Danıştay 6. Daire 2018/3830 Esas 2021/14646 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/3830
Karar No : 2021/14646

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1) ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı/...
VEKİLİ : Av. ...
2) ...Belediye Başkanlığı/...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1) ...
2) ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :

Dava konusu istem: Bursa ili, Osmangazi ilçesi, ...Mahallesi, ...ada, ...ve ...parsel sayılı taşınmazların bulunduğu alanda ...tarihli, ...sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen ve ...tarihli, ...sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapor ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının dayanağı olan 1/5000 ölçekli nazım imar planında, yürürlükteki 1/25000 ölçekli nazım imar planı yoğunluk kararlarının aşıldığı ve bu nedenle dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planında öngörülen 300 ki/ha nüfus yoğunluğunun, 1/25000 ölçekli nazım imar planında belirlenen 175 ki/ha nüfus yoğunluğuna aykırı olduğu, 1/25000 ölçekli nazım imar planına aykırı olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti : İdare Mahkemesi kararında dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planıyla getirilen 300 ki/ha yoğunluk kararının, 1/25000 ölçekli planla sınır olarak belirlenen 175 ki/ha yoğunluk kararını aşması gerekçe gösterilerek dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de; dava konusu uygulama imar planı ile getirilen yoğunluk kararının, üst ölçekli plan olan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile belirlenen yoğunluk kararına uygun olduğu, 1/5000 ölçekli nazım imar planı kademesinin atlanarak doğrudan 1/25000 ölçekli nazım imar planı kararlarına uygunluk denetimi yapılmasının ise plan hiyerarşisi açısından mümkün olmadığı, plan geneli için öngörülen 300 ki/ha yoğunluk kararı açısından dava konusu uygulama imar planında hukuka aykırılık, istinafa konu idare mahkemesi kararının gerekçesinde isabet görülmediği, öte yandan, dava konusu uygulama imar planının, üst ölçekli nazım imar planına uygunluğunun ayrıca değerlendirilmesi gerektiği, bu bağlamda, 1/5000 ölçekli nazım imar planı incelendiğinde planlama bölgesinin kısmen 300 kişi/ha yoğunluklu meskun konut alanı, kısmen yönetim merkezleri, kısmen de tarımsal niteliği korunacak alan ve koruma bandı şeklinde park ve dinlenme alanı olarak belirlendiği görülmekte ise de, uyuşmazlık konusu taşınmazların da içerisinde yer aldığı bölgede, 300 ki/ha konut kullanımında yer aldığına yönelik leke taraması dışında hiçbir kullanım kararının gösterilmediği, ulaşım sistemlerinin ve problemlerinin çözümüne yönelik olarak hiçbir yol kullanımına yer verilmediği, sosyal donatı alanlarının neredeyse tamamının belirlenmesi görevinin 1/1000 ölçekli dava konusu uygulama imar planına sirküle edildiği, arazi parçalarının kullanımına yönelik somut bir kullanımın öngörülmemesi nedeniyle planlama bölgesinde yer alan taşınmazların şehircilik ilkeleri ve planlama esasları açısından hangi işlevi ifa edeceği noktasında belirsizlik olduğu, uygulama imar planlarına esas olması gereken ve yasa ile tanımı yapılan nazım imar planının kendisinden beklenen rasyonalite ve açıklıktan uzak olması sonucu mülk sahiplerinin mülkiyet haklarının bu belirsizlik nedeniyle ihlal edildiği sonucuna ulaşıldığı, bu durumda, 1/5000 ölçekli nazım imar planının arazi parçalarının kullanımı açısından barındırdığı belirsizlik nedeniyle dava konusu uygulama imar planına dayanak teşkil etmesinin söz konusu olamayacağı, bu haliyle uyuşmazlık konusu taşınmazlar için uygulama imar planı ile getirilen kullanım kararlarının, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve kararları çerçevesinde mülkiyet hakkının ihlali sonucu doğuracağının anlaşıldığı, iptale ilişkin temyize konu mahkeme kararında sonucu itibari ile hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun gerekçeli reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDEN ...BELEDİYE BAŞKANLIĞININ İDDİALARI : 1/1000 ölçekli uygulama imar planının 1/5000 ölçekli nazım imar planı kararları doğrultusunda yapıldığı, bu planda gösterilmeyen, alt ölçekli plan kategorisine giren donatı alanlarının, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında gösterildiği, plan kademelenmesi aykırı bir durumun bulunmadığı ileri sürülmektedir.

TEMYİZ EDEN ...BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANLIĞININ İDDİALARI : 1/25000 ölçekli nazım imar planı uyarınca alt ölçekli planlarda yoğunluğun yeniden irdelendiği, 1/25000 ölçekli nazım imar planı kararlarına uygun olarak 1/5000 ölçekli nazım imar planında parsellerin bulunduğu alanın 300 ki/ha yoğunluklu konut alanı olarak planlandığı, 1/25000 ölçekli planın yoğunluk kararlarının aşılmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalıların temyiz dilekçelerinde yeni bir hususun yer almadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Dosyanın ve Danıştay Altıncı Dairesinin E:2021/1297 sayılı dosyasının birlikte incelenmesinden, dava konusu ...tarihli, ...sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen ve ...tarihli, ...sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planın tümünün iptali istemiyle TMMOB Şehir Plancıları Odası (Bursa Şubesi) tarafından açılan davada, .... İdare Mahkemesinin ...tarihli, E:..., K:...sayılı kararıyla, 1/1000 ölçekli uygulama imar planının, bölgede bulunan 1. sınıf tarım topraklarının korunması hususunda üst ölçekli plan kararlarıyla getirilen hedef ve ilkelerle çeliştiği, tarım topraklarının yapılaşmaya açılmasına sebebiyet verdiği, 5403 sayılı Kanuna aykırı olduğu, üst ölçekli planda yer alan ilköğretim tesis alanına yer vermediği, spor alanı düzenlemesinin plan tekniklerine uygun olmadığı, jeolojik etüt raporu hazırlanmadan yapıldığı, 1/5000 ölçekli plana uygun olmakla birlikte yapı yoğunluğu yönünden 1/25000 ölçekli nazım plana uygun olmadığı gerekçesiyle iptaline karar verildiği, bu kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 14/10/2020 tarihli, E:2016/11306, K:2020/9530 sayılı kararıyla onanmasına karar verildiği, ...tarihli, E:..., K:...sayılı kararıyla kararın düzeltilmesi isteminin reddedildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, uyuşmazlık konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının tümünün yargı kararıyla iptaline karar verildiğinden, dava konusu işlemin iptaline ilişkin mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiş olup, açıklanan nedenle temyiz isteminin reddi ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının belirtilen gerekçe ile onanmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
3194 sayılı İmar Kanununun "Tanımlar" başlıklı 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde; "Nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plandır. Uygulama İmar Planı; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plandır." hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Dosyanın ve Danıştay Altıncı Dairesinin E:2021/1297 sayılı dosyasının birlikte incelenmesinden, dava konusu ...tarihli, ...sayılı belediye meclisi kararıyla kabul edilen ve ...tarihli, ...sayılı büyükşehir belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planın tümünün iptali istemiyle TMMOB Şehir Plancıları Odası (Bursa Şubesi) tarafından açılan davada, .... İdare Mahkemesinin ...tarihli, E:..., K:...sayılı kararıyla, 1/1000 ölçekli uygulama imar planının, bölgede bulunan 1. sınıf tarım topraklarının korunması hususunda üst ölçekli plan kararlarıyla getirilen hedef ve ilkelerle çeliştiği, tarım topraklarının yapılaşmaya açılmasına sebebiyet verdiği, 5403 sayılı Kanuna aykırı olduğu, üst ölçekli planda yer alan ilköğretim tesis alanına yer verilmediği, spor alanı düzenlemesinin plan tekniklerine uygun olmadığı, jeolojik etüt raporu hazırlanmadan yapıldığı, 1/5000 ölçekli plana uygun olmakla birlikte yapı yoğunluğu yönünden 1/25000 ölçekli nazım plana uygun olmadığı gerekçesiyle iptaline karar verildiği, bu kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 14/10/2020 tarihli, E:2016/11306, K:2020/9530 sayılı kararıyla onanmasına karar verildiği, ...tarihli, E:..., K:...sayılı kararıyla kararın düzeltilmesi isteminin reddedildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, uyuşmazlık konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının tümünün yargı kararıyla iptaline karar verildiğinden, dava konusu işlemin iptaline ilişkin mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdare Dava Dairesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:

Açıklanan nedenlerle;
1. Davalıların temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun gerekçeli reddine dair ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu kararın taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine 29/12/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.