Çevre Düzeni Planında, "Bölge Parkı-Büyük Kentsel Yeşil Alan" olarak ayrıldığı, söz konusu alanda üst ölçekli plan amaçları doğrultusunda davalı Aydın Büyükşehir Belediyesince "Işıklı Doğal Yaşam Parkı" yapılması için hazırlatılan alt ölçekli 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarının ... tarih ve ... sayılı Büyükşehir Belediye Meclisince onaylandığı, alt ölçekli planlarda söz konusu alanın "Hayvanat Bahçesi ve Doğal Yaşam Parkı" olarak planlandığı, söz konusu planlara karşı davacılar tarafından açılmış herhangi bir davanın mevcut olmadığı, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 7. maddesi uyarınca, Bölge Parkları ve Hayvanat Bahçesi yapmak konusunda Büyükşehir Belediyelerinin görev ve yetkisinin bulunduğu hususları gözetildiğinde dava konusu kamulaştırma işlemlerinin kamu yararı ve hizmetin gereği ilkelerine uygun olarak tesis edildiği, iptalini gerektirecek bir sebep bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar davacılar vekili tarafından, uyuşmazlık konusu kamulaştırmaya başlandığında, kamu yararı kararı alınmadığı ve henüz alt ölçekli planların da mevcut bulunmadığı, alt ölçekli planların 15.07.2015 tarihinde belediye meclisince kabul edildiği ileri sürülmekte ise de, uyuşmazlık konusu kamulaştırma işlemine konu taşınmazın bulunduğu alanın 1/100.000 ölçekli planda "Bölge Parkı-Büyük Kentsel Yeşil Alan" olarak tanımlı olduğu, öte yandan, uyuşmazlık konusu kamulaştırma işlemine Aydın Büyükşehir Belediye Encümeni'nin ... tarih ve ... sayılı kararıyla kamulaştırma (kamu yararı) kararı alınmak suretiyle başlandığı, nitekim kamulaştırma sürecinde bahsi geçen alt ölçekli planlarında kamulaştırma süreci içinde belediye meclisince kabul edilerek yürürlüğe girdiği görüldüğünden davacının söz konusu iddialarına itibar edilmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 21/12/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X) : Temyize konu edilen İdare Mahkemesi kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen bozma nedenleri bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanması gerektiği oyu ile çoğunluk kararına katılmıyorum.