Danıştay 8. Daire 2018/987 Esas 2021/7089 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/987
Karar No : 2021/7089


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Oto. Tur. Eml. Pet. İnş. Gıd. Canlı Hayv. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- …Valiliği
VEKİLİ : Av. …
2- …Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, davacıya ait iş yerinin taşınması, tahliye edilerek boşaltılması ve faaliyet göstermemesine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; ikinci el oto galerilerin halkın can ve mal güvenliği ile trafik akışı açısından problemlere neden olduğunun ilgili Genelgelerle açıklığa kavuşturulduğu, bu Genelgelerin iptaline yönelik herhangi bir yargı kararının da bulunmadığı anlaşıldığından, halkın can ve mal güvenliği açısından önemli tehlike arz eden ikinci el oto galerinin yerleşim yeri dışına taşınmasına yönelik Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin …tarih ve …sayılı kararına dayalı olarak davacı adına kayıtlı işyerinin 01/03/2016 tarihine kadar faaliyetine son verilmemesi halinde ruhsatının iptali ile iş yerinin mühürlenerek faaliyetten men edilmesi yönünde yasal işlemler uygulanacağına ilişkin Çankaya Zabıta Müdürlüğü'nün 02/02/2016 tarihli tebligat işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti:…Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.


TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, İçişleri Bakanlığı'nın Genelgesine dayanılarak Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin …gün ve …sayılı kararının iptali amacıyla açılan davada İdare Mahkemesince Çankaya Belediyesi Zabıta Müdürlüğü'nün tebligat işleminin hukuka uygun bulunduğu, bu durumun istinaf safhasında da değerlendirilmediği, dava konusu işlem ve dayanağı olan Genelge'nin Anayasa'ya, Yasa'ya, idare hukuku ilkelerine ve idari yargı içtihatlarına aykırı olduğu, davalı idarelerin Anayasal teminat altındaki hak ve özgürlükleri idari işlem yoluyla kısıtlamasının hukuk devleti ilkesine aykırı olduğu, davacı şirkete ve diğer oto galericilere taşınmaları için gösterilen yerin sahibinin bir kooperatif olduğu, kamu gücünün özel ya da tüzel kişiler lehine/menfaatine kullanılamayacağı belirtilerek temyize konu kararın bozulması istenilmiştir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı Ankara Valiliği tarafından davacının temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmakta olup diğer davalı idarece savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinin 3. fıkrasında, ilk incelemede dava dilekçelerinin sırasıyla, (a) görev ve yetki, (b) idari merci tecavüzü, (c) ehliyet, (d) idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, (e) süre aşımı, (f) husumet ve (g) 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden inceleneceği, 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, belirtilen hususlarda kanuna aykırılık görülürse, 14. maddenin 3. fıkrasının (c), (d) ve (e) bentlerinde yazılı hallerde davanın reddedileceği, (d) bendinde de, 3. ve 5. maddeye uygun olmayan dava dilekçelerinin, 3. ve 5. maddeye uygun şekilde yeniden düzenlenmek üzere reddedileceği, maddenin 5. bendinde ise, yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıkların yapılması halinde davanın reddine karar verileceği kurala bağlanmıştır.
Aynı Kanun'un "Kararlarda Bulunacak Hususlar" başlıklı 24. maddesinin (b) bendinde, davacının ileri sürdüğü olayların ve dayandığı hukuki sebeplerin özeti istem sonucu ile davalının savunmasının özeti; (e) bendinde, kararlarda, kararın dayandığı hukuki sebepler ile gerekçesi ve hükmün belirtileceği kuralına yer verilmiş olup, 49. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinde, kararda usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyecek nitelikte hata ve eksikliklerin bulunması hali bozma nedenleri arasında sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yargılama hukukunun temel ilkelerinden biri taleple bağlılıktır. Bu ilke uyarınca iptali istenen idarî işlemle sınırlı olarak mahkemelerce inceleme yapılması gerekmekte olup, talebin incelemeye konu olabilecek nitelikte açık, belirli ve somut olması gerektiği kuşkusuzdur.
Dava dosyası bu çerçevede incelendiğinde; Ankara Valiliği ile Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na husumet yöneltilen dava dilekçesinin "Konu" kısmında "İptal" ibaresinin bulunduğu, "Sonuç ve İstem" kısmında iptali istenilen işlemin/işlemlerin tarih ve sayısına yer verilmeksizin "dava konusu işlemin iptali" istemine yer verildiği, dilekçe içeriğinde ise dilekçe ekinde yer alan ve davacı tarafından Ankara Büyükşehir Belediyesi çalışanlarınca tebliğ edildiği belirtilen 02/02/2016 tarihli yazının içeriğine yönelik beyanlarda bulunulduğu, İdare Mahkemesince yürütmenin durdurulması istemine yönelik olarak verilen ve davacı vekiline tebliğ edilen ara kararlarda davacının isteminin "Ankara ili, Çankaya ilçesi, …Mahallesi, …. Cadde (…Caddesi), No:…adresinde oto alım satımı-galericilik işiyle iştigal eden davacı tarafından, Ankara'nın çeşitli semtlerinde bulunan ikinci el oto alım satımı (galeri) yapan işyerlerinin bu amaçla ayrılan bölgelere taşınması için 01.03.2016 tarihine kadar süre verilmesine, bu süre sonunda taşınmayan işyerlerinin ruhsatlı olup faaliyet gösterenlerin ruhsatlarının iptaline, taşınmalarının sağlanmasına, takiben taşınmayan işyerlerinin mühürlenerek faaliyetten men edilmesine ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi'nin …tarih ve …sayılı kararına dayalı olarak kendisine ait işyerinin 01.03.2016 tarihine kadar faaliyetine son verilmemesi halinde ruhsatının iptali ile işyerinin mühürlenerek faaliyetten men edilmesi yönünde yasal işlemler uygulanacağına ilişkin Çankaya Zabıta Müdürlüğü'nün 02.02.2016 tarihli tebligat işleminin iptali istenilmektedir." şeklinde ifade edildiği, davacı tarafından tekemmül sürecinde belirtilen "İstem Özeti"ne yönelik herhangi bir itirazda bulunulmamasına karşın İdare Mahkemesince davada hasım olmayan Çankaya Belediye Başkanlığı'nın 02/02/2016 tarihli tebligat işlemi yönünden hüküm kurulması üzerine istinaf ve temyiz dilekçelerinde işbu davanın "İçişleri Bakanlığı Genelgesine dayanılarak Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin …gün ve …sayılı kararının" iptali istemiyle açıldığının belirtildiği, bununla birlikte savunma dilekçelerine cevap dilekçesinde dava konusu işlem ve dayanağı Genelge'nin Anayasa, Yasa ve idare hukuku ilkelerine aykırı olduğunun ileri sürüldüğü görülmektedir.
Bu durumda, davanın konusunun açık ve tereddüte yer bırakmayacak şekilde ortaya konulamadığı anlaşıldığından, 2577 sayılı Kanun'un 15. maddesi uyarınca iptali istenilen işlemin/işlemlerin açıklığa kavuşturulması maksadıyla, aynı Kanun'un 3. maddesine uygun şekilde dava konusunun açık ve kesin biçimde ortaya konulması suretiyle dava açılmak üzere dilekçenin reddine karar verilmesi gerekirken, davanın esasının incelenmesi suretiyle verilen kararda usul hükümlerine uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.…Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 29/12/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.