Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2022/5421 Esas 2022/6106 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı taraflar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı işverene ait ...Termik Santralinde B santrali kömür bandı gözlemcisi olarak muvazaalı şekilde alt işveren işçisi gösterilerek çalıştırıldığını, iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları, yıllık ücretli izin, ilave tediye, ikramiye ve iş güçlüğü tazminatı alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin davacının işvereni olmayıp ihale makamı olduğunu ve taleplerin zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 26.10.2017 tarihli ve 2015/875 Esas, 2017/1010 Karar sayılı kararıyla; toplanan kanıtlara ve aldırılan bilirkişi raporuna dayanılarak davacının özelleştirmeden sonra da aynı işyerinde kesintisiz olarak çalışmaya devam ettiği, feshe bağlı alacaklara hak kazanmadığı ve davalı ile ihbar olunan şirketler arasındaki ilişkinin geçerli bir asıl işveren-alt işveren ilişkisi olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.


B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; mahkemeye sunulmuş bulunan ve bu konunun irdelendiği Hukuk Genel Kurulu kararları ve aynı işyeriyle ilgili kesinleşmiş Yargıtay kararları dikkate alınmadan hüküm verildiğini, alt işveren ve asıl işveren arasındaki muvazaanın kanıtlandığını, davacının yaptığı işin (kömür park sahasında bant temizliği ve kömür vagonu açma işinin) davalının esas işi olan elektrik üretiminde asıl işlerden olduğunu belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 12.03.2019 tarihli ve 2018/684 Esas, 2019/509 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.


V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 22.02.2021 tarihli ve 2020/4639 Esas, 2021/4514 Karar sayılı ilâmı ile diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş ve davacının başından itibaren asıl işveren olan davalı Elektrik Üretim A.Ş. (...) işçisi olduğunun kabulü ile davacının muvazaadan kaynaklanan ücret farkı ile ilave tediye alacaklarının kabulü gerektiği, davacının sendika üyesi olmadığı ve dayanışma aidatı da ödemediği gözetildiğinde, davalı işveren işyerinde davacı ile aynı işi yapan ve sendika üyesi olmayan emsal işçi olup olmadığı belirlenerek sonucuna göre davacının ücretinin tespit edilmesi ve alacaklarının hesaplanması gerektiği gerekçesiyle karar bozulmuştur.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ikramiye ve iş güçlüğü tazminatı talebine ilişkin olarak davacının sendika üyesi olmadığı ve dayanışma aidatı ödediğine dair belge dosya içinde bulunmadığından toplu iş sözleşmesinden kaynaklı bu haklardan davacının yararlanmasının mümkün olmadığı, davalı işyerinde çalışan sendikasız emsal kadrolu işçi olup olmadığının sorulduğu, davalı ...'ın verdiği cevaba göre davalı işyerinde davacı ile aynı kıdem ve vasıfta sendikasız emsal işçi bulunmadığının bildirildiği, bu nedenle davacının fiili ücreti üzerinden ilave tediye alacağının hesaplandığı 13.09.2021 tarihli bilirkişi raporunun hükme esas alındığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraflar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; Mahkemeye sunulmuş bulunan ve bu konunun irdelendiği Hukuk Genel Kurulu kararları ve aynı işyeriyle ilgili kesinleşmiş Yargıtay kararları dikkate alınmadan hüküm verildiğini, Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin bozma kararında muvazaa olgusu kesinleştiğinden müvekkilin başından itibaren davalı ... işçisi olduğunun kabul edildiğini, davalının muvazaalı sözleşmelerle müvekkili alt işverenlerde çalışıyor gösterdiğini ve davacının talebine rağmen sendika üyesi olmasını engellediğini, davacıyla beraber aynı taşeron şirketlerde çalışan ve sendika üyesi olmayan, aynı konumdaki diğer bir çalışanla ilgili onama kararı verildiğini, davanın belirsiz alacak davası olduğunu ve faiz başlangıç tarihinin dava tarihi olarak belirlenmesi gerektiğini ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.

2. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; davalının ihale makamı olduğunu, işin anahtar teslimi verildiğini, davalının sorumluluğunun bulunmadığını ve yüklenici firmanın sorumluluğunun bulunduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriği, bozmanın kapsamı ve mahiyetine göre taraflar arasında davacının alacaklarının hesabında esas alınacak ücret konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.

2. İlgili Hukuk
6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 39 uncu maddesi.

3. Değerlendirme
1.Mahkemece bozma ilâmına uyularak davalı ile dava dışı şirketler arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğunun kabul edilmesi yerindedir.

2.Yine bozmaya uyularak yapılan araştırma sonucuna göre ücret farkının reddi ile ilave tediye ücretinin fiili ücret üzerinden hesaplanıp hüküm altına alınmasına dair İlk Derece Mahkemesi kararı ve kararın gerekçesi dosya kapsamına uygun bulunmuştur.

VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Uyulan bozma kararı gereğince tesis edilmiş İlk Derece Mahkemesi kararında hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik olmamasına, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmamasına göre davacı vekilinin ve davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalıya yükletilmesine,

17.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.